Een nieuwe financiële crisis staat voor de deur en veel bedrijven zullen hun uiterste best moeten doen om te overleven. Dat dit niet iedere onderneming zal lukken, daar kun je de klok nu al op gelijkzetten.
Wat te doen met je werknemers, wanneer je bedrijf dreigt om te vallen? Mag je bijvoorbeeld tien medewerkers met een contract ontslaan, zodat je startup niet failliet gaat? Sprout vraagt het Benzi Loonstein, die als advocaat van Loonstein Advocaten gespecialiseerd is in ondernemings- en arbeidsrecht.
Wat als je bedrijf straks op omvallen staat, maar je vast zit aan medewerkers met contracten?
“Het eerste wat je kunt doen, en wat al meer dan 50.000 bedrijven hebben gedaan, is werktijdverkorting aanvragen. Hierdoor kun je het op de korte en de middellange termijn een tijdje uitzitten. Het UWV betaalt een groot deel van de loonkosten van je werknemers. Ook zijn er soepele regelingen gekomen vanuit de overheid om te lenen en kredieten te verhogen, zodat je over voldoende liquide middelen beschikt om aan je verplichtingen te voldoen.”
“Duurt de crisis nog langer, dan is er weinig meer aan te doen en zullen bedrijven omvallen. Ik vrees dat er dan voor veel werknemers ontslagen uit economische redenen zullen volgen. Wil je personeel uit economische redenen ontslaan, dan moet je toestemming hebben van het UWV. Op dit moment zullen die dat zeker niet snel verlenen, maar uiteindelijk wel. Heb je als bedrijf bijvoorbeeld honderd man personeel en sta je voor de keuze om tien mensen laten gaan of het hele bedrijf om laten vallen, dan zal het UWV zeker toestemming verlenen voor dat eerste.”
Wanneer verwacht je dat de eerste bedrijven om zullen vallen?
“Voor sommige bedrijven zal dat al op hele korte termijn gebeuren. Per bedrijf draait het om de vraag hoeveel vet je op je botten hebt. Voor sommige ondernemingen kan een faillissement al in aantocht zijn, omdat die heel risicovol ondernemen. Ze werken op factuurbasis en paychecks gaan erin en eruit. Bij dat soort bedrijven kan het een kwestie van weken zijn, bij anderen een kwestie van maanden.”
Lees ook: Wat kun je juridisch doen om je personeelskosten te verlagen als gevolg van het coronavirus?
“Het maakt daarvoor niet eens uit of je groot of klein bent, vooral hoe je zakendoet. Het grote KLM krijgt bijvoorbeeld forse klappen, zij zullen in de problemen komen. Het hangt wel sterk af van de branche. Heb je bijvoorbeeld een supermarkt, dan sta je niet per se slecht voor.”
Wat te doen als je medewerkers nodig hebt op locatie, maar ze vanwege corona niet meer durven te komen: mag je ze daartoe dwingen?
“Dat hangt ervan af. Het uitgangspunt is dat werknemer arbeid moeten verrichten op de plek waar dit is afgesproken – doorgaans op kantoor, dus. In dit geval ligt het anders. Het hangt nu af van de richtlijnen van het Ministerie van Volksgezondheid en het RIVM. Nederland is nog niet in lockdown. Daar is bewust voor gekozen en ik denk ook niet dat een lockdown, zoals in China of delen van Duitsland, er komt.”
“Werk je bij een bedrijf waar meer dan honderd mensen samenkomen, dan kun je dit als werknemer weigeren. Het is niet de bedoeling dat bedrijven ingaan tegen de richtlijnen van het RIVM. Werk je bij een kleiner bedrijf, dan moet je in principe naar je werk als de werkgever dat vraagt, maar er zijn allerlei redenen om niet te doen. Hoest je, dan hoef je niet naar je werk, dat recht heb je. Rutte vraagt daarnaast ook iedereen om thuis te werken als dat kan. De meeste bedrijven doen dit ook zoveel mogelijk. In de meeste gevallen zullen werknemers dus niet kunnen worden gedwongen om te gaan.”
Ben je strafbaar wanneer je als bedrijf je werknemers gewoon op kantoor houdt?
“Strafbaar is het nog niet. Het Wetboek van Strafrecht heeft hier nog geen aparte notitie over gemaakt. Breng je als bedrijf echter bewust iemands gezondheid in het geding, dan handel je onrechtmatig. Je bent daarmee dus plichtig voor alle schade. Stel: je dwingt een werknemer te komen terwijl er gronden zijn om niet te doen. Als die persoon dan ziek wordt, in het ziekenhuis belandt en een tijdje arbeidsongeschikt raakt, dan ben je als werkgever aansprakelijk voor de kosten.”
Verwacht je de komende tijd veel juridische arbeidsconflicten vanwege de economische gevolgen van corona?
“Ja, ik verwacht heel veel gedoe rondom arbeidsconflicten. Er zijn bedrijven die het niet zullen kunnen volhouden. Deze coronacrisis is de schuld van niemand, niet van de werkgevers, niet van de werknemers. Toch zullen er moeilijke besluiten moeten worden genomen. Bij normaal ontslag is er schuld bij één of beide partijen. Nu zullen bedrijven echter voor situaties komen te staan waar ze niets aan kunnen doen. Het geld is simpelweg op en dan volgen er ontslagen. Veel mensen zullen dit per definitie aanvechten.”
