‘Best een groot bedrag in onze sector.’ Zo omschrijft ceo Luuk Veeken (36) de nieuwste investering in Dexter Energy. Het bedrijf dat vorig jaar de Challenger-lijst van MT/Sprout haalde, scoorde in de Series C-ronde 23 miljoen euro op.
De Franse vermogensbeheerder Mirova en Alantra Investment uit Spanje stapten in, bestaande investeerders als ETF Partners, Newion en PDENH doen ook weer mee. Twee jaar geleden staken ze nog 10,5 miljoen in het softwarebedrijf.
Opnieuw een flinke sloot geld dus, maar Veeken heeft dan ook veel op zijn to-do-lijst staan. De afgelopen jaren bouwde hij een bedrijf op met bijna honderd medewerkers dat in dertien Europese landen energiebedrijven helpt de grootste opbrengst te halen uit hun wind- en zonneparken.
De software van Dexter Energy is daarvoor getraind met data die opwek, vraag en aanbod van stroom kunnen voorspellen. Een windturbine of zonnepark kun je namelijk niet meer altijd op volle kracht laten draaien.
Onbalans in het elektriciteitsnetwerk staat centraal in de business van Veeken. Steeds meer elektriciteit is afkomstig uit wind en zon, twee bronnen die zich niet storen aan de pieken en dalen in de vraag naar stroom en soms op onhandige momenten te weinig of juist te veel produceren. Dat zorgt zelfs voor negatieve stroomprijzen, of een strop als je verplicht bent te leveren maar je windmolens staan uit vanwege de vorst of te harde wind.
Dexter stuurt windturbines en zonnepanelen aan
Dat soort momenten wil je voor zijn door op tijd meer of minder stroom op te wekken, en Dexter geeft daarbij richting. Sinds kort levert het AI-platform van Veeken niet meer alleen adviezen, maar stuurt het de ‘assets’ ook rechtstreeks aan: de eigenaar of beheerder van een turbine of zonnepanelen kan het in- en uitschakelen en het handelen met de stroom deels overlaten aan Dexter, via een technische koppeling met de software ofwel een api.
‘We zijn bezig een nieuwe categorie te bouwen en stevig in te zetten op AI’, zegt Veeken: ‘Het handelen en balanceren van stroom as a service. We automatiseren als het ware ons advies.’
Die nieuwe dienst draait al bij verschillende klanten in Nederland, België en Duitsland, maar Veeken wil er nu verder Europa mee intrekken. ‘Om het in andere landen werkend, maar vooral goed schaalbaar te krijgen, kost veel tijd aan ontwikkeling en onderzoek. Onze software moet samenwerken met andere hard- en software die energiebedrijven gebruiken, maar ook integreren met de stroommarkt.’
Lees ook: Bouw windparken op zee stagneert: kan de sector nog rekenen op hulp van de staat?
Autopilot straks ook voor batterijen
Die automatisering vereist wel veel vertrouwen van klanten, die de controle over hun assets uit handen geven aan algoritmes van Dexter. Is dat niet een beetje eng?
‘Klanten kunnen de software altijd overrulen’, zegt Veeken. ‘Zie het als een autopilot. Onder normale omstandigheden sturen wij de assets aan. Maar als TenneT de klant belt en verzoekt alle windmolens uit te zetten, zijn ze zelf in controle.’
Een tweede langgekoesterde wens van Veeken wordt nu ook mogelijk dankzij de verse miljoenen: het Dexter-algoritme geschikt maken voor het aansturen van batterijen. De software adviseert dan ook bij opslag hoe je het beste kunt handelen: energie tijdelijk opslaan in batterijen, verkopen aan het buitenland of juist vasthouden voor een betere prijs.
Eigen startup in de energiehoek
Onbalans, netcongestie, batterij-opslag: toen Veeken samen met Hubert Penn en Fons de Leeuw in 2016 zijn startup begon, waren dat nog vrijwel onbekende fenomenen. Hij studeerde af als energiewetenschapper met een onderzoeksstage naar de beste manier om de vraag naar elektriciteit af te stemmen op het duurzame aanbod. Daarna werkte hij voor een investeerder die er vroeg bij was met investeringen in clean energy-startups.
‘Dat helpt me nu wel bij zo’n fundingronde: ik ken het spel dat vc’s spelen, weet waar ze naar op zoek zijn.’ Dat hij zijn eigen startup in de energiehoek zou oprichten, stond toen al vast. ‘Ik wist alleen nog niet wat, en wist nog niets van de businesskant. Dat heb ik in die tijd wel geleerd. Ik heb ook heel veel pitchdecks gezien van andere startups en scaleups.’
Valse start bij tuinders en koelhuizen
Het werd het voorspellen van de opwek van zon- en windenergie aan de hand van weerdata. Veeken leerde zichzelf met machine learning en andere tools werken die nodig zijn om een AI-model te bouwen en werd van investeerder startup-founder. Aanvankelijk bouwde hij software waarmee onder meer grote koelhuizen en tuinders hun gebruik konden afstemmen op de voorspelde opwek.
‘Maar het aanbod aan hernieuwbare energie was toen nog erg klein, bedrijven konden te weinig besparen met onze adviezen. We besloten ons na dat eerste jaar directer op energieleveranciers te richten met onze voorspellingen van opwek, vraag en prijzen. Daar is het corebusiness.’
Verdubbeld tot 100 werknemers
Nieuwestroom en Greenchoice werden in 2018 klant, en naarmate het aanbod aan duurzame stroom snel groeide, werd het ook steeds urgenter om de energie-infrastructuur slimmer te beheren. Daardoor ging het ook met Dexter goed vooruit.
Het bedrijf haalt inmiddels een miljoenenomzet, die deels afhangt van hoeveel klanten als Scholt Energy, Greenchoice en Pure Energie extra overhouden aan hun installaties dankzij de software. Een deel daarvan gaat namelijk als performance fee naar de Amsterdamse scaleup.
Sinds 2023 is die ruim verdubbeld in werknemers, onder wie software-ontwikkelaars, maar ook techneuten die weten hoe een windmolen of zonnepark werkt en wordt aangestuurd.
‘Die verdubbeling gaat niet nog een keer gebeuren’, zegt Veeken. ‘Bij de vorige ronde was de focus op maximale groei, nu gaan we voor winstgevendheid. We kijken eerst of iets echt werkt en echt schaalbaar is, voordat we er mensen op zetten. Het zou mooi zijn als dit de laatste investeringsronde zou zijn.’
Omzet afhankelijk van onbalans
Dat laatste laat zich ironisch genoeg moeilijk voorspellen. Veeken heeft een best uitdagend verdienmodel, zegt hij, doordat hij in veel contracten afrekent aan de hand van de bespaarde onbalanskosten. ‘De omzet is daardoor erg afhankelijk van de marktomstandigheden.’
Begin dit jaar was dat even spannend. Door nieuwe Europese afspraken die zorgen dat onbalans internationaal kan worden gecoördineerd, moest Dexter alle algoritmes opnieuw inregelen.
‘Natuurlijk wisten we dat dit systeem, Picasso, werd ingevoerd, maar je bent met een AI-model nu eenmaal afhankelijk van historische data. De impact was vooraf lastig in te schatten, maar de markt ging zich vanaf 1 januari anders gedragen, dat mag je op zich wel als succes beschouwen. We zijn nu weer up-to-date en gaan dit jaar richting een omzet van 7 miljoen.’
Fan van internationale handel
Voortaan kan een land dat veel waterkracht opwekt bijspringen zodra in Nederland een tekort aan stroom dreigt te ontstaan door slecht weer, met weinig zon en te veel wind. Nu vallen we daarvoor nog terug op kolen- en gascentrales.
‘Ik ben zelf heel erg fan van de internationalisering van de stroommarkt’, zegt Veeken. ‘Als we alleen binnen Nederland vraag en aanbod beter op elkaar kunnen afstemmen, wordt de energietransitie onbetaalbaar.’
Die andere recente ontwikkeling die de business voor Veeken behoorlijk heeft veranderd, is sinds 2022 de brede bekendheid van AI dankzij ChatGPT en andere taalmodellen. De software van Dexter is gebouwd toen big data nog hét buzzword was, maar al veel modellen werden getraind via machine learning. Nu heeft Dexter Energy zelfs AI achter zijn webadres staan.
Lees ook: Waarom we AI steevast onderschatten en dat een probleem is voor jouw bedrijfsstrategie
AI is een onderdeel, in data zit het echte werk
‘De inzet van AI was al langer gaande, en ik zie om me heen dat klanten en nieuwe bedrijven ermee aan de slag gaan. Maar dat AI-model is maar één onderdeel van de waardeketen. Het gaat er ook om dat je alle data hebt om dit te doen: marktdata, weerdata in tijdreeksen die een paar jaar teruggaan. Wij hebben niet zo’n kolossaal model nodig. Heb je toegang tot gestructureerde data die historisch correct is? Daarin zit hem het echte werk. En hoe meer data wij verzamelen, hoe beter ons model voorspelt en handelt.’
Daarbij onderscheidt die autopilot Dexter straks ook van veel buitenlandse concurrenten. ‘In Nederland waren wij een first mover, maar we ontdekten dat in Spanje, Denemarken en Duitsland de energietransitie een stuk verder was gevorderd dan in Nederland. In Spanje zit een partij die bijvoorbeeld alleen forecasts doet, maar dan ook wel ontzettend goed. Voor die signalen die we leveren, de automatische aansturing, hebben we niet echt een concurrent, afgezien van partijen die dat in huis doen, met hun eigen data engineers.’
Onbalans op weg naar 100 procent groene stroom
Over vijf jaar wil Veeken 20 tot 25 procent van de Europese energiebedrijven helpen hun windturbines, zonneparken en batterijen beter te beheren. Maar is het spel niet uit zodra onbalans is verdwenen? ‘Naarmate er meer wind- en zonne-energie wordt opgewekt, neemt de noodzaak om te balanceren alleen maar toe en wordt de impact van een foute voorspelling groter. En wij worden juist steeds beter in voorspellen.’
Vergeleken met Australië of Californië, die op sommige dagen of zelfs weken volledig op duurzame energie draaien, heeft Nederland nog wel een weg te gaan. ‘En niet alleen wat de opwek betreft, maar vooral in het ontwikkelen van flexibele vraag. Daarin is meer winst te behalen dan die laatste procenten opwek bij te bouwen.’
