Is winnen wel zo prettig als het lijkt? Geen gemakkelijk onderwerp omdat we meteen de metafoor maken naar de sport. Daar betekent niet-winnen verliezen. Of toch ook niet altijd?
Winnen is een doel, een streven, waardoor je alle inspanningen maximaliseert en optimaliseert. Dat maakt het boeiend en nuttig, maar tegelijk wat verblindend. Het is kortetermijn denken: hier en nu. In de managementwereld is dit denken de laatste decennia progressief toegenomen. Niet helemaal onlogisch gezien de snelheid van marktontwikkelingen. Een kwestie van ‘wie het eerst komt…’. Kansen dienen zich dagelijks aan. Je kunt ze ten volle benutten. Je kunt ze ook laten gaan, met het risico dat ze een bedreiging gaan vormen: een ander benut die kans en bouwt daarmee voorsprong op.
Reactief
Is winnen reactief gedrag? Het is maar hoe je het bekijkt. Je zou winnen kunnen vertalen als niet-verliezen. Winnen als het tegenovergestelde van verliezen. Ik heb geen zin om te verliezen, dus wil ik winnen. Winnen is dan een vorm van reactief handelen, waarbij als gevolg een ander moet verliezen. Het verlies van de een betekent winst voor de ander. Daarmee krijgt winnen de klank van iets negatiefs. In de sociologie (en marketing) spreken we al langer over de ‘have’s’ en de ‘havenot’s’. Triest, maar de harde werkelijkheid.
Winnaar of verliezer?
Hoe word je een winnaar of verliezer? Het antwoord ligt in het verhaal van de reis. Als je op reis gaat, moet je een doel hebben; een bestemming. Van A naar B zogezegd. De reis is het middel en het doel de eigenlijke bedoeling. Neem een vakantiereis: doorgaans is de bestemming het enige doel, de rest is ballast, bijzaak. Alles is super efficiënt gepland en geregeld, met als gevolg dat het alleen maar tegen kan vallen. Alles wordt snel als minder ervaren ten opzichte van de strakke, hooggespannen verwachtingen. Winnen als gevoel wordt dan lastig. Als het de vertraging niet is, is het wel het weer, de drukte of de beduidend lagere kwaliteit dan verwacht. Echt feitelijk winnen wordt als het ware onhaalbaar. Gevoel van verlies neemt toe. Voor je het weet word je somber en voel je je een verliezer. Toch wilde je een winnaar zijn. Op naar het volgende hooggestelde doel?
De reis als doel
Wel eens op vakantie gegaan met het bewuste gevoel, dat de vakantie begint bij het koffers pakken? Het genieten van het moment. Leven in het nu. Het doel is bepaald door een bestemming vast te stellen. Vervolgens kan het ervaren, genieten en beleven direct beginnen.
Kijk naar het principe van de zogenoemde Lerende Organisatie. Daar worden duidelijke doelstellingen nagestreefd. Vervolgens wordt het doel (het wat) verlegd naar het hoe. Bij een Lerende Organisatie is iedereen actief, blijft in beweging en hanteert het beginsel dat je leert van fouten. Die ervaringen deel je onderling en brengen je naar een hoger plan. En ja hoor: vanuit een team van groeiende mensen ontstaan groeiende resultaten. Effectief door het doel een duidelijke plaats te hebben gegeven. Efficiënt doordat je er meer hebt weten uit te halen.
Alleen maar winnaars
Wie wint en wie verliest, wanneer je de reis als doel ziet?
- Ieder teamlid groeit, wint en geniet, want een positieve spirit en een bewust beleefd leerproces leveren je wat op.
- Het gehele team voelt de onderlinge band, de verbinding, aaneengesmeed door de optelsom van de individuele doelen en het gezamenlijk geformuleerde centrale doel. Inclusief het genieten.
- De organisatie is dichter bij de realisatie van de gestelde doelen gekomen. Dat is gewonnen, dat is winst. Uiteindelijk wint iedereen.
Een win-winsituatie; het kan gemakkelijk en het brengt zoveel meer.
Eerdere bijdragen:
Over de auteur:
Dit Podium-artikel is geschreven door Freek Donders van Libron Managementtraining
Over het podium:
Ook uw visie geven op ontwikkelingen binnen uw vakgebied? Plaats een artikel op MT Podium. Log in op mt.nl/profiel en voeg onder 'activiteiten' uw artikel toe. Interessante bijdragen worden meegenomen in de nieuwsbrief en op home geplaatst. MT Magazine publiceert bovendien periodiek 'Het beste van MT Podium'.
