Fundright is het initiatief waarin Nederlandse venture capital-bedrijven zich sterk maken voor het verkleinen van de beruchte funding gap: het verschil tussen de hoeveelheid kapitaal dat naar mannelijke en vrouwelijke ondernemers vloeit.
Funding gap: 1% voor vrouwelijke startup founders
Investeerders en ondernemers Janneke Niessen en Eva de Mol, inmiddels actief met hun eigen venture capitalbedrijf CapitalT, brachten die funding gap eind 2019 in kaart. Ze kwamen er destijds op uit dat nog geen 1 procent van het al het risicokapitaal in Nederland werd geïnvesteerd in startups met vrouwelijke founders. Slechts 16 procent van de Nederlandse venture capitalbedrijven heeft startups in portfolio die door een gemengd of vrouwelijk team zijn opgericht. Van de investeerders zelf werd 87 procent gerund door een puur mannenclubje.
Dat moet anders, vonden De Mol en Niessen. Ze verzamelden andere investeerders achter hun missie en zo ontstond Fundright: een beweging die een diverser startup ecosysteem nastreeft. Met ondersteuning van Techleap. ‘Het is niet aan ons om ondernemers de wet voor te schrijven, maar we hebben Fundright wel gefaciliteerd’, zei Techleap-boegbeeld Constantijn van Oranje daarover onlangs nog tegen MT/Sprout.
Derde jaar Fundright
Fundright gaat inmiddels zijn derde jaar in. Er kwam een bidbook met inspirerende voorbeelden van investeringswaardige startups met gemengde of vrouwenteams. Met 48 aangesloten partijen is de groep naar diversiteit strevende vc’s inmiddels zo’n beetje verdubbeld, met nog een paar aspirant-leden in de pijplijn.
Naast De Mol en Niessen met CapitalT zijn ‘core members’ als Alexander Ribbink van Keen Venture Partners actief, en Tamara Obradov van Tablomonto. Maar ook regionale ontwikkelingsmaatschappijen (uit Utrecht, Limburg en Oost-Nederland) hebben getekend voor Fundright, en impactinvesteerders als StartGreen Capital en SHIFT Invest. Zelfs staatsinvesteerder NL-Invest is aan boord en heeft zich achter de ambities geschaard.
Die ambities zijn nog steeds helder: in 2023 moeten de teams van alle aangesloten investeringsmaatschappijen én die van hun portfoliobedrijven divers zijn en voor ten minste 35 procent uit vrouwen bestaan. Een ‘aanzienlijk’ percentage van de bedrijven waarin de Fundright members investeren, moet (deels) door vrouwen zijn opgericht.
Meer funding, aandeel vrouwelijke oprichters daalt
Wat is na een kleine 2 jaar netwerken, ervaringen uitwisselen, workshops door de Fundright-leden bereikt? Op dit moment is Techleap namens Fundright aan het inventariseren hoe het is gesteld met de diversiteit onder de leden en hun portfolio, zegt Elin Fälted, die bij Techleap de Fundright community managet.
Maar de algemene trend rond investeringen in startups gerund door vrouwen ziet er beroerd uit. De meest recente (Europese) cijfers vertonen een dalende trend. Volgens het gezaghebbende State of European Tech rapport van investeerder Atomico ging de totale funding in startups en scaleups zo’n beetje door het dak in 2021, met een verdrievoudiging vergeleken met 2020. Maar vrouwelijke oprichters hebben intussen het kleinste aandeel in die sloot geld sinds 2017.
Vorig jaar ging nog 2,4 procent van het kapitaal naar vrouwelijke ondernemers, in 2021 halveerde dat ruimschoots tot 1,1 procent. Misschien kleuren deze cijfers wat extra negatief doordat een paar megarondes van scaleups – denk in Nederland aan Mollie, Messagebird en Otrium – de statistieken domineren. Voor startups in een vroegere fase, die misschien diverser zijn, resteert dan een kleiner percentage van de buit.
4 procent funding deals voor vrouwen-startups
Het rapport splitst de cijfers ook uit per land. Startups met vrouwelijke oprichters sleepten in Ierland het hoogste percentage funding deals binnen: 10 procent. Nederland scoort onder het Europese gemiddelde, met slechts 4 procent van de deals voor vrouwelijke oprichters. 8 procent van het kapitaal was voor gemengde teams, de rest ging bij ons naar mannelijke ondernemers.
In het onderzoek van Atomico blijkt ook, dat 49 procent van de vrouwelijke oprichters vindt dat hun vrouw-zijn een negatieve invloed had op de kansen om kapitaal aan te trekken. Maar er gloort wel licht aan de horizon: vrouwen vormen bijna een derde van de volgende generatie Europese tech-leiders – degenen met nul tot vijf jaar ervaring. Bij ondernemers met meer dan 20 jaar ervaring is hun aandeel nog maar 16 procent.
Keurmerk van Diversity VC
Fälted: ‘Er is zeker de laatste jaren een duidelijke awareness ontstaan omtrent het probleem, en er is voldoende bewezen dat divers geleide bedrijven beter presteren en daardoor zorgen voor een beter rendement. Nog meer data hebben we eigenlijk niet nodig om het probleem in kaart te brengen, het is nu vooral tijd om echt in beweging te komen.’
Laten we zeggen dat er nog volop werk is te verzetten, ook voor Fundright. Na die inventarisatie over de status quo belooft het een volgende concrete stap.
Fundright gaat daarvoor samenwerken met Diversity VC, een Britse non-profit organisatie die diversiteit in venture capital wil bevorderen. Diversity VC heeft daarvoor normen opgesteld, en een keurmerk waaraan een investeerder zou moeten voldoen om op de goede weg te raken. ‘We moeten naar een zekere mater van standaardisering, ook om de vorderingen die we maken, goed meetbaar en ook internationaal vergelijkbaar te maken’, legt Fälted uit.
Inclusieve strategie, diverse portfolio
De vereisten voor het keurmerk, Diversity VC Standard, zijn dat de venture capitalspeler het streven naar diversiteit en inclusie opneemt in zijn strategie. Dat de manier waarop het naar potentiële investeringen speurt en die startups beoordeelt ook is ingericht op faire kansen voor diverse startup teams. Het personeelsbeleid bij de vc zelf moet natuurlijk ook inclusief zijn, net als de cultuur.
Maar een investeerder zal ook zijn portfoliobedrijven moeten bijstaan om inclusiever te worden en onder meer hun hr-beleid vorm te geven met die uitgangspunten. Misschien is een leiderschapstraining op zijn plaats om een volgende stap te maken. ‘Je moet als investeerder dus ook investeren in de founders die je van kapitaal voorziet.’
Het certificaat van Diversity VC kent twee niveaus. ‘Level 1’ is bedoeld voor investeerders die de lat hoger leggen dan het gemiddeld in hun branche door onder meer KPI’s te verbinden aan diversiteit van hun dealflow en bijvoorbeeld jaarlijks de gelijke beloning van mannen en vrouwen te meten. Level 2 is voorbehouden aan bedrijven die alle aanbevelingen en programma’s doorlopen en zo ‘voorgaan in verandering op het gebied van diversiteit en inclusiviteit.’
CapitalT geslaagd voor Diversity VC
Het is de bedoeling dat in de eerste maanden van 2022 de leden van Fundright aan de slag gaan met de certificering. De Diversity VC Standard werkt met een programma waarin de vc’s worden doorgelicht en adviezen krijgen over het beste D&I-beleid, alles op basis van onderzoek naar bewezen successen op dit gebied.
Geen verrassing: CapitalT heeft het certificaat al binnen. ‘De hoogste score uiteraard’, grapt Eva de Mol. ‘Daarmee zijn we het eerste fonds in Nederland. Met meer dan 50 procent vrouwelijke ondernemers en 60 procent niet-witte ondernemers in onze portfolio was het voor ons een no-brainer ook deze stap te zetten.’
Transparantie voor investeerders
Is zo’n diversiteitskeurmerk belangrijk? Ja, zegt De Mol. ‘Het is een belangrijke stap richting het institutionaliseren van standaarden rond diversiteit en inclusie. Dat zal het ook eenvoudiger maken voor limited partners, de investeerders in fondsen zoals pensioenfondsen en family offices, om selectief te investeren in fondsen die transparant zijn over diversiteit.’
‘In het buitenland wordt het ook echt al gezien als signaal dat je goed bezig bent als fondsmanager, hopelijk kom je in Nederland over een paar jaar ook niet meer weg zonder.’
Leading by example
En ja, de certificering zal bij de ene investeerder misschien een lastiger en tijdrovender proces zijn dan bij de andere, zegt Fälted van Techleap. ‘Zo’n assessment biedt straks ook aanknopingspunten om te kijken waar we onze aandacht op moeten richten: op de teams binnen de investeerders? Is hun recruitmentproces voor verbetering vatbaar, of de manier waarop ze hun deals selecteren?’
Soms is het zinvol om eens terug te kijken, oppert Fälted, ook naar de startups waarin je niet hebt geïnvesteerd. ‘Waren daar startups met vrouwelijke of gemengde teams bij? En heb je die om dezelfde gronden afgewezen als de andere?’
‘Natuurlijk kunnen investeerders er niet voor zorgen dat de verhouding mannen-vrouwen in de startupwereld vanaf morgen fifty-fifty is. Maar gelukkig is er op heel veel andere plekken volop aandacht voor vrouwelijk ondernemerschap en tech talent, zoals op scholen, universiteiten en bij clubs als Women in Tech. Investeerders moeten zich richten op een realistisch doel, maar ze hebben wel degelijk impact, ook op hun portfoliobedrijven. Het is een kwestie van leading by example.’
