Iedere ondernemer zal op een bepaald moment moeten gaan fundraisen. Je kunt hard werken aan je nieuwe product, app, website of zaak, maar zonder financiering loop je op een bepaald moment altijd tegen een financiële muur.
Fundraising kan je – kort gezegd – doen bij de bank of bij investeerders. Investeerders, business angels of venture capital-fondsen zijn altijd op zoek naar interessante bedrijven om te investeren. Ze krijgen een deel van de aandelen van je zaak in handen, en jij krijgt (hopelijk) in ruil geld om je zaak naar een nieuw niveau op te tillen.
Jij gelooft natuurlijk zelf voor de volle 100% in je nieuwe onderneming. Maar om die gulle schenkingen ook los te krijgen, moet je investeerders kunnen overtuigen van je eigen kunnen.
Ik ben met HousingAnywhere al door verschillende fundraise-rondes gegaan, en hoewel ik niet zal zeggen dat ik alle kneepjes van het vak ken, wil ik jullie wel graag mijn persoonlijke advies meegeven. Laten we ervan uit gaan dat je net je bedrijf hebt opgericht en je nu oog in oog staat met je eerste fundraise-ronde. Hoewel iedere ronde een andere dynamiek heeft, vond ik de eerste de moeilijkste. Dit omdat je nog maar weinig hebt om te bewijzen dat jouw onderneming die ene unicorn is. Gelukkig is niets onmogelijk.
Hoewel iedere ronde een andere dynamiek heeft, vond ik de eerste de moeilijkste
1. Fundraisen is een fulltime job
Als je wilt beginnen met fundraisen, raad ik je aan je agenda voor 6 maanden vrij te maken. Dit is de tijd die je nodig hebt van de eerste e-mails tot daadwerkelijk het geld op de bank verschijnt. Fundraisen wordt gedurende die periode je fulltime job – je staat ermee op en gaat ermee slapen. Er komt heel wat meer bij kijken dan gewoon een paar mailtjes sturen en meetings organiseren, je kunt je er dus maar beter op voorbereiden.
Omdat jij als founder gedurende 6 maanden volledig gefocust zal zijn op het overtuigen van investeerders, is het belangrijk dat je reeds een team hebt dat instaat voor het reilen en zeilen van je bedrijf. Dit team moet zelfstandig kunnen draaien – jij gaat immers geen tijd meer hebben om codes te controleren of sales pitches uit te voeren bij potentiële klanten.
2. Zorg dat je al omzet draait
Hoewel fundraising natuurlijk bedoeld is om geld op te halen om mee te overleven voor je bedrijf winst maakt, is het belangrijk om al omzet te draaien voor je aan fundraising begint. Veel ondernemers zien fundraising als de eerste stap. Ze hebben geld nodig om van start te kunnen gaan. Immers, niet iedereen heeft een spaarrekening achter de hand om zichzelf te financieren tijdens de beginperiode. Toch zou ik willen aanraden om je in het begin te focussen op het binnenhalen van je eerste klanten.
Een manier om ervoor te zorgen dat je geld hebt om te ondernemen zonder gelijk naar investeerders te stappen, is je klanten vooruit te laten betalen. Als je 5 potentiële klanten hebt die ieder 2000 euro vooruit betalen, heb jij al 10.000 euro waarmee je in de eerste weken alweer een paar slagen kunt maken. Op die manier zet je je eerste stapjes, en is je bedrijf al op weg voor een geldscheut van de investeerders nodig is om de machine soepel te houden.
Tussen de oprichting van HousingAnywhere en onze eerste fundraising ronde zat vier jaar. In die vier jaar heb ik me voornamelijk gefocust op het binnenhalen van klanten, in mijn geval de lidmaatschappen voor universiteiten. Hiermee konden we onze eerste stapjes zetten, en konden we jaren later met weliswaar minieme omzet maar veelbelovende cijfers op zoek naar investeerders.
Als je eenmaal klaar bent voor de eerste ronde, houd er dan rekening mee dat het bedrijf 6 maanden moet kunnen overleven zonder founder en je zowel jezelf als je team moet kunnen onderhouden. Die eerste euro’s die binnenkomen zijn dan ook noodzakelijk voor je het fundraisen op een groen licht kan zetten.
Deze cijfers zijn niet alleen om jezelf en je team gelukkig te houden, maar zijn bovendien ook veel overtuigender om mee te nemen naar geïnteresseerde investeerders. Tonen dat je bedrijf reeds omzet maakt, laat zien dat je weet waar je mee bezig bent – en getuigt natuurlijk van een veel groter potentieel. Als je alleen een idee op papier hebt, zullen veel investeerders misschien wel overtuigd zijn van je idee zelf maar wellicht twijfels hebben bij je capaciteit om het ook daadwerkelijk uit te voeren.
3. Budgetteer eer je begint: 18 maanden!
De eerste vraag die je gaat krijgen van investeerders is “Hoeveel heb je nodig?”. Het is dus belangrijk dat je op voorhand een goed idee hebt van het kapitaal dat je gaat vragen. En de beste manier om dit uit te rekenen is een begroting te maken van het geld dat je gaat uitgeven in de komende 18 maanden.
Hoeveel geld heb je nodig om jezelf 18 maanden te financieren? Deze periode is niet zomaar gekozen, maar is op te splitsen in drie periodes van zes maanden. Zodra het geld van je investeerders is gestort, zijn de eerste zes maanden een voorbereidingsfase om datgene wat je wilt bereiken op gang te brengen. Het geeft je de tijd om de geschikte mensen aan te nemen voor de job en hen te trainen. De daaropvolgende periode van zes maanden draait om gas geven. Je werkt met z’n allen keihard, zodat je als bedrijf echt een groeispurt kunt realiseren. De laatste zes maanden zijn dan weer om te gaan fundraisen – als ondernemer stap je dan weer tijdelijk uit je bedrijf om bij investeerders fulltime op de deur te gaan kloppen.
Die 18 maanden zijn echt nodig. Vaak halen ondernemers slechts het geld op wat nodig is om 12 maanden te overleven, omdat ze dan minder aandelen van hun bedrijf uit handen moeten geven. Maar dit geeft je niet te tijd om door deze drie fases te gaan, wat inhoud dat je ofwel zonder budget zit in de fundraiseperiode ofwel je niet voldoende gegroeid bent sinds je laatste ronde. Dat laatste is natuurlijk ook een afknapper voor investeerders tijdens de volgende ronde – ‘staat hij hier nu weer’?
Hoe je het budget voor de 18 maanden berekent, ligt voor iedereen anders. Het is wel belangrijk dat je kritisch blijft en realistisch budgetteert. Heb je echt een social media manager nodig, of een pr manager voor ieder land? In het begin is het misschien logischer om geld te steken in productontwikkeling en sales, terwijl je later een Instagram-goeroe onder de arm kan nemen. Kijk dus vooral wat je de komende 18 maanden nodig hebt, om je bedrijf naar de next level te brengen.
4. Vind de juiste investeerders
Met je budget en plannen onder de arm, is het tijd om op zoek te gaan naar die genereuze geldschieters die je bedrijf een welkome boost kunnen geven. Maar waar vind je die business angels nu precies?
Je eigen netwerk: Hoewel in je eigen adressenboekje misschien geen multimiljardairs staan, is het verstandig om na te gaan wie je om hulp kunt vragen in je directe omgeving. Investeerders steken geld in het idee, maar net zo goed in de ondernemer. Als je ze in jou geloven, zijn ze eerder geneigd om je financieel wat aan te dikken. Mogelijk heb je tantes en ooms, vrienden van je ouders of misschien wel een oude klasgenoot met een rijke familie die je op weg kunnen helpen.
Ga je boekje te buiten: Als je in je eigen netwerk geen business angels vindt, moet je het verder gaan zoeken. Dit is wat ik gedaan heb: ik ben naar de lokale krantenwinkel gegaan en heb de Quote 500 gekocht – je weet wel, dat lijstje met de rijkste mensen in Nederland. Als er iemand geld te investeren had, waren het wel de meneren en mevrouwen die in dit boekje afgebeeld stonden, en wie weet hadden zij wel zin in een nieuw avontuur.
Ik heb een Rotterdamse familie uitgekozen op basis van de foto en hun verhaal: die meneer zag er als een fijne zakenpartner uit. Vervolgens heb ik hem mijn idee voor HousingAnywhere gemaild en is de bal gaan rollen. Ik zou zeker iedereen aanraden om eens door de Quote 500 te bladeren, hoewel ik misschien de potentiële investeerders niet op basis van hun glimlach zou uitkiezen. Achteraf gezien is het natuurlijk logischer om iemand te zoeken die in jouw sector zit, zodat je ook van hun kennis en netwerk gebruik kan maken.
Leer van soortgelijke producten: Een laatste manier om investeerders te vinden is om te kijken naar andere producten in jouw industrie, en te achterhalen wie daar de spaarpot aangevuld heeft. Voor HousingAnywhere, is Airbnb een goed voorbeeld hiervan. Op de website van Crunchbase kan je vinden wie de eerste investeerders waren, en wie er dus business zag in een bedrijf dat gebaseerd was op het idee om volslagen vreemden in je huis uit te nodigen voor een nacht.
Door met investeerders samen te werken die reeds ervaring hebben in de sector, haal je bovendien ook een goudmijn aan informatie binnen. Zij kennen de kneepjes van het vak en hebben gedurende hun investeringen in andere bedrijven veel waardevolle kennis opgedaan.
5. Dubbel prijs
Maar wat als je meerdere hengels uitgegooid hebt en verschillende geïnteresseerde investeerders aan de lijn hebt? Dan is het natuurlijk moeilijk om te kiezen met wie je dit nieuwe avontuur wilt aangaan. Belangrijke factoren om mee te nemen bij je keuze zijn natuurlijk het budget dat ze willen investeren en het percentage aandelen dat ze ervoor in de plaats willen, maar ook je onderbuikgevoel en het feit of het klikt mag je niet onderschatten. Je kunt namelijk een hoop – soms minder relevante – telefoontjes en vergaderingen met je geldschieter verwachten in het komende jaar, dus je kunt maar beter op dezelfde lijn zitten.
Je kunt er uiteraard ook voor kiezen om meerdere investeerders in dezelfde ronde te kiezen. Je moet hier wel voor balans zorgen omdat je niet alleen een hoop extra kennis in huis haalt, maar ook een extra mening. Dit wil zeggen dat je telefoon net een keer extra gaat rinkelen dankzij je investeerder die toch wel iets heel interessants had gehoord bij de bakker op zondagmorgen – het komt voor.
Natuurlijk opent een extra investeerder ook weer heel wat deuren. Voor de tweede fundraiseronde heeft HousingAnywhere voor twee investeerders gekozen. Een hiervan was een venture capital-fonds, wat natuurlijk betekent dat er een enorm uitgebreid netwerk binnen handbereik ligt. De andere investeerder was zelf een ondernemer, waar ik persoonlijk enorm veel van zou kunnen leren. Hoeveel investeerders je in elke ronde erbij haalt, is een afweging die je zelf elke keer moet maken.
6. Investeren is verliezen
Je wint een hoop geld bij het ophalen van je (eerste) funding, wat je natuurlijk een mooi zetje voor de toekomst geeft. Maar houd er rekening mee dat investeerders in de eerste ronde tussen de 15% en de 30% van je aandelen vragen. Ga dus voorbereid je investeringsrondes in: je gaat een deel van je bedrijf moeten afstaan.
Maar dit percentage doet je ook even nadenken over de waarde van je bedrijf. Stel dat je op zoek bent naar 300.000 EUR, en je investeerder vraag hiervoor 25% van je bedrijf. Dit wilt natuurlijk zeggen dat je business op papier reeds 1,2 miljoen waard is. Het is belangrijk om dan ook even na te gaan of dit wel het geval is, en indien niet, je budget eventueel te verlagen.
Aandelen, hoe werkt dat ook alweer? Als ik 25% aan iedere investeerder geef, dan kom ik na 4 funding rondes toch met lege handen te staan? Het werkt gelukkig niet helemaal zo. Als je je bedrijf opricht, stap je hiermee naar de notaris die – laten we zeggen – 100 aandelen voor je creëert. Die aandelen zijn dan allemaal van jou. Als je dan een investeerder vindt, die 25% van je bedrijf krijgt, betekent dit niet dat je 25% van die 100 aandelen moet afgeven. De notaris maakt eerst nieuwe aandelen bij, die op hun beurt in handen van de investeerder komen.
Jij als ondernemer blijft steeds die eerste 100 aandelen houden, maar aangezien er steeds maar meer aandelen bijkomen, wordt het de totale aandelen steeds groter, en jouw aandeel daarin steeds kleiner. Natuurlijk is het de bedoeling dat de waarde van die aandelen steeds groter wordt – en is 1 aandeel in het begin misschien 1 euro waard, maar wordt het bedrag steeds hoger.
7. Geloof in jezelf
En dan rest natuurlijk nog de hamvraag: hoe kan je de investeerders overtuigen van je kunnen? Hoewel goed marktonderzoek, data, cijfers en omzet allemaal van belang zijn, begint het hele verhaal echter met het geloven in jezelf.
Daarnaast moet je ook ten volle overtuigd zijn van je budget en hierover nagedacht hebben. Je denkt misschien, 100.000 euro is goed, maar 200.000 euro zou natuurlijk ook niet slecht zijn. Hoewel dit verschil misschien helemaal niet relevant is voor iemand wiens bankrekening bedragen met meer dan zes nullen bevat, toont dit wel dat je zelf niet helemaal weet wat je wilt. Een duidelijke kostenraming is dus noodzakelijk.
Ten slotte is er nog de grootte van de markt. Als je kan aantonen hoeveel potentieel je product heeft, is het makkelijker om potentiële investeerders te overtuigen. Bij HousingAnywhere was dit bijvoorbeeld niet alleen de studenten in Rotterdam, maar in iedere internationale stad in de wereld zitten wel een stuk of 2000 studenten die een kamer nodig hebben. Aan jou om dan even de som te maken.
‘Nee’
Ik zou willen dat er een simpele succesformule kapitaalrondes is, maar die is er helaas niet. Ik kan alleen maar advies meegeven voor je volgende ronde. En houd in je achterhoofd dat je veel ‘nee’ gaat horen. Dit doet pijn, want het is je eigen idee en het is moeilijk te begrijpen dat niet heel de wereld even enthousiast is hierover. Maar blijf overtuigd van je idee.
De mensen die nu nee zeggen, komen misschien later tot de conclusie dat dit voor hen een verlies was. Want als ik kijk naar waar HousingAnywhere nu staat, en waar het naartoe aan het groeien is, weet ik zeker dat nog veel investeerders maar graag met ons mee op avontuur gaan!
