Duitsers zijn gezagsgetrouwer en formeler dan wij. Dat is voor de meeste mensen geen nieuws meer. Toch is er voor directeuren en managers die bij Oldenzaal of Zevenaar de grens oversteken meer om rekening mee te houden. Niet dat je meteen in een totaal andere wereld terecht komt natuurlijk, maar de cultuur op de werkvloer is op een paar punten duidelijk anders. Dit zijn de zes aspecten waarmee je als Nederlandse manager in Duitsland rekening moet houden.
1. Autoritaire stijl
Wat wij doorgaans als autoritair beschouwen, is in Duitsland de manier waarop het meestal gaat. Leiding geven doe je vooral door te vertellen hoe mensen onder jou hun werk moeten doen. Zonder discussie, zonder tegenspraak, zonder teamoverleg. Vooral in corporate Duitsland wordt eerder gezien als teken van zwakte dan als goed leiderschap. Voor een Nederlandse manager in een Duits bedrijf werkt die cultuur twee kanten op. Zo verwachten werknemers een duidelijk takenpakket en is de scheiding tussen topmanagement en middenkader in beton gegoten. Wen d’r man an!
2. Besluiten gaan trager
Hoewel de Duitse hiërarchie genoegzaam bekend is, gaan we er toch nog even over door. Verwacht van ondergeschikten geen ge-Du en het is verstandig om de dresscode – nette schoenen en een degelijk pak – serieus te nemen. Een directeur die kiest voor casuel friday? Daar kunnen onze oosterburen maar moeilijk aan wennen. De strakkere structuur heeft ook gevolgen voor het nemen van besluiten. Reken in veel gevallen op een trager proces dat over meer schijven loopt dan je hier gewend was.
3. Pünktlichkeit en Gründlichkeit
Plannen maken. Dat doen we ook in Nederland volop. Maar verwacht niet dat we de details van een project tot achter de laatste puntkomma vastleggen. Nederlandse managers laten graag wat ruimte voor eigen invulling en onvoorziene zaken. Besef alleen dat onze oosterburen daar wat onrustig van worden. Zij zien meer heil in een gedetailleerde planning die duidelijk antwoord geeft op de vragen wie, wat, waar, hoe en wanneer. Minder losse eindjes dus. Wanneer je als manager in Duitsland aan die wens tegemoet komt krijg je ongetwijfeld meer voor elkaar.
4. Minder eigen initiatief
In zo ongeveer iedere Nederlandse vacaturetekst is eigen initiatief een belangrijk onderdeel. Wij verwachten dat werknemers zelfstandig aan de slag gaan en doen wat nodig is om de klus te klaren. Dat is in Duitsland toch net even anders. Werknemers kleuren daar het liefst zoveel mogelijk binnen de lijntjes van hun functieomschrijving.
Risicomijdend gedrag is er vaak de norm. Want wie een fout maakt leidt gezichtsverlies en daar slaapt een gemiddelde Duitser een paar dagen behoorlijk slecht van. Pas jij liever de Hollandse school toe en verwacht je meer eigen initiatief? Geef dat dan duidelijk aan en blijf die boodschap consequent herhalen. Pas als een Duitse werknemer jouw maximale vertrouwen voelt, durft hij of zij het grijze gebied naast de vastgestelde kaders te gaan verkennen.
5. Andermans werk oppakken
Als een werknemer op vakantie gaat of er gewoon een paar dagen tussenuit is, neemt een andere collega die taken tijdelijk over. Dat vinden wij hier in Nederland heel normaal. Maar ook dat is in veel Duitse bedrijven minder gebruikelijk. Oorzaak? Afgekaderde bevoegdheden. Andermans taken overnemen betekent dat iemand mogelijk beslissingen moet nemen die niet passen bij de eigen functie. De doorsnee werknemer in Duitsland is daardoor minder geneigd extra taken op te pakken.
6. Vakkennis telt
In Nederland zijn de meeste managers generalisten. Ze weten over veel onderwerpen een beetje en vertrouwen bij het nemen van belangrijke beslissingen op de input van specialisten. Luister de eerste tv-toespraak van Mark Rutte vanuit het Torentje er nog maar eens na (“dat is wat de deskundigen ons vertellen”). In Duitsland is dat anders. Van een manager wordt verwacht dat hij of zij vakinhoudelijk kan sparren met de experts binnen het bedrijf. Beschik jij niet over die specifieke kennis? Geef dat dan in ieder geval duidelijk aan, om genânte momenten te voorkomen.
