Ik heb nooit eerder iets in een managementblad geschreven. Ik weet eigenlijk niet eens precies wat management is, of wat managers zijn. Ik heb er wel ideeën over. Of hoop. Een vriend van mij is een min of meer bekend cabaretier die bijschnabbelt met reclamespotjes. In de auto hoor ik hem regelmatig shampoo aanprijzen: ‘Met ACME-shampoo blijft uw haar langer schoon. Deze week voor slechts 7 euro 95.’ Vorige week sprak ik hem met een stel andere vrienden in een café, en hij vertelde lachend over zijn baantje: ‘Zo’n spotje kost me een half uur en levert me 300 euro op.’ Iedereen reageerde een beetje jaloers, maar ik twijfelde. ‘Is het geen onzin dan? Dat van die shampoo?’
‘Dat weet ik niet’, reageerde mijn vriend. ‘Maar dat is toch niet mijn verantwoordelijkheid? Ik ben slechts een spreekbuis. Ik zeg mijn ding en ben weer weg.’
‘Maar je bent bekend. Mensen herkennen je stem, dat geeft autoriteit. Misschien kopen mensen die shampoo vanwege jou, en misschien is het eigenlijk goedkope rot-shampoo. Dan hou je mensen voor de gek en is hun koopgedrag een beetje jouw schuld.’
‘Nou, zo zie ik dat niet hoor. Ik doe gewoon een spotje.’
‘Maar als jij gewoon je dingetje doet, dan kan iedereen dat zeggen. De geluidstechnicus, het reclamebureau, de shampooproducent. Wie is er dan wél verantwoordelijk?’
We kwamen er niet uit, maar ik hoop dat uiteindelijk iemand zich verantwoordelijk voelt, en ik veronderstel dat die persoon een zogenaamde manager is. Ik hoop dat het kenmerkende onderscheid tussen een manager en een bijschnabbelende cabaretier een gevoel van bewustzijn is. Managers schijnen mensen te zijn die de touwtjes in handen hebben. Effect hebben, aansturen. Dat zal allemaal wel, maar ik hoop vooral dat een manager iemand is die wéét wat hij of zij doet.
Bas Haring is filosoof, hoogleraar en schrijver. Hij verbaast zich elke maand over de wereld van management.
