De specialistische skills van vandaag zijn de vaardigheden die morgen normaal zijn. Wat moet iedereen over 5 jaar geleerd hebben?
Er was een tijd dat het normaal was om computerkennis ('Word', 'Excel', 'Powerpoint') op je CV te zetten. Het waren bijzondere vaardigheden, waar niet iedereen over beschikte. Nu lachen recruiters je uit, als ze deze eigenschappen op je CV zien staan. Dat kan toch iedereen? Daarom de vraag: welke speciale vaardigheden van nu zijn over vijf jaar de normaalste zaak van de wereld?
Voor de duidelijkheid: ik heb het niet over specialistische kennis, maar over basiskennis, die praktisch iedereen in de toekomst moet hebben. Praktisch iedereen, want op dit moment is voor een loodgieter kennis van Excel ook geen must. Toch heeft bijna iedereen tegenwoordig een basiskennis van Word, Excel en Powerpoint. Die basiskennis zal in de nabije toekomst ook vereist zijn voor de volgende zaken:
# (Google) Analytics interpreteren
Momenteel is kennis van Google Analytics of een ander analytisch pakket een speciale vaardigheid. Een vaardigheid die vooral in de (online) marketingwereld populair is. Ik verwacht echter dat we meer en meer besluiten nemen op basis van data in plaats van op gevoel en dat analytische vaardigheden en de daaraan gekoppelde pakketten dus normaal zullen worden.
Analytics is niet iets van enkel de marketingafdeling aangaat. Big Data is een hype term die momenteel overal misbruikt wordt, maar de trend die erachter ligt heeft veel potentieel. Data-analyse zou de basis moeten zijn van beleid, zowel in de overheid als in het bedrijfsleven. De huidige analyses zijn vaak statisch en worden ingericht op basis van de gewenste antwoorden. Recruiters selecteren bijvoorbeeld iemand op basis van een gesprek, wat natuurlijk een vreemde manier van selectie is. Er zijn inmiddels bedrijven die casual games maken om iemands psychologische profiel te bepalen en dat te matchen met andere mensen in de organisatie. Zoek jij nog een Jan? Of liever een Peter? Een bepaald niveau van data-analyse en de beheersing van bijbehorende tools zullen normaal worden in veel vakgebieden. Strategie en beleid, maar ook specifieke technische oplossingen of zelfs de keuze voor een bepaald medicijn, worden straks ondersteund door data vanuit verschillende bronnen.
# Sociale media en zoekmachine-optimalisatie
We are all in sales now. In zijn nieuwste boek stelt Dan Pink dat ongeveer 40 procent van alle tijd van medewerkers wordt besteed aan 'het overtuigen van anderen om iets op te geven dat ze waardevol achten (tijd, geld, et cetera) voor iets dat jij te bieden hebt'. Dat zit wel dicht tegen sales aan, niet? We zitten dus een behoorlijk deel van onze tijd te verkopen. Internet is steeds belangrijker in verkoop, of het nu gaat om aandacht trekken of daadwerkelijk de deal sluiten. Veel deals hebben het slotstuk offline, maar een behoorlijk deel van het verkoopproces gaat gewoon via online. Daarin spelen twee belangrijke zaken een rol: sociale media en zoekmachines.
Ruim vijf jaar geleden kreeg een ex van mij een baan als recruiter aangeboden, omdat ze een Linkedin-account had. Haar nieuwe baas zei: je bent de enige die dat heeft, je geeft daarmee aan dat je de toekomst snapt, dus jij bent onze vrouw. Nu is Linkedin normaal, maar willen veel mensen bijvoorbeeld niet aan Twitter. Er zijn genoeg voorbeelden van mensen die een baan krijgen vanwege hun flinke schare Twittervolgers. Je koopt als het ware publiek door een bepaalde medewerker aan te stellen.
Zoekmachine-optimalisatie is een vak apart, dat maar weinig mensen echt snappen, maar de basis ervan zou iedereen moeten begrijpen. Waarom? Omdat veel verkeer naar je website of je artikel daar begint. Met de basis van zoekmachine-optimalisatie bedoel ik niet de technische aspecten, hoewel het goed is daar af en toe op te letten. Ik bedoel bijvoorbeeld hoe Google teksten indexeert. Heel simpel gaat het dan om woorden en woordkeuzes. Waarop wil je gevonden worden? Moe je die term dan steeds gebruiken, of moet je juist af en toe een synoniem plaatsen? Nogmaals: ik verwacht niet dat iedeeen hier expert op wordt, maar iedereen zou er iets vanaf moeten weten. We're all in sales now, we zijn allemaal het gezicht van de organisatie, dus we moeten zorgen dat we beter gevonden worden.
# Mediawijsheid hebben
'Mediawijsheid' gaat over het goed kunnen analyseren van de waarde van informatie, vooral als deze online te vinden is. Dat is een groot gebrek in deze maatschappij. De meeste mensen laten hun waardeoordeel afhangen van de partij achter de standpunten of cijfers, helaas blijkt dat de correlatie tussen 'grote naam' en 'waarheid' vaak zoek is. MT heeft een goede redactie (bedankt, red.), maar geloof niet alles wat op deze website geschreven staat, inclusief mijn eigen stukken. Zo is de manier waarop media, maar ook de politiek, rapporten weergeven soms 'bijzonder' te noemen.
Een mooi voorbeeld hiervan kwam ik eerder dit jaar tegen. In een discussie over talent riep iemand dat 15 procent van Nederland een IQ onder de 85 had. Dat leek mij veel, dus ik vroeg naar zijn onderbouwing van dit standpunt. De jongen kwam met een enorme hoeveelheid aan artikelen in de grote landelijke bladen en andere bronnen. Echter: nergens een rapport. Ik vroeg daarom door en hij kwam met kamerstukken, een brief van de toenmalig staatssecretaris die met dit standpunt een stuk beleid verdedigde. Hierin verwees de staatssecretaris naar een rapport van het SCP. Na enig zoeken kwam dit rapport boven water. De eerste zin van het rapport: 'er is nooit enig representatief onderzoek gedaan naar de IQ-verdeling in Nederland'.
Dat was serieus het begin van het stuk. Vervolgens werden onderzoeken aangehaald waarvan men aangaf dat deze niet representatief waren. Uit de normaalverdeling kwam naar voren dat als het gemiddelde IQ 100 is (wat het niet is), 15 procent onder de 85 zou zitten. Dit is nu de basis van ons beleid in Nederland, alle media hebben dit overgenomen en het staat nog steeds in politieke programma's.
Momenteel zijn er maar weinig mensen die iets goed kunnen doorgronden en onderzoeken. Factcheckers zijn gewilde beroepen en mensen die goed onderbouwd iets kunnen verdedigen hebben een streepje voor. De schat aan informatie en data is nooit zo groot geweest als nu, om het kaf van het koren te kunnen scheiden zal mediawijsheid steeds belangrijker worden. Daarin heeft de nieuwe generatie een stapje voor, want 'mediawijsheid' wordt inmiddels op scholen gegeven. Recent was ik bijvoorbeeld op een HBO waar 'kritisch denken' een vak was. Op dit moment is kritsch denken en gedegen onderzoek kunnen doen nog een bijzondere vaardigheid, maar dankzij de huidige opleidingen zal het voor jongeren een normale vaardigheid worden. De huidige generatie werkenden zal dus mee moeten in deze verandering.
