Geen producten in de winkelwagen.
Een gorilla komt een stampvolle kroeg binnen. Waar zal deze zware jongen kunnen gaan zitten? Het antwoord: overal waar hij maar wil. Wat begon als een onschuldig grapje is inmiddels omgedoopt tot het gorilla-effect. Het speelt vooral bij mannen en vrouwen die de top bereiken.
Carol Kauffman en David Noble beschrijven dat gorilla-effect in hun boek Real-time Leadership: Find your winning moves when the stakes are high. De twee Amerikaanse topcoaches, ook volgens Thinkers50, geven je hierin een compleet raamwerk mee voor alle uitdagingen die op je pad komen als leider.
Kort samengevat staat dat voor: word meester van het moment, overweeg meerdere opties en evalueer voordat je actie onderneemt. Druk zelfs in de meest risicovolle momenten toch even op de pauzeknop voor je gaat versnellen. Daarmee blijf je zelfs in een perfect storm overeind, beloven ze.
Turbulentie voor nieuwe leiders
Een van de uitdagingen met de hoogste inzet en het hoogste risico voor leiders, vinden de auteurs, is starten in een nieuwe baan als ceo of directielid. Daar is turbulentie namelijk gegarandeerd. En dus kan je je er maar beter op voorbereiden.
Je kan je niet langer verschuilen achter de status van expert
Wie aan een nieuwe baan in de c-suite begint, moet goed beseffen dat er voortaan vanuit een ander perspectief gewerkt moet worden. Je kan je niet langer verschuilen achter de status van expert, het uitpluizen van details of andere succesnummers van vroeger.
Kauffman en Noble noemen dat vantage point shifts. Voor het ontwikkelen van zulke nieuwe perspectieven is het belangrijk om te beseffen hoe anderen jou na je benoeming zullen zien. Hoe hoger je in de organisatie komt, hoe groter de afstand tot de werkvloer, en hoe ‘verstoorder het beeld’ is dat mensen van jou hebben.
Lees ook: Zo maak je een goede eerste indruk als nieuwe leidinggevende
Goedhartig, maar wel een gorilla
‘Zelfs als je van nature een goedhartig leider bent, betekent dat niet dat anderen je automatisch zullen zien als de zorgzame en waarderende persoon die je denkt dat je bent. Laat staan dat ze begrijpen wat je onderliggende motivaties zijn.’
Onderschat nooit de macht die je hebt wanneer je de baas bent
Veel mensen reageren op je vanuit angst of verborgen agenda’s. Ze zullen je altijd machtiger maken dan je zelf denkt te zijn. ‘Onderschat nooit de macht die je hebt wanneer je de baas bent.’
‘Op het moment dat jij iemands toegang tot middelen, compensatie, promotie of iets anders controleert of beïnvloedt, ben jij de gorilla. Ook al denken jij en je collega’s daar zelf anders over, je bent nooit niet de gorilla.’
Overdreven beeldvorming
Niet dat dit effect je toestemming geeft om nu een Bokito te worden, integendeel. Het is prima te managen, maar je moet dan wel afleren om te leiden op basis van je instinct, je ego of de automatische piloot.
Mensen zullen zich sowieso ‘een overdreven beeld’ over jou vormen, en daar zullen ze zich ook naar gedragen. Sommigen idealiseren je en zetten je op een voetstuk, anderen proberen je er juist vanaf te gooien. En, zo waarschuwen Kauffman en Noble, dit kan veranderen van vergadering tot vergadering.
Lees ook: Waarom je niet moet luisteren naar businessgoeroes
Leiders van karton
Het bezorgt nieuwe leiders vaak een ’emotionele whiplash’, totdat ze beseffen dat een belangrijk deel van dit gedrag niet persoonlijk is. Je wordt niet langer gezien als een mens van vlees en bloed, maar als een ‘entiteit die voor de organisatie staat’.
‘Wanneer je de top bereikt, kijken mensen naar je, maar ze zien misschien alleen een kartonnen versie van wat een ceo, senior vicepresident of vicepresident voor hen betekent.’
Wanneer je boos bent, of verraden wordt, laat je niet verleiden tot een overhaaste reflex
Of je nu wordt opgehemeld of afgefakkeld, geef jezelf meerdere opties voor hoe je hierop reageert. Wanneer je boos bent, of verraden wordt, laat je niet verleiden tot een overhaaste reflex. Benoem wat er gebeurt, breng jezelf tot rust en pauzeer lang genoeg om een effectieve reactie te bedenken.
Zet een stapje terug
De auteurs voeren onder andere Anna als voorbeeld op in het boek. Zij is de opvolgster van Janice als topvrouw van een winkelketen. Haar voorganger was zeer geliefd. Als Anna iets wil doen, dan is de reactie steevast: dat is niet de manier van Janice.
De neiging bestaat om op zo’n moment te reageren met: Janice is weg, of dit is de manier waarop we het voortaan doen. Anna pakt het slimmer aan. Ze zet een stapje terug en vraagt mensen uitgebreid naar de methodes van Janice. Ze werkt ook een week mee als trainee in een winkel.
Veel leiders hebben heel wat onnodige stress gewoon aan zichzelf te wijten
Zo komt ze te weten wat de medewerkers zelf ervaren en wat ze van haar nodig hebben. Ze start ook nog met een reeks ‘Leer Anna kennen’, waarin medewerkers haar alles mogen vragen. Daarmee slaagt ze erin om de verwijzingen naar Janice uit te bannen en haar eigen plaats als topvrouw op te eisen.
Lees ook: Leiders zijn de auteurs van hun eigen ellende
Te veel ambitie maakt blind
Het is natuurlijk verleidelijk om met grote ambities in je nieuwe rol te stappen. Je wil jezelf bewijzen met targets die nog een tikkeltje verder gaan dan van je wordt gevraagd. Niet alleen voor jezelf, maar ook voor het bedrijf.
Alleen maakt die drive ‘je blind voor een gebrek aan middelen en de veranderingsbereidheid van je mensen’. Wees dus bereid om een tandje terug te schakelen en andere opties te bekijken. Wat is realistisch voor je team? En wat wil je bereiken op de lange termijn?
Nieuwe leiders staan onder druk, en hun omgeving voert die druk op met hoge verwachtingen. ‘Maar veel leiders hebben heel wat onnodige stress gewoon aan zichzelf te wijten. Ze zijn te ongeduldig met zichzelf’, schrijven Kauffman en Noble. Oefen je dus vooral wat meer in geduld. Het kan wel een jaar duren voor je alle aspecten van je nieuwe topbaan weet te overzien.
Real-Time Leadership: Find Your Winning Moves When the Stakes Are High is geschreven door David Noble en Carol Kauffman. Het boek is onder meer te bestellen bij managementboek.nl.
