Stelling
Een zelfstandig ondernemer gaat er voor, heeft hart voor de zaak en is bereid fors veel tijd te investeren. Dat kun je niet verwachten van een werknemer. Een ondernemer is niet voor niks gaan ondernemen en een medewerker werkt niet voor niets voor een baas. Of ligt dit toch anders?
Feiten
Ondernemers en managers hebben verschillende persoonlijkheden. Onderzoek laat zien dat ondernemers emotioneel stabieler en onafhankelijker zijn. Ander onderzoek toont risicogeneigdheid, creativiteit en ‘willen presteren’ als de meest kenmerkende eigenschappen van ondernemend gedrag. Maar wil dit ook zeggen dat deze kenmerken afwezig zijn bij medewerkers in loondienst? Nee. Net als IQ en schoenmaat zijn deze kenmerken normaal verdeeld onder mensen. Kortom, ongeveer 16 procent scoort er ondergemiddeld op, 68 procent scoort gemiddeld en 16 procent scoort bovengemiddeld. Dit zou betekenen dat in ieder bedrijf minstens 16 procent van het personeelsbestand te typeren is als ‘ondernemer’. En misschien zit hier ook wel de crux. Het potentieel is aanwezig, maar komt lang niet altijd aan het licht. Dat is verklaarbaar: prestaties van werknemers zijn namelijk voor 70 procent afhankelijk van de directe werkomgeving, en voor 30 procent van de medewerker zelf – zijn gedrag, zijn persoonlijkheid, zijn instelling. Voldoende reden dus om ook naar de omgeving te kijken. Welk voorbeeldgedrag laten anderen in de omgeving zien? Welk gedrag wordt gewaardeerd en beloond? Leidinggevenden zijn daarbij een belangrijke factor, weten we uit onderzoek. Hun steun en voorbeeldgedrag zijn van invloed op het ondernemerschap van hun mensen, blijkt uit onderzoek onder medewerkers van MKB-bedrijven, ambtenaren en managers van een financiële dienstverlener.
Conclusie 
Ondernemersgedrag ontstaat door een combinatie van persoonskenmerken en omgevingsfactoren, met een groot aandeel van de omgeving – in het bijzonder het gedrag van leidinggevenden. Wil je dus meer medewerkers die je bedrijf dragen in plaats van eraan hangen, kijk dan eerst in de directe werkomgeving naar mogelijke belemmerende factoren.
Deze mythe en zijn verklaring is geschreven door Joost Ardts, interim HR-manager, consultant, eigenaar Human Heroes en auteur van: ‘Hoe zit dat nu eigenlijk? Feiten en fabels in management’.
Deze column staat in de nieuwe editie van MT. Bestel hier een proefnummer.
