Bring Your Own Device (BYOD) is al aardig ingeburgerd in het bedrijfsleven. Maar hoe zit dat met BYOM, oftewel Bring Your Own Motivation? Podiumauteur Karin Tempelaar beschrijft de randvoorwaarden en noodzaak voor het installeren van 'Motivatie 3.0'.
Het artikel Meerderheid werknemers werkt al met eigen apparaten op Werken 2.0 begint met: "Bring Your Own Device (BYOD) is al lang geen trend meer, maar dagelijkse realiteit. Ruim acht op de tien werknemers gebruikt tenminste één privé-apparaat voor werk." De technologische veranderingen die nieuwe vormen van samenwerken drijven, zijn al redelijk succesvol. Maar hoe zit dat met nieuwe inzichten op het gebied van menselijk gedrag en motivatie? Is Bring Your Own Motivation al net zo gewoon als Bring Your Own Device?
Wetenschappelijk bewezen
Als we managementgoeroe Daniel H. Pink mogen geloven is het belang van intrinsieke motivatie (Bring Your Own Motivation) wetenschappelijk wel bewezen, maar handelt het bedrijfsleven er in veel gevallen niet naar. In 2010 verscheen Pinks bestseller Drive: de verrassende waarheid over wat ons motiveert. In dit boek legt hij uit waarom het besturingssysteem voor menselijk gedrag – de motivatie – dringend aan een upgrade toe is. Deze upgrade moet de extrinsieke motivatie – wortels en stokken, oftewel beloningen en straffen – vervangen door de 3 elementen van intrinsieke motivatie.
1. Autonomie: bezig met uitpakken
Het belangrijkste element van de upgrade naar Motivatie 3.0 is de autonomie, oftewel het verlangen om de regie te voeren over ons eigen leven (Drive, pag. 206).
De drijfveer autonomie zet mensen in beweging, maakt hen actief en betrokken bij wat ze doen. Zij vormt de bron van onze nieuwsgierigheid en eigenwijsheid. Toch zou je dat niet zeggen als je naar veel bestaande organisaties kijkt. Niet alleen de mechanische processen zijn onderworpen aan management, maar ook veel menselijke processen. We hebben het over generatiemanagement, retentiemanagement, talentmanagement, alsof we andere mensen zo kunnen beïnvloeden dat de uitkomst voorspelbaar wordt. (Ja, ook in onze blogposts gebruikten we woorden als talentmanagement en verandermanagement. Dat zullen we vanaf nu niet meer doen. Echt waar, beloofd.)
In organisaties heeft de autonomie van mensen betrekking op vier terreinen:
- Hun taken: hoeveel ruimte hebben mensen in de keuze voor hun taken?
- Hun tijd: hebben mensen de mogelijkheid om hun werktijd zelf in te delen?
- Hun techniek: hoeveel vrijheid hebben mensen in de uitvoering van hun werk?
- Hun team: kunnen mensen kiezen met wie ze willen samenwerken?
2. Meesterschap: bezig met uitpakken
Het element meesterschap heeft te maken met de drang om steeds beter te worden in iets wat ertoe doet (Drive, p. 206).
Meesterschap voldoet aan drie wetten:
- Het is een mentaliteit: je kunt meesterschap alleen bereiken als je erin gelooft of, in de terminologie van Carol Dweck, als je een growth mindset hebt;
- Het is een lijdensweg: je kunt meesterschap alleen bereiken als je veel oefent en doorzet bij tegenslag (daar is die growth mindset weer handig bij);
- Het is een asymptoot: je kunt meesterschap nooit 100% bereiken, maar je kunt er dicht bij komen.
Meesterschap heeft veel te maken met het begrip flow, dat we kennen uit het onderzoek van Csikszentmihalyi. Je kunt flow ervaren als de doelstelling van wat je doet, helder is, als je direct feedback krijgt en als de taak net iets boven je huidige kunnen ligt. Uit zijn onderzoek is verder gebleken dat mensen niet zonder flow kunnen: het is “zuurstof voor de ziel” (Drive, p. 133). We kunnen daarom veilig aannemen dat autonomie mensen aanzet tot het ervaren van flow, dat autonomie ook effect heeft op het meesterschap.
3. Zingeving: bezig met uitpakken
Het laatste element zingeving heeft te maken met de behoefte om te doen wat we doen in dienst van iets groters dan onszelf (Drive, p. 206).
Wat we doen komt niet alleen voort uit onze autonomie of uit ons meesterschap, maar ook uit een verlangen naar iets groters. We willen de wereld verbeteren of in ieder geval een beetje beter maken. Deze behoefte aan zingeving uit zich in:
- doelstellingen, een punt op de horizon, waarde op de lange termijn;
- woorden "die alledaagse zakelijke activiteiten (…) koppelen aan hogere idealen die mensen in hun ziel raken, zoals eer, waarheid, liefde, rechtvaardigheid en schoonheid” (Drive, p. 142);
- beleid dat zingeving maximaliseert.
Motivatie 3.0 installeren
Doorgaan met de installatie van Motivatie 3.0? Iedereen krijgt deze vraag vroeg of laat en in veel organisaties is de vraag al volop aan de orde. Eigenlijk is het ook een retorische vraag, want Motivatie 3.0 moet ooit een keer geïnstalleerd worden. Of dit een goed moment is voor jou en je organisatie hangt af van de drie groepen mensen aan wie de vraag wordt gesteld.
1.Systeembeheerders
Voordat je een upgrade uitvoert, is het belangrijk om eerst na te gaan welke problemen er bij de installatie kunnen opkomen. Dat geldt voor het besturingsprogramma van je computer, maar ook voor de upgrade naar Motivatie 3.0. En je komt waarschijnlijk een aantal problemen tegen in het systeem.
Een paar weken geleden was het spannend in gezinnen met een kind in groep 8: de uitslag van de CITO-toets kwam binnen. Deze toets is een (belangrijk) deel van de eenzijdige focus op prestaties in het onderwijs. Kinderen die eigenlijk meteen met Motivatie 3.0 onderwezen zouden moeten worden om voorbereid te zijn op de toekomstige arbeidsmarkt, worden getraind in strategisch gedrag en het beheersen van een kunstje.
Op de arbeidsmarkt worden we geconfronteerd met het systeem van salarisgebouwen, functiehuizen en een bonuscultuur. Het zijn verworven rechten waar we niet zonder slag of stoot af kunnen (en willen). En ondertussen staan gemotiveerde mensen die niet passen in het huidige systeem aan de kant.
Kortom, het systeem is er nog niet klaar voor. Kunnen de engineers iets doen om de upgrade naar Motivatie 3.0 door te laten gaan?
2. Engineers
Tot de ‘engineers’ reken ik iedereen die (delen van) het systeem kan voorbereiden op de komende upgrade. Daarbij kan het gaan om leidinggevenden, HR-professionals, docenten, beleidsmakers, CAO-onderhandelaars, opleidingskundigen, veranderkundigen, communicatieadviseurs, enzovoorts. Met name leidinggevenden spelen een belangrijke rol in Motivatie 3.0. Hierbij hebben zij de volgende mogelijkheden:
- geven van feedback op proces en inzet, waardoor een growth mindset gestimuleerd wordt;
- aanbieden van wat in Drive ‘Goudlokje-taken’ genoemd worden: taken waarin medewerkers ‘flow’ kunnen ervaren
- organiseren van een zogenoemde ‘FedEx-dag’ waarop mensen een etmaal de tijd krijgen om te werken aan wat ze maar willen om het na 24 uur op te leveren (Drive, p. 171-172)
- houden van een autonomieaudit om te kijken “hoeveel autonomie de mensen in jouw organisatie werkelijk [hebben]” (Drive p. 166)
In de voorbereiding en aanpassing van het systeem voor Motivatie 3.0 speelt HR een belangrijke rol. Wat je stimuleert met je programma voor talentontwikkeling moet immers wel passen bij wat je beloont in je arbeidsvoorwaarden. Ook aan het zichtbaar maken van motiverende leiders die makkelijk geïmiteerd kunnen worden, levert HR een belangrijke bijdrage.
Deel 3 van het boek Drive, de Type I-toolkit, bevat nog veel meer tips voor de motivatie-engineers:
- voor docenten: “werk met doe-het-zelf-rapporten” (pp. 179-180)
- voor ouders: “geef kinderen zakgeld en een aantal karweitjes te doen, maar combineer die twee niet” (p.180)
- voor compensation & benefits adviseurs: “betaal meer dan gemiddeld” (pp. 174-175)
- voor directie en HR: “stimuleer nu-dan-beloningen tussen collega’s onderling” (p.166)
3. Gebruikers
Als er iets nog niet lukt of nog niet kan, is het makkelijk om te wijzen naar het systeem dat er niet klaar voor is en de engineers die nog niet te goede tools hebben ontwikkeld. Maar wat wil en kun je zelf, als autonoom individu dat gericht is op iets groters en beter wil worden? Ben je daarvoor echt afhankelijk van het systeem en moet je wachten tot de engineers klaar zijn? Of zou je in bepaalde situaties Motivatie 3.0 alvast kunnen activeren en het systeem daarbij een beetje (life)hacken?
Ik denk dat dat laatste het geval is. Onder andere de discussies over BYOD en de voor- en nadelen van HNW laten zien dat Motivatie 3.0 al op allerlei plaatsen actief is en dat het misschien op nog veel meer plaatsen actief kan worden.
Ook voor jou en mij, de gebruikers van Motivatie 3.0, heeft het boek Drive allerlei motiverende tips, zoals:
- “Stel (…) de grote vraag” (p. 158) of schets een punt op de horizon;
- “Neem een ‘flowtest’ bij jezelf af” (pp. 157-158) en breng je talent aan het licht;
- “Voer een functioneringsgesprek met jezelf” (pp. 160-161) en beoordeel je bijdrage aan het werk, de organisatie en de maatschappij.
Installatie Motivatie 3.0 … start nu of herinner me later
Natuurlijk hoeven we Motivatie 3.0 nu (nog) niet te installeren en kunnen we gewoon doorgaan met motivatie op basis van beloning en straf. BYOD is dan geen uiting van autonomie maar van rebellie. Een HNW-project gaat dan voorbij aan de ontwikkeling van meesterschap en het bieden van zingeving. Dat kan, maar ik denk dat Motivatie 3.0 op een later moment weer opduikt, net zoals je Windows-computer je er dagelijks aan herinnert de nieuwe updates te installeren.
Uiteindelijk installeren we Motivatie 3.0 als nieuw besturingssysteem van onze organisaties en onze maatschappij. Daar zullen we aan moeten wennen en het zal ook niet van de ene op de andere dag foutloos werken. Of zoals Pink schrijft: Oude ideeën afleren is lastig, oude gewoonten afleren is nog lastiger. (Drive, p. 149). ‘Het oude motiveren’ met beloning en straf blijft vast nog wel een poosje bestaan naast Motivatie 3.0. De werkelijke discussie die nu in organisaties gevoerd moet worden, gaat daarom niet over Bring Your Own Device, maar over Bring Your Own Motivation.
Eerdere bijdragen:
-
Like en dislike: de social media-spagaat
-
HNW: een 'bohemian revolution'
-
Waar zit de veranderknop
- Wie speelt een rol in HR-strategie?
- Wat doet u met geroezemoes?
Over de auteur:
Dit Podiumartikel is geschreven door Karin Tempelaar, adviseur communicatie en kennisdeling van adviesbureau Lumax Producties.
Over het podium:
Ook uw visie geven op ontwikkelingen binnen uw vakgebied? Plaats een artikel op MT Podium. Log in op mt.nl/profiel en voeg onder 'activiteiten' uw artikel toe. Interessante bijdragen worden meegenomen in de nieuwsbrief en op home geplaatst. MT Magazine publiceert bovendien periodiek 'Het beste van MT Podium'
