Meer dan tien jaar lang beheerde Arie van Os de centjes van AFC Ajax. Volgens zijn tegenstanders deed hij dat wat al te zuinig en zou een deel van de leegloop bij de club aan hem te wijten zijn. “Als ik iets eerlijks over die man zeg, word ik onvermijdelijk negatief.”
Amsterdam, 28 mei jongstleden. Verbijsterd hoort Arie van Os het verzoek van de FIOD-rechercheurs aan. Of hij wil meekomen naar het bureau, luidt het als verzoek ingeklede commando. Ook Ajax-spits Shota Arveladze, oud-Ajax-directeur Maarten Oldenhof en NAC-voorzitter John Peek zullen die dag in de cel belanden. Justitie verdenkt hen en de clubs ervan betrokken te zijn bij zwarte transferbetalingen aan Shota, maar ook aan zijn broer Archil Arveladze en aan de Deense ex-Ajaxied Michael Laudrup. De betrokkenen worden verder verdacht van valsheid in geschrifte rondom deze transacties.
Vooral voor Arie van Os (64) is de psychische dreun groot. Dé financiële man van een beursgenoteerde onderneming in de cel. En dan niet vanwege zo'n modieuze voorkennisclaim. Nee, vanwege vermeende strafbare feiten, die ook in de beurswereld als volstrekt not done gelden. Het aandeel-Ajax, toch al niet veel meer waard, krijgt wederom een gevoelige tik.
Terwijl Van Os drie gestreste dagen lang in een politiecel verwijlt, nemen de interne spanningen bij Ajax toe. 'Voetbal en een beursnotering gaan absoluut niet samen', zo valt in de wandelgangen te beluisteren. 'De beursgang van Ajax, een idee van Arie van Os, is een absolute flop. Mede daardoor is er van het fiere Ajax van weleer weinig meer over'. Het komt echter niet tot een paleisrevolutie. Die heeft al lang plaatsgevonden en daarbij werden alle dissidenten verwijderd.
Snotjongen
Frank Kales, tot juni 2000 algemeen directeur van Ajax, is een van de slachtoffers van die paleisrevolutie. Hij blijkt nog altijd niet bereid het achterste van zijn tong te laten zien. “Als ik iets eerlijks over die man zeg, word ik onvermijdelijk negatief,” klinkt het. “Er waren inderdaad verschillen van inzicht over de vraag hoe je een beursgenoteerde onderneming moet leiden. En er speelden problemen rond integriteit, waar ik liever niet over wil uitweiden. Arie van Os speelde daarbij een rol. Hij is een handige man. Alleen zien velen hem absoluut niet meer zitten en zijn ze blij dat hij nu is opgestapt. Hij is gewoon veel te lang blijven zitten. Op zich is het best een gezellige man. Althans wanneer je zijn vriend bent.”
Henk Spaan behoort tot het legioen der zelfbenoemde vijanden. Hij houdt niet van mensen die stevig de vinger op de knip houden. En zo iemand is Arie van Os. Hoewel zelf multimiljonair mag hij graag debiteren dat de huidige spelerssalarissen volstrekt belachelijk zijn. Een leek zal dat wellicht beamen. Een sportfreak als Spaan niet. “Chivu wil bij Ajax blijven, mits zijn contract wordt opengebroken,” schreef hij eind vorig jaar in Het Parool. “Chivu is van wereldklasse. Behandel hem dan ook zo. Een tip: laat Arie van Os overal buiten, voordat hij Chivu betitelt als een snotjongen, die eerst maar eens een krantenwijk moet lopen om te weten wat werken eigenlijk is.”
Om dergelijke statements staat de voormalig schatkistbewaarder van Ajax, die nu wordt opgevolgd door bankier Hein Blokxs, inderdaad bekend. “Arie is héél straight, héél down to earth,” weet ook erelid Willem Schoevaart. Dat laatste blijkt ook ruim een maand na zijn arrestatie. Opeens verschijnt Arie van Os, daags voor de uitwedstrijd tegen Celtic voor de Champions League, weer in de perskamer. Hij draaikont daar wat over de vraag of trainer Co Adriaanse al dan niet de laan uit zal vliegen. Vervolgens komt hij met een heldere mission statement. “Kijk, ik ben geen technische man. Ik ben maar een liefhebber. Toch, als we van Feijenoord winnen door elf keepers op te stellen, vind ik het prima. Als we maar winnen.”
Strop
Dat winnen leert Van Os op de beurs. Hij is daar tot 1986 firmant bij het hoekmansbedrijf Van der Moolen & Co. Na de beursgang van dit bedrijf bekleedt hij tot 1988 de functie van directievoorzitter. Daarna vindt Arie het mooi geweest. Hij wil zich aan hobby's, vooral vissen, en nevenactiviteiten gaan wijden. Hij wordt commissaris van de Kas-Associatie NV Een jaar later wordt hij aangesteld als bestuurslid van AFC Ajax met als portefeuille financiële zaken.
De gloriedagen, waarin Ajax het presteert om drie keer achter elkaar de Europacup te winnen, zijn dan al lang voorbij. Pas in 1995 is Ajax weer even het échte Ajax. De club wint in een jaar tijd alles wat er nationaal en mondiaal maar te winnen valt. 'In dat jaar', zo vernemen we in de Arenawandelgangen, 'is het Arie definitief naar de bol gestegen. Hij begon toen al over een beursgang, het opkopen van buitenlandse clubs. En hij wilde spelers als Kluivert, Davids en Kanu veel minder betalen dan de gebroeders De Boer, Blind en Van der Sar. Dat leidde tijdens het EK binnen het Nederlands elftal tot een wit en een zwart kamp. Dat kwam zuiver door de financiële tweedeling bij Ajax'.
“Ik geloof niet dat Van Os discrimineert,” stelt Rob Cohen, schoonvader en zaakwaarnemer van Ronald de Boer. “Hij denkt alleen dat het goed is voor Ajax om de spelers af te schepen met een zo laag mogelijk contract. Dat getuigt niet van visie. Van Os had alle belangrijke spelers toen vijf miljoen bruto moeten geven. Dan hadden ze allemaal voor minstens vijf jaar bijgetekend.” Cohen veegde onlangs in het voetbalblad Johan genadeloos de vloer aan met Van Os. Toen de broertjes De Boer na het WK van 1998 verklaarden dat ze bij nader inzien toch niet langer bij Ajax wilden blijven, ontstak Van Os volgens Cohen in grote woede. Hij liet het aankomen op een arbitragezaak en won. Maar Cohen voorspelde dat Ajax van die overwinning alleen maar slechter zou worden. “En ik heb gelijk gekregen,” constateert hij nu. “Uiteindelijk vertrokken ze toch naar Barcelona, voor dertig miljoen gulden minder dan Barcelona de eerste keer wilde betalen. Een werkgever die denkt dat hij een werknemer tegen zijn zin kan vasthouden, komt altijd bedrogen uit. Van Os weigert mee te gaan met zijn tijd. Hij is bekrompen en koppig. Hij vindt nog steeds dat voetballers blij moeten zijn dat ze bij Ajax mogen spelen.”
“Zelf heeft hij nooit bij Ajax gespeeld, hij speelde ooit voor de amateurclub Schinkelhaven en hij was vóór zijn benoeming ook geen lid,” weet het 83-jarige erelid Willem Schoevaart. Hij beheert nog altijd het archief van Ajax. Een op zich overzichtelijke taak. Dat archief bevat zelfs geen fatsoenlijk cv van Van Os. Het bevat wel kopieën van contracten. “En in die contracten staat exact hetzelfde als in de originele contracten,” bezweert Schoevaart. “Wat de FIOD allemaal beweert, is onzin. Arie van Os is een héél betrouwbare man.”
CV Arie van Os
Burgerlijke staat gehuwd, twee kinderen
Woont in Amstelveen
Bijzonderheden hield wat ál te stevig de hand op de knip
Hobby's voetbal en vissen
Curriculum
1937 geboren te Amsterdam
opleiding en carrière niet bekend
1986 laatste jaar als firmant Van der Moolen & Co
1988 directievoorzitter Van der Moolen & Co
1989 bestuurslid Ajax met als portefeuille financiële zaken
