Tijdens de B Corp Summit in Amsterdam, ten overstaan van een zaal met honderden ondernemers uit de hele wereld, tovert B Corp-bedenker Jay Coen Gilbert dinsdag opeens een slide tevoorschijn met een metershoog logo van de VOC. Dit, is Coen Gilberts boodschap, is de bakermat van het ‘foute’ kapitalisme, waarbij een select groepje machthebbers op jacht gaat naar winstmaximalisatie. 
Maar spoel een paar honderd jaar vooruit en Nederland telt ineens 100 bedrijven die zichzelf na het doorlopen van een pittig selectieproces (op basis van 80 onderdelen) B Corp mogen noemen, stelt Coen Gilbert ons gerust tijdens een interview na afloop van zijn keynote. Behalve ‘vertrouwde namen’ als Seepje en Dopper gaat het in Nederland om een diverse groep bedrijven, van pr-bureaus (Blyde) en accountants (Alfa, Manifesto) tot marketeers (Mistelli, BBK) en co-workingplekken (Seats2Meet). De kern van de B Corp-filosofie: Business as a force for good.
Deze Nederlandse bedrijven doen mee in een transitie van shareholder capitalism naar stakeholder capitalism, zoals Coen Gilbert het verwoordt. “Net zoals Nederland een van de voorlopers was in het tot stand komen van de eerste vennootschap, zo kan Nederland de plek zijn waar kapitalisme opnieuw wordt uitgevonden.”
Kledingbedrijf
Coen Gilbert bedacht B Corp in 2005, nadat hij basketball-kledingbedrijf AND1 had verkocht. Samen met AND1-medeoprichter Bart Houlahan bouwde hij sindsdien een organisatie (B Lab), die tot nu toe B Corp-stempels heeft uitgereikt aan een kleine 3.000 bedrijven uit 70 landen, waaronder ook grote bedrijven zoals Patagonia, Danone (VS) en The Body Shop.
Het zijn bedrijven die niet per se met elkaar concurreren om de beste ‘van’ de wereld willen zijn, maar de beste vóór de wereld, zegt Coen Gilbert. Medewerkers, samenleving, klanten en natuur tellen allemaal minstens net zo zwaar mee als aandeelhouders. Behalve een lijst met criteria moeten deze bedrijven transparant zijn over hoe ze hun score hebben behaald. Ook moeten zij in hun statuten verankeren dat ze rekening houden houden met de belangen van iedereen die betrokken is bij het bedrijf, oftewel de ‘stakeholders’ (en niet alleen aandeelhouders).
Krachten bundelen
Vier Nederlandse ondernemers vertelden eerder hoe je door de B Corp-selectie komt. Daarbij gaat het om een proces dat meerdere maanden kan duren.
Toen Coen Gilbert in 2005 B Corp opperde als idee, werd hij in eerste instantie raar aangekeken. Wat was zijn boodschap toen? Coen Gilbert: “Toen ik mijn partners bij AND1 vertelde dat het tijd was om iets anders te gaan doen, was ik geïnspireerd door het werk dat we deden om ons bedrijf meer sociaal verantwoord te maken. Maar ik wilde duizenden bedrijven wereldwijd helpen die business willen inzetten als een force for good.”
“Wat de wereld op dat moment nodig had, was niet nog een ondernemer, maar een manier om de stemmen van al die andere ondernemers krachtig samen te brengen en een platform te geven. Om mensen te helpen bij het onderscheiden van ‘goede’ bedrijven en bedrijven die vooral goed zijn in marketing.”
Unicorns
In de startup-wereld worden ondernemers aangemoedigd om zo snel mogelijk op te schalen en miljoenen euro’s groeigeld op te halen. Wat Coen Gilbert betreft botst die filosofie niet met B Corp. Er zijn talloze B Corp’s die bij elkaar honderden miljoenen dollars hebben opgehaald bij mainstream investeerders. Coen Gilbert wijst op drie B Corp’s die minimaal een miljard dollar waard zijn, oftewel de unicorn-status hebben bereikt.
Het gaat om schoenenproducent (en Silicon Valley-rage) Allbirds, verzekeraar Lemonade en hr-softwareplatform Culture Amp. In totaal is de afgelopen jaar ruim 3 miljard dollar geïnvesteerd in B Corps. Oftewel, zegt Coen Gilbert, “er is geen gebrek aan kapitaal voor geweldige bedrijven met een geweldige purpose”.
