Jarenlang gaf ze bedrijven en overheden ongevraagd advies. Nu doet ze dat op verzoek. Een groot verschil, vindt Oulahsen. ‘Ik was professioneel activist. Op basis van de klimaatwetenschap confronteerde ik bedrijven met een pakket aan eisen. Mijn boodschap was: deze verduurzamingsslagen zijn nodig, kom in actie. Nu kom ik gevraagd binnen. Organisaties wíllen met mij en mijn collega’s praten. Dat is een andere houding.’
‘De bereidheid om te verduurzamen, is er. Als activist rammel je aan de poort. Op het moment dat die poort open is, ga je eigenlijk weer weg. Dan staat een onderwerp op de agenda en is bewustwording gecreëerd. Maar eigenlijk begint het echte werk dan pas. Bedrijven hebben hulp nodig. Dat ga ik nu doen. Op het moment dat de poort open is en een organisatie hulp nodig heeft, ga ik naar binnen.’
Noeste arbeid, noemt ze dat. ‘Ik heb een fantastische tijd gehad bij Greenpeace, maar de uitwerking miste ik wel. Die volgende stap bij het verduurzamen van onze economie is superinteressant. Moeilijk is het ook, want hoe verduurzaam je een bestaand businessmodel? Wat betekent dat voor een organisatie? Hoe werk je toe naar klimaatneutraal en welke stappen zijn nodig? Daar wil ik bedrijven bij helpen, en dat doe je niet als je bij Greenpeace werkt. In het verleden heb ik vanuit het bedrijfsleven weleens adviesvragen gekregen, maar dat was toen niet mijn taak. Nu hoef ik daar geen nee meer tegen te zeggen.’
Advies van een activist
Oulahsen werd bekend toen ze in 2013 actievoerde tegen gasboringen van Gazprom in het Noordpoolgebied. Ze werd opgepakt en zat vervolgens twee maanden vast in een Russische cel. Na haar vrijlating werd ze een bekend gezicht van Greenpeace. Ze voerde onder andere actie tegen de vervuiling van Tata Steel, Schiphol en werkte mee aan het Nederlandse Klimaatakkoord. Gaat deze bekendheid voor of juist tegen haar werken?
‘Daar heb ik veel over nagedacht. Voordat mijn overstap bekend werd, was dat wel een zorg die ik had. Door de reacties uit het bedrijfsleven is die zorg grotendeels verdwenen. Mensen reageerden namelijk heel positief. Contacten die ik heb, ook bij grote vervuilers, feliciteerden me en zeiden graag eens te praten in mijn nieuwe rol. Dat heeft me aangenaam verrast. Het zijn partijen waar ik in het verleden scherp op ben geweest, dus de reacties hadden heel anders kunnen zijn.’
‘Nu ben ik ook niet naïef. Ik denk heus wel dat er bedrijven zijn die het spannend vinden om te praten met een activist. Ik ben ook niet zomaar een activist. Mensen die me kennen, zullen wellicht ook de Rusland-periode voor zich zien met beelden van mij achter de tralies. Dat is oké. Ik begin gewoon bij de bedrijven die niet bang zijn en open staan voor een gesprek.’
Grote schoorsteen, grote verantwoordelijkheid
Daarbij schuwt ze grote, vervuilende organisaties niet. ‘Een grote schoorsteen komt met een grote verantwoordelijkheid, zeg ik altijd. Bedrijven die veel uitstoten, zijn van harte welkom voor advies. Graag zelfs. Op het moment dat zij verduurzamen, kan je een grote klapper maken.’
Voor greenwashing is ze niet bang. ‘Als multinationals met een aanzienlijke milieu-impact bij me aankloppen, dan geloof ik dat ze werk willen maken van de verduurzamingsopgaven die er liggen en het niet voor de bühne doen. Anders kom je niet bij KPMG om advies vragen. We zijn geen pr-bureau die een leuk, groen praatje voor je gaat houden naar de buitenwereld. We komen advies geven om de volgende stap te zetten. Hoe groter de schoorsteen, hoe groter de impact voor mij als consultant kan zijn. Dus ja, plan dat gesprek maar in. Ik geloof dat ik een positief verschil kan maken.’
ImpactFest
Faiza Oulahsen is keynote speaker op ImpactFest 2024. Op ImpactFest komen impactondernemers en -investeerders uit alle hoeken van de wereld samen in Den Haag voor inspiratie, verbinding en samenwerking. Deze editie staan de thema’s circulaire economie, voedselsystemen, impact steden & regio’s, energietransitie en tot slot vrede en klimaatrechtvaardigheid centraal.
Lezers van MT/Sprout en Change Inc. krijgen een korting van 10 procent op de reguliere ticketprijs. Koop direct je kaarten via deze link of gebruik de kortingscode ChangeIncIF10 op de ticketpagina.
Verduurzamen loont
Oulahsen noemt verduurzamen van groot economisch belang. ‘Ik denk echt dat verduurzamen een matter of survival is voor bedrijven. Op een bepaald punt zagen we een competitief voordeel van duurzame energie tegenover fossiele energie, ondanks het feit dat Nederland jaarlijks ruim 40 miljard euro aan fossiele subsidies uitkeert. Op een zeker moment gaan we zien dat hoe lager de CO2-uitstoot is van een bedrijf, hoe hoger het competitieve voordeel gaat zijn.’
‘De uitstoot van CO2 wordt in toenemende mate beprijsd. Het ETS-systeem begint nu echt te bijten en die fossiele subsidies gaan op den duur afgebouwd worden. Er wordt een soort CO2-heffingsysteem aan de grenzen van Europa ontwikkeld: CBAM, een soort van importheffing. Dat is belangrijk, want het creëert een gelijk speelveld voor het bedrijfsleven. Kortom: verduurzamen loont.’
Duurzame aanjagers
‘Dat maakt dat bedrijfstakken veranderen’, vervolgt ze. ‘Vergelijk de energiesector van nu met tien, vijftien jaar geleden en je ziet dat er een enorme switch is gemaakt. Hetzelfde geldt voor de auto-industrie. De financiële sector is bezig met het uitfaseren van fossiele investeringen. Niet elke bank is al zo ver, maar er is een duidelijke trend te zien.’
Zo investeren banken zoals Triodos en ASN al langer niet meer in fossiel. ‘Zulke duurzame aanjagers zijn belangrijk en hebben veel impact op een hele sector. Het is natuurlijk eng en spannend om als eerste zo’n rigoureuze beslissing te nemen. Het vergt veel moed van een ceo en raad van bestuur. Anderzijds levert het ook veel op. Bedrijven met een goed verhaal op het gebied van duurzaamheid liggen beter in de arbeidsmarkt en trekken makkelijker jong talent aan. Bovendien ben je al veel verder dan concurrenten die vijf jaar later een soortgelijke keuze maken. Dan heb je toch een sterk competitief voordeel.’
Rol voor de overheid
Ondanks succesverhalen kan het bedrijfsleven het niet alleen. ‘Veel bedrijven hebben niet zo’n zin om grote investeringen te doen als er geen duidelijk beleid is. En waarom zouden bedrijven hier vooroplopen als over de grens andere regels gelden? Er is behoefte aan een gelijk speelveld, zoals dat heet.’
‘Dan is de politiek aan zet. Creëer dat gelijke speelveld. Kom met vormen van normeren en beprijzen. Wees consistent als het gaat om subsidies, want misschien hoeven bedrijven het financiële risico niet alleen te dragen. Het bedrijfsleven moet weten waar het aan toe is, of het nu leuk is of niet. Dan kunnen ondernemers daarnaartoe werken. Een voorbeeld is de Klimaatwet. Het is goed dat die er is. Dat schept duidelijkheid.’
Regie nemen
Volgens haar ontbreekt het nog te vaak aan een duidelijke regie. ‘Terwijl daar wel behoefte aan is. Vorig jaar werd het Nationaal Plan Energiesysteem voor Nederland gepresenteerd. Dat is eigenlijk een lang woord voor: wij als overheid pakken eindelijk het voortouw in de energietransitie en gaan het coördineren en organiseren.’
‘Dat plan werd gepresenteerd in het bijzijn van allerlei ceo’s. De reactie uit de zaal was: maar dit gaat niet ver genoeg. Daar moest ik destijds om lachen. We hebben heel lang geen regie gewild, en nu vinden we dat het niet ver genoeg gaat. Er is behoefte aan sturing, dus pak die rol dan ook. Dat betekent dat je als overheid best wat macht naar je toetrekt, maar dat is nodig in een crisis. Want we zitten wel degelijk in een klimaatcrisis.’
Voortbouwen op elkaars werk
Op 7 november spreekt Oulahsen bij ImpactFest in Den Haag. Daar komen impactmakers samen. ‘Wat ik wil meegeven, is dat iedere rol ertoe doet. Of je nu activist, ondernemer, beleidsmaker, consultant of politicus bent: je kan invloed uitoefenen. Onderschat je waarde niet. Ik ben dertien jaar lang activist geweest. Nu ben ik consultant, maar ik ben ervan overtuigd dat ik ook in deze rol impact kan maken. Ik ga niet meer aan de poort rammelen, maar bedrijven op weg helpen met advies. Iedereen heeft een rol in het verduurzamen van onze samenleving. Daar ga ik op 7 november voorbeelden van geven.’
Het is verleidelijk om kritisch te zijn op de rol van een ander. Bijvoorbeeld de activist die in jouw ogen misschien te radicaal is. Of de beleidsmaker die niet met het juiste beleid komt. Het is goed om te onthouden dat het allemaal medestanders zijn in de duurzame transitie. De vraag die we onszelf moeten stellen is: hoe kun je op elkaars werk voortbouwen? Huizen bouw je niet alleen. Je hebt verschillende expertises nodig. Een timmerman, metselaar, elektricien en ga zo maar door. Zo moeten we verduurzamingsopgaven ook zien. We kunnen elkaar écht helpen.’
