Het aantal overnames in de maakindustrie (135) lag het afgelopen jaar aanzienlijk hoger dan in eerdere jaren, zo blijkt uit een inventarisatie van MBCF Corporate Finance. Volgens Jaap de Jong en Bas de Haan van de corporate finance boutique volgt de industrie daarmee de zakelijke dienstverlening, waar de overnamebereidheid en het aantal transacties al enkele jaren groeit.
Groeiend vertrouwen
Veel ondernemers richten de blik weer naar buiten
De voornaamste reden van het toenemende aantal overnames in de maakindustrie: de nog altijd aantrekkende economie en het groeiende vertrouwen onder ondernemers. Waar veel bedrijven enkele jaren on hold stonden en vooral naar zichzelf keken, richten veel ondernemers nu toch weer de blik naar buiten. Schaalvergroting zorgt voor meer financiële slagkracht voor investeringen. Bijkomend voordeel: bedrijven zijn ook weer een stuk beter te financieren dan enkele jaren geleden, wat de overnamebereidheid verder bevordert.
Veel private equity
Opvallend is het relatief grote aantal strategische overnames door private equity-partijen. Zo nam Mentha Capital – dat eerder Etiket Nederland overnam – nu ook etikettenfabrikant W&R Etiketten Service én J. Max. Aarts over. Een andere private equity-partij die zich strategisch versterkte is Aurelius; het fonds nam voor zijn portfoliobedrijf Solidus verpakkingsproducent Abelan North over en versterkte op die manier zijn positie in de sector plastics en packaging.
China roert zich
Chinese belangstelling: ook voor kleinere ondernemingen
Andere opvallende namen op de lijst zijn die van diverse Chinese investeringsmaatschappijen. Op zich is het niet nieuw dat Chinese partijen hun blik richten op de Nederlandse industrie. Wat wél opvalt, is dat deze Chinese partijen zich in toenemende mate ook richten op kleinere ondernemingen met een omzet van 10 tot 15 miljoen euro; een ontwikkeling die vóór 2016 nauwelijks zichtbaar was. Hierbij gaat het vooral om maakbedrijven die zich met specifieke technologie onderscheiden in een nichemarkt. Zo werd klimaatspecialist ITB overgenomen door de Chinese investeringsmaatschappij Fendy Tech. Nu de Chinese vleesconsumptie hard groeit, is slimme, hoogwaardige technologie meer dan welkom. ITB’s klimaatbeheersings- en ventilatiesystemen voor de intensieve veehouderij en de glastuinbouw passen daar uitstekend bij.
Halfgeleiders
Ander voorbeeld is de verkoop van de divisie ‘Standard Products’ van halfgeleiderfabrikant NXP aan de Chinese investeerders JAC Capital en Wise Road Capital. Dankzij deze overname – met zo’n 2,4 miljard euro de grootste Chinese aankoop ooit in ons land – kan NXP zich meer focussen op de productie en ontwikkeling van meer complexe halfgeleiders. In de chemische sector viel verder de overname op door Zheijang Transfer van Tanatex, dat chemicaliën voor de textielverwerkende industrie maakt.
Lage olieprijs
Ingestorte oliemarkt: windenergie steeds populairder
Een andere ontwikkeling die zorgde voor reuring op de overnamemarkt is de nog altijd lage olieprijs. Nu de oliemarkt volledig is ingestort, oriënteren steeds meer partijen zich op andere strategische opties. Zo was er sprake van een opvallend groot aantal overnames in de offshore-sector, waaronder de overname van windturbineproducent Lagerwey Wind door investeringsfonds Ponooc van de familie Pon. Verder versterkte baggeraar Van Oord zijn positie in windenergie met de overname van de offshore-windactiviteiten van het Duitse Bilfinger Marine & Offshore Systems.
Maakindustrie100
Ook bij bedrijven van de Maakindustrie100 – MT’s jaarlijkse ranglijst van de 100 beste maakbedrijven van Nederland – veranderde er het een en ander. Zo werd Brabant Alucast, de afgelopen jaren een vaste waarde in de lijst (in 2015 bijvoorbeeld op plek 81), overgenomen door een Britse investeringsmaatschappij. Voor Brabant Alucast, dat aluminium componenten maakt voor de automotive-industrie, is het overigens een mooie deal: het bedrijf was bijna failliet, maar kan nu een doorstart maken.
Schaalvergroting
Actieve versterking voor bedrijven Maakindustrie100
Er waren ook bedrijven uit de top 100 die zich afgelopen jaar zelf actief versterkten. Zo nam Oerlemans Packaging – de nummer 31 uit de lijst van 2016 – Flexpak over. Een relatief kleine overname, maar wel een die het portfolio van Oerlemans versterkt als het gaat om plastic verpakkingen voor de foodindustrie.
Norma, de nummer 85 uit de lijst, werd overgenomen door de nummer 63, NTS. Norma, als specialist op het gebied van ultraprecisie een belangrijke toeleverancier van chipmachinefabrikant ASML, was op zoek naar mogelijkheden voor schaalvergroting. Uiteindelijk vond het bedrijf onderdak bij NTS, ook al zo’n belangrijke toeleverancier van de Veldhovense gigant. Daarmee is het cluster van toeleveranciers rond ASML verder versterkt, concludeert MBCF.
Andere transacties
In de sector plastics en packaging vonden aardig wat transacties plaats, waaronder de overname van Clondalkin door investeringsmaatschappij Egeria en de overname van Jagtenberg Plastics door de RPC Group. Koninklijke Nederlandse Munt werd overgenomen door de Belgische investeerder Heylen; een overname die past in de trend bij het rijk om sterk verzelfstandigde rijksonderdelen definitief af te stoten. En verder vallen de overnames in de jachtbouw op; in die sector werden in totaal twee producenten van luxe jachten (Claassen Shipyards en Bloemsma van Breemen) overgenomen door grotere branchegenoten.
Aantal overnames blijft groeien
Nog steeds veel geld bij private equity-partijen
Schaalvergroting blijft een dominante trend, en naar verwachting neemt het aantal overnames in 2017 dan ook eerder toe dan af. Bij private equity-partijen zit nog veel geld, zo constateert MBCF, en de komende jaren zal er alleen maar meer geïnvesteerd worden in de maakindustrie. Illustratief is dat een investeringsmaatschappij als Anders Invest zich specifiek richt op het Nederlandse MKB. Afgelopen jaar nam het fonds al machinefabrikant Bos en regelapparatuurproducent gAvilar over.
Dit artikel is onderdeel van het dossier Made in NL. Bij MT vinden we dat Nederland trotser mag zijn op zijn maakbedrijven. Met Made in NL wil MT de kennisdeling binnen én over de sector bevorderen en maakbedrijven een podium bieden. Opdat we terecht trots zijn op de hidden champions van de maakindustrie. In deze missie wordt MT vergezeld door de volgende partners: Centraal Beheer, MBCF, NIBC, Salesforce en TNO.
Lees ook:
- De producten van deze Hollandse hidden champion kent iedereen
- Wanneer moet je inzetten op smart industry?
- Waarom de industrie meer dan andere sectoren worstelt met financiering
- Zo innoveer je duurzaam zonder jezelf uit de markt te prijzen
