Steve Jobs liet andere zakelijke leiders er soms uitzien als amateurs. Maar hem kopiëren kan ook gevaarlijk zijn.
De ware genie van de Apple-oprichter zat in zijn toewijding, intuïtie en vaardigheden. Wat er aan de buitenkant van te zien is, dat was het gevolg, niet de oorzaak van zijn succes, zo schrijft Forbes.
De waarheden van Jobs die met de groei van zijn bedrijven bekender zijn geworden, zijn dan ook niet één op één te kopiëren door andere leidinggevenden. Dit zijn de 5 lessen die weliswaar voor Jobs klopten, maar zonder de juiste context een groot gevaar voor je eigen bedrijf kunnen zijn.
#1. Klanten weten niet wat ze willen
Tijdens zijn hele carrière vertrouwde Jobs op zijn intuïtie en vermeed hij marktonderzoek. In een interview met Playboy in 1985 zei hij: “We maakten de Mac voor onszelf. Wij waren de juryleden of het een geweldig product was of niet. We gingen niet naar buiten toe om marktonderzoek te doen.” Want, zo vertelde hij 20 jaar later: "Vaak weten mensen niet wat ze willen, totdat ze het zien.”
>> Waarom gevaarlijk?
In de specifieke categorieën waarin Apple werkte, met producten als de Mac, iPod en iPhone had Jobs zeker een punt. Al die producten creëerden een nieuwe markt of herdefinieerden het bestaande aanbod. Maar de meeste ondernemingen zitten niet in dat domein. Vergeet ook niet dat Jobs niet alleen zijn eigen unieke ideeën had om op te vertrouwen, maar samen met een groep geweldige ontwerpers een proces had opgezet om die ideeën te valideren. Zonder die drie aspecten kom je niet weg met de afkeer van marktonderzoek en onwil om te luisteren naar klanten.
#2. Obsessieve geheimhouding is goed
Niet alleen de details van Apples nieuwe producten werden op een Fort Knox-achtige manier verborgen voor de buitenwereld, ook de fysieke gezondheid van Jobs zelf was jarenlang topgeheim binnen het bedrijf.
>> Waarom gevaarlijk?
Die geheimhouding kon het bedrijf alleen maar volhouden door doorlopend de klanten te verrassen met producten die beter waren dan verwacht en door investeerders te laten verbazen over het bedrijfsresultaat van die producten. Denk je in wat er zou gebeuren als die producten een aantal keer achter elkaar geflopt waren…
#3. Creëer een reality distortion field
Door een mix van marketing, charme, charisma, bravoure en doorzettingsvermogen kon Steve Jobs bijna iedereen – inclusief zichzelf – ervan overtuigen dat een onmogelijke klus wél mogelijk was. Dat vermogen werd in de jaren 80 omschreven als zijn reality distortion field: een denkbeeldig 'veld' waarbinnen de kritische geest van mensen ten prooi viel aan het charisma van Jobs. Zo omschreef Google-ceo Eric Schmidt gesprekken over technologische ontwikkelingen met de ceo: “Hij had een exceptionele diepte. Ik heb een doctoraat op dit vlak, maar hij was zo charismatisch dat hij me kon overtuigen van ontwikkelingen waar ik zelf niet in geloofde.”
>> Waarom gevaarlijk?
Weinig anderen lukt het om dezelfde techniek te gebruiken. De meesten direct worden weggelachen. Het is beter om te praten en leven in de realiteit dan om mensen te overtuigen van een ontwikkeling die je nog niet kunt laten zien.
#4. Ga micromanagen
Dat Jobs ieder ontwerppunt van de nieuwste producten controleerde, dat is bekend. Maar hij was ook bezig met het ontwerp van de glazen trappen in de Apple-winkels, het ontwerp van de shuttlebus van het bedrijf en het eten dat de kantine verkocht. Hij heeft zelfs een poging gedaan om een bedrijfsuniform in te voeren.
>> Waarom gevaarlijk?
Deze manier van controle uitoefenen werkte voor hem. Maar denk even terug aan iedere micromanager voor wie je zelf ooit gewerkt hebt. Werkte dat goed voor hem, of voor degenen die met die manager moesten samenwerken?
#5. Wees een tiran op de werkvloer
Macchiavelli gaf de filosofische rechtvaardiging van ‘Het doel heiligt alle middelen’ in politiek en oorlog. Je zou kunnen zeggen dat Jobs de verpersoonlijking van die aanpak was in de zakenwereld.
>> Waarom gevaarlijk?
Toen het bedrijf nog in de kinderschoenen stond omschreef een medewerker die bij Apple begon de persoonlijkheid van de oprichter als zowel een "onbeschaamde brutaliteit" als een "schurende persoonlijkheid". Veel andere medewerkers hebben hun ervaring met Jobs net zo omschreven, maar accepteerden dit als onderdeel van zijn persoonlijkheid. Niet omdat het plezierig werken was, maar omdat hij zoveel kwaliteiten had.
Imitator
Tiger Woods inspireerde een volledige generatie golfers om zijn speelstijl na te doen. Zijn voorbeeld zorgde voor miljoenen omzet aan Nike-golfballen, kleren en schoenen. Het lukte echter maar weinigen om een betere speler te worden door de eerste golfmiljardair te imiteren. Op dezelfde manier kunnen de successen van Jobs hooguit als inspiratiebron gelden van wat mogelijk is. In de woorden van Bill Gates: “De wereld heeft zelden iemand gezien die zoveel impact heeft gehad als Steve, de gevolgen van zijn leven zullen nog generaties lang worden gemerkt.” Maar neem vooral zijn managementstijl niet over, en accepteer het ook niet van anderen. Dat is namelijk de kortste route naar ontevreden medewerkers, zonder de resultaten van Apple te boeken.
Lees ook:
- Vijf tips om je te trainen in beter leiding geven
- De managementlessen van ex-commando Erik Bertrand Larssen
