Werk heeft het gebouw verlaten. Nu het oude management nog

Mijn vader is 86 en zijn verbazing is mijn verbazing. Toen ik hem onlangs uitlegde hoe beoordelingssystemen en KPI-constructies in elkaar steken zei hij: ‘Goh, ik zou gedacht hebben dat ze dat nu wel zo’n beetje hadden afgeschaft’. In managementland staat de tijd al heel lang stil. Iemand met een uitgesproken mening hierover is managementgoeroe Gary Hamel.

Al decennialang foetert Hamel er op los. Hoe kan het zijn, vraagt Hamel zich af, dat alles verandert, maar management hetzelfde blijft? Waar blijft de managementinnovatie? We innoveren er op los als het om producten, diensten, processen en businessmodellen gaat. Maar in de manier waarop we de toko runnen komt geen verandering. Tot voor kort dan.

Vlees en bloed thuis achter het scherm

Nadat het werk het gebouw heeft verlaten zijn we van uit huis gaan werken. Bestuurders spreken nu over de skeleton operation als ze het over het hoofdkantoor hebben. Vlees en bloed zit thuis achter een scherm, een dun geraamte blijft achter in het bedrijfsgebouw. Alles doen we via software en dat gaat goed. Harvard Business Review richt zijn blik al vooruit. In het artikel The Next Generation of Office Communication Tech lezen we dat we over tien jaar met dedain terug zullen kijken op de virtuele werkomgevingen van vandaag.

Er zijn bedrijven die een hologram-to-the-home droom hebben

Inderdaad, er gebeurt veel op thuiskantoorvlak. Zo zijn er bedrijven die een hologram-to-the-home droom hebben. Op iedere thuiswerkplek wil het bedrijf Portl zo’n beam-me-up-scotty apparaat geïnstalleerd hebben. Levensechter wordt het niet. Met Nvidia kan je met face alignment vergaderen. Dat betekent dat de laptopcamera met kunstmatige intelligentie een deep fake van je maakt. Zo word je recht voor de camera gezet, mochten je ogen even afdwalen. En anderen, zo als wonder.me en Hubs by moz://a storten zich op het automatiseren van toevallige ontmoetingen. Zonder serendipiteit geen innovativiteit.

Kantoorvloeren ontmanteld

Er lijkt opeens veel meer te kunnen. Een CIO met wie ik onlangs zat te Zoomen gooide tijdens ons gesprek zijn agenda om. Hij had anderhalf uur zonder afspraken vrij gepland. Precies genoeg om op de fiets te springen, het strand op, de zee in te duiken en dan weer terug. Het is ook hartverwarmend om te zien dat vrijwel alle bedrijven de kantoorvloeren ontmantelen. Het worden speelplekken waar spontane ontmoetingen centraal staan.

We vinden dat kantoren ontmoetingsplekken moeten worden, maar zonder idee over gedrag en cultuur

Het moet allemaal anders. Maar als in januari de vaccins over Nederland worden uitgerold en iedereen uit de lockdownstand komt zal blijken dat er niets is veranderd. De ontmoetingsplekken blijken dan producten van het build it and they will come syndroom dat we kennen uit de IT. Je bouwt een platform en dan maar wachten tot de mensen toestromen. Zonder duidelijk idee over het menselijk gedrag, de bijpassende cultuur en het leiderschap is het gedoemd te mislukken. Technologie is nooit de oplossing (een gebouw is ook technologie). Het echte werk zit tussen de oren.

Houtje-touwtje-on-line-kantoortje

Werk heeft het gebouw verlaten is de titel van een boek. Het is geschreven door Jitske Kramer, een bedrijfsantropologe. Ze noemt wat we nu doen houtje-touwtje-on-line-kantoortje spelen. De cultuuromslag waarvoor ze pleit vraagt om ‘leiders die knetter goede metaforische speeches houden’ en zo staan er nog veel meer wensen op haar verlanglijstje. Een boek voor onder de kerstboom. Zet er in plaats van een kerstplaatje een van de knetter goede speeches van Gary Hamel bij op. Ze zijn volop voorradig op het internet.

Laat het gejeremieer van Hamel je welgevallen. Hij zal je vertellen dat organisaties voor de allergrootste transitie staan sinds hun bestaan. Er is een verwachtingsvolle nieuwe generatie die een betere toekomst wil. Het geroep om purpose en verandering in de maatschappij zal blijven aanzwellen. Nieuwe zwarte zwanen dienen zich weldra weer aan. En de economie van uitputting en opwarming moet om naar regeneratie en CO2 positief.

Deze massieve transitie-agenda ligt op het bordje van alle managers. Dezelfde managers die het thuiswerken hebben tegen gehouden omdat verandering niet in hun karakter zit. Werk heeft het gebouw verlaten. Nu het oude management nog.