2013: het jaar van de betekeniseconomie

Topondernemers lijken amper last te hebben van de crisis. Ze denken positief en vertrouwen op eigen kracht. Managers: doe hetzelfde.

Leidinggeven was nog nooit zo moeilijk als nu. De economie wil maar niet aantrekken, bijna alle markten staan onder druk en veel organisaties krimpen in of korten op de salarissen. De manager ligt intussen nog altijd onder vuur. Anders dan de grote visionair die op afstand vertelt hoe het moet, staat de manager met de voeten in de klei de prachtige vergezichten te vertalen naar dagelijks beleid. Loopt het mis, dan ben je de kop van jut. Als je voor voor status gaat, heb je allang een ander beroep gekozen.

Richard Branson

Status is niet meer van deze tijd. We gaan nu voor de inhoud. 2013 wordt het jaar van de betekeniseconomie: organisaties ontlenen hun bestaansrecht aan de waarde die ze toevoegen aan de levens van anderen. Ondernemers hebben deze trend al opgepikt. Bekend voorbeeld is de Amerikaanse Greystone Bakery (succesvolle bakkerij die is opgericht om kansarme werkzoekenden een baan en opleiding te bieden). Dichter bij huis: A Beautiful Story in (sieradenwinkel met als doel eerlijke handel met ontwikkelingslanden te bevorderen, werd afgelopen jaar beloond met ondernemersprijs), RS Lifestylegroup (recruitment & coaching voor bewuster leiding geven).

Volgens Richard Branson zijn het de ondernemers die de wereld kunnen veranderen. Ondernemers denken niet in cijfers en scenario’s maar aan de dromen die ze willen realiseren. De cijfers komen later. Het is dan ook niet verrassend dat de meeste ondernemers optimistisch zijn over het komende jaar.

Unilever, DSM, FrieslandCampina

Is dit nu het zoveelste eerbetoon aan de hardwerkende ondernemer die het allemaal zoveel beter doet dan die stoffige manager? Absoluut niet. Waarde toevoegen kan in iedere functie. Branson geeft trouwens zelf een prachtig voorbeeld. De oprichters van Ben & Jerry’s verkochten hun bedrijf jaren geleden al aan Unilever. Ze werken nu als consultants en zien dat als “kans om ons gedachtegoed als een virus binnen de merken van Unilever te verspreiden.” En dat lijkt aardig te lukken. Ondertussen starten vanuit andere multinationals als DSM, Albert Heijn en FrieslandCampina initiatieven om samen te werken met ngo’s. En ook de trainingen om emotiebewust te werken, die Independer zijn medewerkers aanbiedt, sluiten aan bij die trend. Oprichter Edmond Hilhorst van Independer gelooft in het principe van corporate compassion.

Ondernemer of manager, het gaat erom wat je vanuit jouw positie toevoegt aan het leven van anderen. Of concreter: streven naar zakelijke én maatschappelijke winst. Dus bij elke beslissing die je neemt, stilstaan bij de vraag: hoe maakt dit de wereld beter?

Is dat een garantie om financieel ongeschonden door de crisis te komen? Nee. Garanties zijn er nooit. Maar wat je wél zeker weet is dat je investeert in een duurzame organisatie, met een ijzersterke reputatie, klanten die je ook in economisch magere jaren trouw blijven en medewerkers het beste van zichzelf geven.

Kan het ook anders? Natuurlijk. Er zijn nog steeds bedrijven die zich verrijken over de rug van anderen of ten koste van het milieu. Maar wie wil nog voor ze werken? En waar gaan hun werknemers heen als de crisis straks voorbij is en de arbeidsmarkt verkrapt?

Ontwikkelingen in 2013

2013 wordt een jaar waarin ‘bewust zakendoen’ niet meer beperkt blijft tot vooruitstrevende ondernemers, maar zich steeds verder verspreidt. Zoals duurzaamheid inmiddels bijna vanzelfsprekend is, wordt bewust zaken doen dat op termijn ook. Maar er zijn meer ontwikkelingen zichtbaar. Ik vroeg de managers en ondernemers die verbonden zijn aan Corporate Compassion wat zij verwachten voor komend jaar. Hier hun belangrijkste voorspellingen.

• Bas van de Haterd, professioneel bemoeial en schrijver van o.a. (R) evolutie van werk, verwacht een gespleten jaar. “Van nature duurzame organisaties (maar dat zijn er maar enkele) zullen proberen duurzamer te worden. De meeste organisaties zullen dus hun ware aard laten zien en juist niet meer investeren in mensen, natuur of maatschappij. Dat brengt ze verder in de verdrukking en in een negatieve neerwaartse spiraal. Organisaties die hier wel serieus werk van hebben gemaakt en waarmee het in veel gevallen wél goed gaat, zullen juist investeren in deze zaken.” Van de Haterd ziet ook een tweedeling tussen organisaties die mensen moeten ontslaan en bedrijven die juist teveel werk hebben.

• Bart Hamming, omgangskundig en ontwikkelkundig adviseur, ziet ook een tweedeling. Hamming is uitgesproken somber. Volgens Hamming lopen steeds meer mensen weg voor de realiteit. Sommige verliezen zich in het volgen van hun gevoel (zonder nadenken doen wat je hart je ingeeft) anderen juist in het volgen van hun denken (vastraken in oordelen, regelgeving en ingewikkelde systemen). Hamming denkt dat aanbieders van oplossingen, resultaatgaranties en ' how to' boeken goede zaken gaan doen in 2013. Wees gewaarschuwd 😉

• Guus Balkema, directeur Business Development en Organisatie bij CSR Academy, is veel positiever gestemd. Hij denkt dat steeds meer mensen gaan werken vanuit passie en dromen. Dit gaat de doorbraak voor MVO binnen en tussen organisaties betekenen en geeft een boost aan de productiviteit van mensen. Daarnaast verwacht hij dat partnerschappen de toekomst hebben: nieuwe vormen van samenwerking tussen mensen en organisaties.

• Marieke Zwinkels, trainer en onderwijsdeskundige, omschrijft het zo: delen in plaats van duwen. Leren in plaats van weren. Open in plaats van dicht. Reflectiegestuurd in plaats van activiteitengestuurd. Volgens Zwinkels staan flexibiliteit en diversiteit centraal in 2013.

• Bas Smallenbroek, mede-eigenaar CIR, dat poliklinische revalidatietrajecten verzorgt, noemt als trend voor 2013: doelgericht managen zonder oordeel. Dat wil zeggen: werkelijk luisteren naar je medewerkers, en het gesprek aangaan in plaats van de standaardonderwerpen afvinken.

• Volgens Robbert Huser, gespecialiseerd in de aanpak van obesitas op de werkvloer, gaat het in 2013 om vitaliteit en duurzame inzetbaarheid. Hij ziet daarbij een groeiende rol voor de werkgever.

• Rob Evers, bedrijfskundige, auteur, gecertificeerd trainer/coach en actief reservist bij de Landmacht, verwacht dat sterke ego's moeten plaatsmaken voor sterke leiders. Hij denkt dat organisaties waarin de managers een hecht team vormen, de grootste kans maken om sterker uit de crisis te komen.

• Oscar Jansen, landbouwkundige en coach in natuurlijk leiderschap, vindt het tijd voor reflectie. “Het hart als het enige management instrument dat altijd klopt.” Hij vergelijkt de crisis met de winter. “ls het crisis is, moet je gewoon naar binnen gaan. Niet continu buiten zijn en de bevroren bodem willen bewerken.”
   

Eerdere bijdragen van Marjolein Niestadt over Corporate Compassion:

• Emotiebewuste mensen werken beter
  
• Karel Noordzij: Naar een integere cultuur
• Maak uw organisatie weer gelukkig

• Alle bijdragen van Marjolein Niestad