Aviterra, gevestigd in Dubai, heeft honderd fly-drive vehicles besteld bij het Nederlandse PAL-V. Voor ceo Robert Dingemanse is het niet alleen een mooie order, maar ook ‘een droom van een samenwerkingspartner’, vertelt hij aan MT/Sprout.
Dingemanse liep ze vorig jaar tegen het lijf op Ebace, dé Europese luchtvaartshow voor zakenjets. Aviterra wordt gerund door één van de oprichters van Jetex, een gevestigde speler voor zakenjets.
‘Een partij die overal ter wereld service levert aan eigenaars van zakenjets. En dat is ook een belangrijke klantengroep van ons.’ Loggia Investment, de investeringstak van Aviterra, neemt bovendien een klein minderheidsbelang in PAL-V.
Daardoor is het aantal aandeelhouders inmiddels opgelopen tot dik boven de 200. ‘En er komen er wekelijks nog bij.’ Samen wordt nu een partnerschap opgetuigd voor de marketing en verkoop van PAL-V in het Midden-Oosten en Afrika. ‘We hadden al een kantoor geopend in Qatar, nu komt er een bij in Dubai en in Abu Dhabi.’
Vliegen in de woestijn is gemakkelijker
Welk probleem lost PAL-V nu op in de Verenigde Arabische Emiraten? Ook daar zijn steeds meer problemen met het verkeer tijdens de spitsuren. Bovendien is vliegen boven de woestijn nu eenmaal gemakkelijker dan rijden, vult cco Marco van den Bosch aan.
Over een luxeprobleem gesproken: de eigenaren van de villa’s op het Palmeiland van Dubai kunnen nu niet rechtstreeks van hun garage naar hun eindbestemming reizen. Daarvoor moeten ze zich door het drukke verkeer bewegen om op één van tientallen vliegveldjes in en om Dubai te komen.
Met de tuigen van PAL-V kun je in één klap landen op het vliegveldje van Palmeiland en doorrijden naar huis. Van den Bosch: ‘Wij kijken toch meer naar de professionele kant van Dubai: de politie, de observatiediensten, de brandweer, het beheer van pijplijnen, de flying doctors. We willen mensen zo snel mogelijk op hun plek krijgen.’
Lees ook: Het eerste veldje voor de PAL-V wordt geopend in Utrecht
Voor projecten in business
De PAL-V kan 500 km vliegen met een snelheid van 180 km/uur. Voor opstijgen is een baantje van 250 meter genoeg, om te landen al 30 meter. Dat maak het tuig uitermate geschikt voor uitdagende plekken.
Het is al lang geen speeltje van de rijken meer, benadrukt de ceo. ‘Meer dan de helft van de orders op dit moment, en daar ligt nu ook de focus, is echt voor business to business-projecten.’
Aan deze nieuwe bestelling hangt een prijskaartje van 800.000 euro per stuk, dat is wel wat duurder dan jullie instapmodel van 300.000 euro? Dingemanse: ‘Dit is voor de PAL-V Liberty, maar dan in een limited edition voor het Midden-Oosten en Afrika. Maar in de bredere markt van vliegende tuigen – drones, vliegende taxi’s – kun je veel beter de Ferrari zijn dan de Skoda.’
‘In die regio zijn de omstandigheden ook heel anders, dus hebben we de nodige aanpassingen aan het voertuig voorzien. Dat gaat over meer dan airco, ja. Je hebt materialen nodig die een groter temperatuurbereik aankunnen, de motoren moeten een grotere koeling krijgen, dat soort dingen.’
Boost voor het bedrijf
Hoe belangrijk is deze deal voor jullie voortbestaan? ‘Daarvoor hebben we deze deal niet nodig. We hebben in onze pijplijn klanten uit meer dan tien landen. Maar deze partner zorgt er wel voor dat onze contacten en ons netwerk in deze regio enorm uitgebreid worden. En binnen dat netwerk is de geloofwaardigheid van ons bedrijf ook enorm gegroeid.’
Je bent natuurlijk al heel lang aan het ploeteren, voelt dit dan als gelijk krijgen? ‘Nee, want we weten al zeventien jaar dat we gelijk hebben, ook al worden we zeventien jaar voor gek versleten in Nederland. Dus daar word ik niet warm of koud van. Wij gaan gewoon keihard door.’
Maar dit geeft toch wel een enorme boost? ‘Het hele bedrijf veert hiervan op, ja dat wel. Je krijgt er natuurlijk een enorme brok energie van. Dat geldt voor medewerkers, dat geldt voor klanten natuurlijk en voor de aandeelhouders die altijd in ons geloofd hebben.’
Geen stroom te krijgen
Het bedrijf in Raamsdonksveer is uitgegroeid tot 200 medewerkers, het orderboekje is al gevuld voor 150 miljoen euro. Dat gaat over de verkoop van meer dan 250 tuigen. ‘De komende drie jaar zijn we uitverkocht. We zijn nu vooral bezig met hoe we toch sneller kunnen groeien dan we voorzien hadden.’
Ga je hiervoor uitbreiden in Nederland of daarbuiten? ‘Daar is nog geen besluit over genomen. Er wordt internationaal natuurlijk enorm aan ons getrokken. We zitten in Noord-Brabant, maar voor een grote industriële productie is hier geen stroom meer te krijgen.’
‘We gaan dus alles op een rijtje zetten en dan besluiten we wat verstandig is voor ons. Waar het vestigingsklimaat zo is, dat we ook die groei kunnen maken. Wereldwijd hebben we, als we het goed doen, de komende decennia een monopolie in fly-drive. Wij concentreren ons nu volledig op het uitbouwen van deze markt.’
Lees ook: Voor dit Nederlandse vliegtuig op batterijen is een miljard nodig
Eerste leveringen in Nederland
Wanneer zien we de eerste vliegende auto’s ook echt vliegen? Hoe zit het met de certificering van de EASA? ‘We zijn in de aller-, allerlaatste fase van het certificeren. Dan hebben we negentig procent achter de rug.’
Toch verwacht Dingemanse dat dit laatste traject nog wel twaalf maanden kan duren. ‘Natuurlijk zitten ze in Dubai nu al heel hard aan ons te trekken. Hier mag je wel even vliegen, laat het maar even zien in de woestijn, maar dat willen we helemaal niet. Dan zouden we de afspraken met EASA schenden.’
PAL-V verwacht volgend jaar de eerste dertig tot vijftig tuigen aan Nederlandse klanten te leveren: aan particulieren en overheid. ‘Dat we al zoveel in Nederland hebben verkocht, is best uniek voor zo’n klein landje’, vindt Van den Bosch.
‘Je moet dan denken aan het vervoer van chirurgen die ‘s morgens in Maastricht opereren en ‘s middags in Groningen. Vervoer over de weg is gewoon niet meer betrouwbaar, ze weten gewoon niet of ze op tijd door de files heen gaan komen.’
‘De komende tien jaar gaat dat probleem alleen maar vergroten. Bij alle grote steden waar het verkeer vastloopt, kun je alleen nog maar of de lucht of de grond in.’
