Afgelopen donderdag verscheen de nieuwe Challenger50, de jaarlijkse lijst met vijftig meest uitdagende bedrijven van Nederland. Ondernemers die het anders, beter, sneller of duurzamer doen dan de gevestigde orde en daarmee impact maken.
De vijftig succesvolle uitdagers die de wereld op allerlei manieren beter maken, zijn ons allemaal even lief. Toch reiken we jaarlijks ook de Challenger Award uit, de (lelijke) beker voor de ondernemers die nog nét even boven het toch al vruchtbare maaiveld uitsteken. Die keuze laten we aan een stevige jury over, met daarin dit jaar Tamara Obradov (Tablomonto Ventures, EIC), Rina Joosten (Pera Systems), Sam Rohn (Eddy Grid, ex-Red je Pakketje), Laurens Groenendijk (Dutch Founders Fund), Erik de Heer (EYnovation) en Willemijn Verloop (Rubio Ventures).
Partner Challenger50: EY
Bij EY zetten we ons in voor een beter werkende wereld: Building a better working world. We helpen organisaties, van start-ups tot Fortune 500-bedrijven, om hun moeilijkste uitdagingen op te lossen en hun grootste ambities te realiseren.
lees verder
Die jury heeft zich over een shortlist met tien toppers gebogen om de drie finalisten aan te wijzen die zij graag wil zien komen pitchen. Dit zijn de drie challengers die donderdagmiddag misschien hun naamplaatje naast dat van Crisp, Hydraloop en Hubs mogen plakken op de voet van de befaamde wisseltrofee:
Aquabattery: milieuvriendelijke flowbatterij
Wat: milieuvriendelijke flowbatterij
Wie: Jiajun Cen (35) en Emil Goosen (33)
Daagt uit: producenten van lithium-ion batterijen
Sinds: 2014
Website: aquabattery.nl
Aquabattery ontwikkelde een batterij die stroom op grote schaal opslaat met behulp van water en zout. Die flowbatterij is een duurzaam en veilig alternatief voor batterijen waarin lithium of loodzuur is verwerkt. ‘We dagen de energieopslagsector (producenten, klanten, beleidsmakers) uit om de energietransitie mogelijk te maken met zo verantwoord mogelijke oplossingen, in plaats van oplossingen die elders in de value chain weer problemen veroorzaken’, vat Emil Goosen de voordelen samen.
Vorig jaar werd het systeem na positieve resultaten op een Italiaans eilandje getest in de rioolwaterzuiveringsinstallatie van Gorinchem, die zelf opgewekte hernieuwbare elektriciteit uit een zonnepark gebruikt. Cen en Goosen openden eerder dit jaar een nieuwe faciliteit in Alphen aan de Rijn om de eerste modules te produceren en de eerste batterijen te leveren.
Aquabattery wil het bedrijfsleven helpen vergroenen. De ondernemers zien met name op korte termijn veel potentie in ‘achter de meter’-toepassingen bij industriële en andere bedrijven. Veel van deze partijen willen graag overstappen op wind- en zonne-energie, maar hebben nog geen technische oplossingen om die duurzame stroom langdurig op te slaan.
Nicolab: sneller en efficiënter behandelen van beroertes
Merel Boers en Renan Sales-Barros zetten met hun cloudplatform StrokeViewer AI in om beroertes sneller en efficiënter te behandelen.
Wat: Snellere behandeling van beroertes dankzij AI
Wie: Merel Boers (34) en Renan Sales-Barros (35)
Daagt uit: ‘De verouderde manier van omgaan met patiëntinformatie’
Sinds: 2015
Website: nicolab.com
Tijdens promotieonderzoek van Merel Boers aan de Universiteit Twente en Amsterdam UMC werd door haar vakgroep in 2015 een grote doorbraak gevonden op het gebied van beroertebehandeling. De nieuwe methode vormt het gedachtegoed voor de spin-off die ze samen met Renan Sales-Barros oprichtte.
Met Nicolab leveren ze StrokeViewer, een cloudplatform dat met AI beroertes snel detecteert op een CT-scan, een behandelplan opstelt en de juiste zorgteams alarmeert. Artsen op verschillende plekken kunnen via het platform snel data en scans uitwisselen en met elkaar chatten om ervoor te zorgen dat elk slachtoffer van een beroerte zo snel mogelijk behandeld kan worden.
Boers: ‘We dagen de verouderde manier van werken uit waarbij patiëntinformatie vaak op een dvd wordt gebrand en met de patiënt naar een ander ziekenhuis wordt gestuurd, waar data en beelden opnieuw worden geanalyseerd. Dat zorgt voor onnodige herhaling van werk voor artsen en een onveilige manier van omgaan met patiëntgegevens.’
Nicolab maakt inmiddels wereldwijd furore en er kwam onder meer een partnerschap met Philips. ‘Samen kunnen we een revolutie teweegbrengen in de beroertezorg.’ Vooraanstaande ziekenhuizen die zich specialiseren in de behandeling van beroertes, zoals het Texas Stroke Institute en Amsterdam MC promoten Nicolab ook vanwege de tijd, het geld en de levens die het product hen heeft bespaard. Boers zelf won onlangs de Van den Kroonenbergprijs van haar alma mater.
SusPhos: fosfaat terugwinnen uit afvalwater
Wat: Fosfaat terugwinnen uit reststromen
Wie: Marissa de Boer (33)
Daagt uit: ‘We kietelen de afvalbranche door een alternatief te bieden om een circulaire producent te worden in plaats van afvalverwerker.’
Sinds: 2019
Werknemers: 15
Website: susphos.com
Afvalwater zit vol fosfaat. SusPhos wil die nuttige en schaarse grondstof terugwinnen en benutten om nieuwe producten zoals kunstmest en vlamvertragers te maken. Marissa de Boer heeft daarvoor met haar bedrijf een gepatenteerde chemische technologie ontwikkeld. Sinds 2020 oogst SusPhos daarmee fosfaat in een pilotfabriek bij een rioolwaterzuivering in Leeuwarden. Zo moet er een circulaire fosfaatproductie op gang komen die de afhankelijkheid verkleint van (fosfaat)mijnen in landen als China, Marokko en Rusland.
SusPhos ontstond tijdens promotieonderzoek door De Boer en twee collega’s naar een techniek om fosfaat terug te winnen. De Boer: ‘Ik besefte toen: ik kan hierover wel wetenschappelijke artikelen blijven schrijven, maar ik kan er ook wat aan doen.’ In 2020 won haar bedrijf de Rabo Duurzame Innovatieprijs en een jaar later werd SusPhos verkozen tot ‘Friese startup van het jaar’.
Sinds Rusland is gestopt met zijn kunstmestexport krijgt de Nederlandse startup uit de hele wereld vragen om zijn gerecyclede fosfaat te leveren. De volgende grote stap is opschalen. In de pilotfabriek blijft de productie van fosfaat beperkt tot enkele kilo’s per dag. Een nieuw te bouwen fabriek moet op jaarbasis maar liefst de helft van al het slibas (verbrand rioolslib) in Nederland kunnen verwerken – zo’n 35 kiloton.
SusPhos heeft financiering opgehaald bij verschillende partijen, waaronder duurzame investeerder Shift Invest, regionaal fonds NOM en Rabobank. Ook ontving het bedrijf enkele miljoenen aan subsidie en investering via het acceleratorprogramma van de European Innovation Council. ‘Over drie jaar staat de eerste SusPhos-fabriek in Nederland en werken we aan verschillende fabrieken in het buitenland.’
Challenger50 wordt mede mogelijk gemaakt door EY, Vodafone Business en Vlerick Business School.
Bekijk ook:
