Foto: Alasdair Massie.
Nederlandse media waren gisteren massaal in de ban van een rechtszaak die de Britse voedselbezorger Deliveroo had gewonnen van fietskoerier Sytze Ferwerda. De 20-jarige koerier stelde onterecht tot het zzp-schap te zijn gebombardeerd. Deliveroo vormde koeriers met een contract in februari om tot zelfstandigen. De rechter vond de discussie over de flexibilisering van de arbeidsmarkt echter iets voor de politiek en constateerde dat Deliveroo zich aan de regels houdt.
Oproep aan politiek
Een politieke zaak, dus. In het Verenigd Koninkrijk richte ceo Will Shu zich zondag dan ook specifiek tot de lokale overheid in een opiniestuk in The Telegraph. Shu wil dat de overheid het makkelijker maakt om een on demand-relatie te onderhouden tussen werkgever en – laten we zeggen – zelfstandige werknemers, terwijl laatstgenoemden niet ingekort worden op hun sociale zekerheden. Shu roept de Britse politiek op om een zogeheten charter te introduceren. In zo’n juridisch document zou geregeld moeten worden dat platformen zoals Deliveroo zijn zelfstandige koeriers eenvoudig verzekeringen, trainingen en doorbetalingen bij ziekte en vakantie aan kan bieden. “We willen dat Deliveroo-koeriers flexibiliteit ervaren en de voordelen van werk”, aldus Shu in zijn opiniestuk.
Volgens hoofd bedrijfszaken Elvira Bos zou het voorstel van Shu een goede manier zijn om zelfstandigen sociale zekerheid te bieden, terwijl dit niet automatisch gezien hoeft te worden als werkgeverschap. Deliveroo zal een dergelijke charter volgens haar niet voorleggen aan de Nederlandse overheid. “In Nederland zou je wel iets kunnen toevoegen aan de positie van zelfstandigen, zodat je ook iets betaalt voor sociale zekerheden. Of wij of de overheid zoiets regelen, daarover ga je dan in gesprek. Eerder dit jaar hebben wij al een gartis verzekering gelanceerd. Wat ons betreft kan die uitgebouwd worden.”
Businessmodel
Mensen verplicht 3 uur laten werken, is niet handig als je met piekmomenten werkt
Uitsluitend werken met zelfstandigen is volgens Bos essentieel voor het businessmodel van Deliveroo. “Op het moment dat je iemand in dienst hebt, heb je de verplichting om iemand een minimaal aantal uren te laten werken. Bij een nulurencontract (waar Deliveroo in het verleden mee werkte, red.) is dat 3 uur. Je moet mensen dus oproepen voor minimaal 3 uur achter elkaar. Bij onze manier van werken gebruiken klanten de app, waarbij er sprake is van korte piekmomenten.” Op die piekmomenten heeft het platform volgens Bos een relatief hoog aantal koeriers nodig, maar hen allen 3 uur laten fietsen zou zinloos zijn. Zodra de piekmomenten voorbij zijn, zit je als bedrijf opgescheept met te veel koeriers voor te weinig maaltijden.
De meeste koeriers zouden de flexibiliteit van Deliveroo ook juist waarderen, stelt Bos. Ze verwijst naar een enquête die Deliveroo recent onder vierhonderd koeriers hield, waarbij gevraagd werd dat de koeriers fijn vonden aan Deliveroo. 94 procent gaf aan de flexibiliteit van Deliveroo te waarderen.
Vragenlijst
Toch zijn de enquêtes van Deliveroo niet helemaal vrij van smetten. In het boek Uber voor Alles gaat journalist Rens Lieman undercover als Deliveroo-koerier. Hij beschrijft dat hij op een dag ook zo’n enquête van Deliveroo ontvangt. De vragenlijst blijkt vol te staan met vragen over hoe Lieman het zou vinden om meer flexibiliteit in zijn werk te ervaren. Veel collega-koeriers – toen nog in dienstverband – vullen de enquête enthousiast in, waarop Deliveroo de resultaten gebruikt om zijn plannen te ondersteunen voor het omvormen van van werknemers naar zelfstandigen.
Op de vraag of Deliveroo indertijd daadwerkelijk werknemers voor de gek hield, geeft Bos geen commentaar. Ze stelt dat Deliveroo als multinationale onderneming indertijd geïnspireerd werd door voorbeelden van flexibele arbeidsverbanden uit het buitenland, waarop het bedrijf onderzocht of zoiets in Nederland zou kunnen werken. Deliveroo zou het zzp-systeem bovendien uitvoerig getest hebben, aldus Bos.
Wel erkent ze dat de wildgroei van niet-verzekerde zelfstandigen op de arbeidsmarkt kan zorgen voor minder sociale zekerheid. “Wij gaan niet over de wetgeving in Nederland, maar we zijn hierover in gesprek met de overheid. Ook wij zien dat er een behoefte is om mensen meer onderdeel uit te laten maken van de sociale zekerheid. We gebruiken nu het aloude model van zelfstandigheid, waarbij zelfstandigen zelf hun verzekeringen kunnen regelen. Koeriers verdienen bij ons nu meer dan in het oude model, maar we zien ze dat nog niet doen (verzekeringen regelen, red.). Daarom voeren we ook gesprekken met de politiek, om erop toe te zien dat de maatschappij inclusief blijft.”
