Kom bij ondernemers Annemarie van Gaal en Heleen Dura-Van Oord niet aan met Ikea-prenten vol inspirational quotes, zoals ‘keep calm and be you’ of ‘life is good’. Open deuren, zo zullen deze zelfbenoemde “quote-fetisjisten” dergelijke spreuken betitelen. Om te laten zien hoe het wel moet, brachten zij deze maand een boxset vol quotes uit. De box 50 best quotes on life bevat vijftig kaarten met daarop quotes van bekende ondernemers, schrijvers en denkers. Zoals? ‘The happiness of your life depends upon the quality of your thoughts’ (Marcus Aurelius) of ‘We cannot solve our problems with the same thinking we used when we created them’ (Albert Einstein).
Dit soort quotes helpen de twee businessvrouwen naar eigen zeggen dagelijks bij het behalen van succes bij hun werk. En succes, dat hebben ze keer op keer. Van Gaal wist in de jaren ‘90 in nota bene Rusland een succesvol mediahuis uit de grond te stampen, zetelt tegenwoordig in diverse raden van commissarissen, bracht een reeks managementboeken uit en is columnist voor De Telegraaf. Dura-Van Oord lanceerde met DQ&A Media Group een geslaagd digital media-bedrijf en is partner bij investeringsmaatschappijen Peak Capital en Future Food Fund.
Een interview met Van Gaal en Dura-Van Oord doe je dan ook in stijl. Het is het elegante, aan een gracht gelegen visrestaurant The Harbour Club in het Amsterdamse Oud-Zuid waar Sprout de ondernemers op een vrijdagmiddag aan de tand voelt over hun voorliefde voor het gesproken woord. De brandende zon doet er ondertussen alles aan om te maskeren dat het nog maar april is.
Allereerst de vraag: hoe kennen jullie elkaar eigenlijk?
Feesten en partijen, daar zijn we allebei van
Van Gaal: “Het vrouwelijke ondernemerscircuit in Nederland is niet heel erg groot. We zijn ook nog eens allebei investeerder. Iedere keer kom je elkaar dan tegen op zakelijke bijeenkomsten. Je neigt dan toch naar iemand met wie je een klik hebt.”
Dura-Van Oord: “Feesten en partijen ook.”
Van Gaal: “Daar zijn we allebei van (lacht).”
Dura-Van Oord: “Ja, daar zijn we allebei van (lacht). Daar kwamen we elkaar dus ook steeds vaker tegen. Het leek ons dan ook heel erg leuk om samen eens iets zakelijks te doen. Dit was eigenlijk de ultieme kans.”
Hoe ontstond het idee om samen een box met quotes uit te brengen?
Dura-Van Oord: “We kwamen erachter dat we quotes allebei fantastisch vinden. Uit goede quotes kun je kracht halen; je kunt elkaar er net dat inzicht door geven wat een mens nodig kan hebben, je haalt er energie en inspiratie uit en sommige quotes hebben zelfs de kracht om een nieuwe horizon voor je te creëren. Ze maken dingen echt groot voor je. We stuurden elkaar daarom wekelijks quotes, die we vervolgens zijn gaan sterren. De mooiste quotes bleven zo over.”
Van Gaal: “We hebben ook aardig wat lunchgesprekken gehad.”
Dura-Van Oord: “Ja, niet alleen via de mail, dus ook face-to-face. En daar hebben we ook echt lol in gehad. We hebben ook echt discussies gevoerd, van: die moet er echt bij en die vinden we niet goed genoeg.”
Van Gaal: “We hadden zelfs discussies over de personen achter de quotes. Of zo’n quote bijvoorbeeld wel klopte bij het karakter van degene die hem had uitgesproken. En of we diegene wel goed genoeg vonden om in deze selectie te komen. Uiteindelijk vielen er ook mensen af. Lance Armstrong bijvoorbeeld. Die had wel goede quotes, maar willen we zo iemand in ons boek?”
Tijdens het gesprek wordt Sprout door de vrouwen overstelpt met quotes. De ondernemers lijken een repertoire van tientallen quotes in hun hoofd te hebben en dat moet eruit. Gebeurt wel vaker, legt Van Gaal uit: “Vanmorgen zat ik in een heel abstracte discussie over de communicatiestrategie van een stichting waar ik in het bestuur zit. Tijdens zo’n overleg komen er dan meteen quotes bij mij op. Die spreek ik dan ook uit. Ze kanaliseren je gedachten en maken je werk praktisch. Zo van: nee, maar dit is waar we heengaan en hierom. Mensen reageren dan: waar komt dit nou weer vandaan? Dan zeg ik: sorry, ik ben quote-fetisjist!”
Open deuren, daar struikel je over online
Om tot de uiteindelijke vijftig quotes in de box te komen, bestudeerden de ondernemers duizenden quotes. Ze kwamen veel clichématige levenswijsheden tegen, herinnert Dura-Van Oord. “Open deuren, daar struikel je over online. Het is fascinerend dat die zo populair zijn.” Voldeed een quote wel aan hun standaarden, dan onderzochten de ondernemers wie de auteur was. Een hele klus, stelt Dura-Van Oord: “Sommigen hebben meerdere geestelijke vaders.”
Heleen, jij zit in de digital media. Mensen kunnen deze quotes ook gewoon online vinden. Wat is de toegevoegde waarde van jullie product?
Dura-Van Oord: “Dat ze nu eens echt samengesteld zijn. Wij hebben al het voorwerk gedaan en presenteren nu de beste quotes over dit onderwerp (het leven, red.). Ook hebben we een mooie vormgeving. Een goede illustratie kun je gebruiken om een deel van de quote in terug te laten komen. Daarom hebben we gezocht naar illustratoren die een beetje gelaagdheid en slimheid in konden brengen.”
Iedere kaart is voorzien van een eigen illustratie. Hoe vonden jullie de illustratoren?
Onze illustrator is een jonge vent, dus zo iemand gun je ook wat
Dura-Van Oord: “Mijn oude marketingmanager, Daniël Muñoz, is uiteindelijk ondernemer geworden en heeft een aantal restaurants. Zijn beste vriend Ernesto uit Mexico City heeft een ontwerpbureau. Toen ik Daniël vertelde over dit plan, zei hij meteen: je zou eens Ernesto moeten vragen voor de vormgeving. Die zou dit heel leuk vinden. We dachten nog: helemaal in Mexico, is dat handig? Maar we dachten: laat hem maar een voorstel doen, als hij het zo leuk vindt. Het is een jonge vent, dus zo iemand gun je ook wat. Uiteindelijk waren we zo enthousiast dat we het gewoon gedaan hebben. Je wil ook zelf een beeldmerk hebben, zodat je dit internationaal kunt gebruiken. Als je met foto’s werkt, is dat minder makkelijk.”
Deze uitgave is nog maar het begin van hun carrière als quotejagers, leggen Van Gaal en Dura-Van Oord uit. Ondernemend als ze zijn, hebben ze al een heel plan uitgedacht voor hun boxset. Jaarlijks moeten er twee boxen verschijnen. De volgende, in november te verschijnen editie zal quotes bevatten over de liefde. Via Amazon willen Van Gaal en Dura-Van Oord de boxen uiteindelijk zelfs in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk uitbrengen. Tot dusver hebben ze er in Nederland enkele duizenden van verkocht. Naast de consumentenmarkt richten ze zich op “corporate deals”, waarbij bedrijven de boxen als relatiegeschenk kunnen weggeven. Mocht het project een succes worden, dan komt er volgens Dura-Van Oord ook merchandise van deze lijn op de markt.
Inspiratie staat centraal bij deze quotes. Hoe laten jullie je door elkaar inspireren?
Dura-Van Oord: “Wat ik altijd erg aan Annemarie heb bewonderd, is dat zij het avontuur vol is aangegaan in een fase waarin dat niet heel gebruikelijk is in je leven (de Rusland-periode van Van Gaal, red.). Ze wist dit vanuit zo’n prille fase uit te bouwen in een markt die zo onontgonnen was en cultureel vrij ingewikkeld. Dat heeft mij als ondernemer altijd heel erg aangesproken. Ze toonde lef.”
Van Gaal: “Dat kan jou ook niet ontzegd worden (lacht). Heleen heeft een bedrijf uitgebouwd in een destijds superinnovatieve markt waarin niemand zich marktleider kon noemen. En dat niet alleen in Nederland, maar over de hele wereld. Dat is.. ongelofelijk knap!”
Je begon je begon je carrière opvallend, Heleen. Je werkte op Curaçao als presentatrice voor een lokale tv- en radiozender.
Dura-Van Oord: “Dat was mijn stage. Ik wilde een internationale stage, terwijl dat in die tijd nog niet zo gebruikelijk was. Ik had Curaçao in mijn hoofd zitten, en zocht naar een contact op dat eiland. Een vriend van mijn zwager bleek daar te zitten en uiteindelijk heb ik de stage met veel bellen en faxen voor elkaar gekregen. Ik heb er de mooiste tijd van mijn leven gehad. Wat is er immers mooier als je 19 jaar bent om daar voor de radio te werken en heel hard feest te vieren? Dat was helemaal fantastisch. Naar het buitenland gaan, is voor je ontwikkeling ook het allerbeste. Even uit je comfortzone stappen, weg van alles wat je kent en dan geen angst hebben. Mijn ouders waren wel bezorgd, maar ik had nul angst.”
Geen angst. Gold dat ook voor jou toen je aan het Rusland-avontuur begon, Annemarie?
Van Gaal: “Ik denk dat dat een karaktereigenschap is die ons beiden bindt. Ik ben wat dat betreft ook totally fearless (lacht). Ik sta er ook niet zo bij stil.”
Toch ging je missie in Rusland aanvankelijk met vallen en opstaan.
Van Gaal: “Zeker. We hebben zeven keer aan een zijden draadje gehangen.”
Uiteindelijk is het je gelukt. Hoe propagandeer je onafhankelijke media het beste in een land als Rusland en wat waren je leermomenten?
Van Gaal: “Wil je democratie naar een land brengen, dan heb je überhaupt onafhankelijke media nodig. Als je niet kunt vertrouwen op wat je leest in de media, kan er ook nooit een democratisch systeem van de grond komen. Eigenlijk is dat gevecht best moeilijk. Je denkt dat je het goed doet, maar uiteindelijk blijken zelfs de partijen waarvan je dacht dat ze je vrienden waren aan de andere kant te staan. De rechtsstaat en de manier waarop de overheid haar macht uitoefent, klopt ook niet helemaal. Je moet dus gewoon door blijven gaan. Soms lukt het wel, soms lukt het niet.”
Maar goed, je zult ook op een slimme manier deals moeten sluiten, lijkt me?
Ik zocht in Rusland meteen naar oplossingen
Van Gaal: “Ja. Je moet heel praktisch en pragmatisch denken. Je altijd realiseren dat er een andere oplossing te bedenken is. Toen er in het begin bij ons volle vrachtwagens arriveerden, bleef de chauffeur naast de vrachtwagen staan. Ik zei: ‘Maar je moet ook uitladen’. Zo iemand reageerde dan: ‘Nee, nee, dat staat niet op mijn brief. Ik moest alleen maar naar deze plek rijden.’ Dan stond je daar met een volle vrachtwagen. Wat te doen? Ik besloot twee blokken verder te rennen, want daar stond een drankwinkel waar altijd tientallen mensen voor zaten. Die gaf ik allemaal 10 roebel om te helpen de vrachtwagen uit te laden. Ik dacht er ook niet over na, ik zocht meteen naar oplossingen.”
Je had het zonet over het belang van journalistiek voor de democratie. Toch lijkt het model van democratie het de laatste jaren moeilijk te hebben, getuige landen als Turkije, Rusland en Hongarije. Je ziet dat veel onafhankelijke media in dat soort landen toch weer in handen van de staat vallen. Hoe kijk je daar tegenaan; missie niet geslaagd?
Timing is in ondernemerschap superbelangrijk
Van Gaal: “Ja, verschrikkelijk. Achteraf gezien hebben wij dus echt in die window of opportunity gezeten tussen 1989, toen Gorbatsjov aan de macht was en 2000, waarop Poetin aan de macht kwam. Rusland veranderde van een communistisch naar een meer democratisch land van hardwerkende mensen. Kinderen zouden het beter krijgen, en mensen moesten zich kunnen uitspreken. Burgers mochten een persoonlijkheid hebben en homofilie werd niet meer strafbaar. Nadat Poetin aan de macht kwam, is dat allemaal weer afgebroken. Dat is ongelofelijk jammer.”
Dura-Van Oord: “Je voelde de tijdsgeest dus goed aan. Timing is in ondernemerschap superbelangrijk. Je voelt aan hoe de markt is en of er een kans is hier een positie in te nemen. Je weet natuurlijk nooit 100 procent zeker hoe het uitpakt, maar als je iets gedaan krijgt, is dat te gek.”
Van Gaal: “Het eerste half jaar in Rusland werkten we (Van Gaal en toenmalig businesspartner Derk Sauer, red.) nog voor uitgeverij VNU, maar zij zagen de kansen niet. Wij zagen juist volop kansen. We hebben hen geprobeerd te overtuigen in Rusland te blijven, maar ze wilden echt weg. Toen zij zich terug trokken, namen wij ontslag en zijn we voor onszelf begonnen.”
Uitdagingen heb je als ondernemer dus genoeg. Hebben jullie elkaar weleens geholpen bij ondernemersvraagstukken?
Van Gaal: “Dat is nooit echt nodig geweest (lacht).”
Dura-Van Oord: “Nee, dat is nooit echt nodig geweest. Maar ik heb wel voor moeilijke zakelijke beslissingen gestaan. Iedere ondernemer worstelt uiteindelijk van de ene naar de andere keuze. Mensen zien altijd alleen maar het succes, maar wat eraan vooraf gaat, is een weg vol obstakels. Het draait erom hoe je met die obstakels omgaat. Net als die quote uit ons boek: ‘Life is 10 percent what you make it, and 90 percent how you take it’. Ik moest in Zweden en Brazilië kantoren sluiten waar je de gezinnen achter kent. We hadden het geprobeerd, zagen opkomende markten, maar maakten veel oplichtingen en rechtszaken mee. Op dat soort momenten is het heel fijn als je zoiets tegen mensen aan kunt houden die daar geen belang bij hebben. Zij kunnen je dan feedback geven. Je wordt dan gesterkt in je keuze, of iemand kan er een ander licht op laten schijnen.”
Van Gaal: “Als ondernemer heb je sowieso een vrij eenzaam beroep. Dat wordt altijd zwaar onderschat. Je kunt dit soort dingen niet met je medewerkers bespreken, dus je hebt veel aan andere ondernemers die eerlijk zijn en die je kunt vertrouwen.”
Dura-Van Oord: “Eerlijkheid, daar zijn wij allebei naar op zoek. Het is niet makkelijk om eerlijk te zijn. Vaak krijg je sociaal gewenste antwoorden, zeker als je ziet dat iemand enthousiast is over iets en hier zijn ziel en zaligheid in legt. Dan denk je: hoe gaan we dat nou even handig brengen?”
Wat is jullie favoriete quote uit de selectie?
Dura-Van Oord: “‘Your comfort zone is a beautiful place, but nothing ever grows there’. Er zijn zoveel mensen die graag iets willen, maar het niet durven. Door angst weerhouden ze zich ervan zich verder te ontwikkelen. Soms zijn die angsten gegrond, maar heel vaak zijn ze ongegrond.”
Van Gaal: “Of ingegeven door de omgeving.”
Dura-Van Oord: “Ja. Ingegeven door een soort sociale cirkel, waarvan iemand het moeilijk vindt eruit te breken. Het is dan heel fijn om even lekker in je comfortzone te zitten, maar uiteindelijk geldt toch: nothing ever grows there.”
Hoe pas je die filosofie toe op je eigen leven?
Dura-Van Oord: “Door vaak ‘ja’ te zeggen. Dat is ook weer een hele leuke quote van Richard Branson: ‘Life is a helluva lot nicer if you say yes rather than no‘. Doe het dus wel, al kun je honderden redenen bedenken om het niet te doen. Je zult er dingen van leren. Zo’n gift (ze doelt op de box, red.) creëren, bijvoorbeeld. Wisten wij veel hoe dat moest. We zijn gewoon begonnen en hebben een onwijs leuk avontuur beleefd. Oorspronkelijk wilden we hier trouwens een boek van maken. We zijn toen samen naar de Buchmesse (grote boekenbeurs, red.) gegaan in Frankfurt. Een interessant fenomeen; er komen meer dan honderdduizend mensen. We hadden al een dummy laten maken en vroegen er feedback aan kenners. Ik zie ons nog zitten op het einde van de dag in dat sushirestaurant.”
Van Gaal: “Met heel slechte wijn!”
Dura-Van Oord: “Met heel slechte wijn (lacht). Iedereen had ons gezegd dat ze dachten dat dit niets zou worden. Het zou te kostbaar zijn om een boek te maken. Ons doel was echter om zoveel mogelijk mensen te inspireren. Zo zouden we er niet in slagen, realiseerden we ons. Het bezoekje was voor ons goud waard. Daardoor zijn we tot deze box gekomen.”
Van Gaal: “We konden van tevoren trouwens geen afspraken met die mensen maken op de Buchmesse. Dat was echt onmogelijk, want hun agenda’s zaten al maanden van tevoren vol. Maar wij zijn echt ondernemers, dus we gingen zelf die stands op. Bij iedere stand spraken we uiteindelijk de beste, hoogste en meest vooraanstaande mensen.”
Dura-Van Oord: “Gewoon doen, want action is the foundational key to all success.”
Beide ondernemers beginnen te lachen.
Dura-Van Oord: “We kunnen wel de hele dag doorgaan met quotes opnoemen.”
Afijn, de volgende quote uit jullie selectie vond ik opvallend: ‘Promise me you’ll always remember you’re braver than you believe, and stronger than you seem, and smarter than you think’ van schrijver A. A. Milne. Heleen, in FD Persoonlijk zei je afgelopen jaar dat je je ooit snel geïntimideerd voelde door collega’s. Heeft deze quote jou geïnspireerd bij jouw zoektocht naar zelfverzekerdheid?
Dura-Van Oord: “Ja, zeker. Het is zó waar; we hebben allemaal onze onzekere momenten in het leven, door dingen die gebeuren en zaken die je misschien niet altijd in de hand hebt. Deze quote laat zien dat je zelfbewustzijn eigenlijk heel oké is en dat je veel meer kunt dan je zelf denkt. Als mensen zijn we koning in het klein maken van onszelf. Sommigen maskeren dit door een grote mond te hebben, maar ze blijven onzeker. Realiseer je echter dat je braver en smarter bent dan je denkt. Als je jezelf dat spiegeltje af en toe even voorhoudt, kan dat je net die oppepper geven, waardoor je jezelf niet lager positioneert dan de ander.”
Nog een laatste quote uit jullie selectie: ‘Sometimes you win, sometimes you learn.’ Valt deze quote van John Maxwell terug te herleiden naar het Moskou-avontuur, dat leek te mislukken maar uiteindelijk een succes werd, Annemarie?
Van Gaal: “Ja, maar dit soort dingen heb je natuurlijk continu in je leven. Loopt iets uit op niets, dan denk ik vaak bij mezelf: jammer dat het niets is geworden, maar Harvard is duurder. Immers: sometimes you win, sometimes you learn. Ik heb het zo geleerd, met vallen en opstaan.”
De box 50 best quotes on life van Annemarie van Gaal en Heleen Dura-Van Oord is verkrijgbaar bij Managementboek.nl voor € 19,95.
