Allereerst natuurlijk de vraag: wat is blockchain? Om te onderzoeken wat de gemiddelde toerist in Amsterdam daarvan weet, greep Sprout-hoofdredacteur Remy Gieling donderdagmiddag naar het klassieke journalistieke model vox pop. De resultaten varieerden van ‘eh’ tot ‘nooit van gehoord’.
Blockwat?
Welnu, onze collega’s bij Management Team deden in 2016 al een poging het technische fenomeen te omschrijven. Blockchain komt van de bitcoin, de uiterst volatiele cryptomunt die veelvoudig het nieuws haalde. Deze cryptomunten draaien op de blockchain, wat een soort database is die veel verschillende gebruikers op hun computer hebben staan. Je vindt er een overzicht op van alle transacties; zowel geldtransacties als andere zaken, zoals patiëntendossiers.
Bij blockchain draait het om betrouwbaarheid en transparantie. De database is dan ook openbaar, waardoor iedereen alle facetten kan inzien. De informatie wordt decentraal opgeslagen in plaats van op bijvoorbeeld de centrale servers van een bank of andere instelling. Informatie op de blockchain aanpassen, oftewel frauderen, gaat je dan ook niet lukken. De blockchain wordt beveiligd door computerkracht van miljoenen computers op aarde. Je hebt minsten 51 procent – in het geval van de bij bitcoin behorende blockchain – van al die kracht nodig om iets aan te kunnen passen. Oftewel: een onbegonnen zaak.
Blendle-killer
Een van die kenners is de Rotterdamse Eveline Klumpers, door Gieling omschreven als “Blendle-killer”, er snel aan toevoegend: “Mijn woorden, niet die van haar.” In een ver verleden was Klumpers make-upartiest, maar tegenwoordig stort ze zich fulltime op de blockchain. Met haar bedrijf Katalysis probeert ze samen met co-founder en technische man Alex Tran Qui cryptobetalingen voor journalistieke artikelen mogelijk te maken. Oorspronkelijk wilde ze zich storten op de verkoop van e-books, maar het lezen van een boek kost al snel enkele weken, terwijl je een artikel in een paar minuten uit hebt, beredeneerden de ondernemers.
Uitgevers zien de urgentie niet van blockchain
Door de blockchain kun je relatief eenvoudig microbetalingen doen. Er gaat een wereld vol techniek achter schuil, maar voor Klumpers is er uiteindelijk maar één doel: gebruikers op de betaal-knop laten drukken. Simpel en overzichtelijk, zo’n knop. Nu nog uitgevers overtuigen van de nieuwe betaalvorm. “Uitgevers zijn dinosaurussen”, meent Klumpers. “Ze zien de urgentie niet. Ze hangen achterover en wachten het af.”
Tey Al-Rjula past blockchain op een andere manier toe. Hij is geboren in Koeweit ten tijde van de golfoorlog. Het register waarin zijn geboorteakte was opgeslagen, overleefde deze oorlog niet, waardoor Al-Rjula sindsdien als invisible man door het leven gaat. Na een lange zwerftocht langs verscheidene landen woont hij nu in Nederland, maar nog steeds formeel als asielzoeker, zonder officieel een land op zijn paspoort te hebben staan. Was er tijdens de golfcrisis maar blockchain geweest, zegt Al-Rjula. Dan waren zijn gegevens ten minste bewaard gebleven. Met zijn startup Tykn bouwt hij daarom aan een blockchainnetwerk voor je identiteit.
Mysterieuze bedenker
Niemand weet precies wie blockchain heeft bedacht
Afijn, wie gaat er schuil achter dat mysterieuze fenomeen blockchain? Om die vraag te beantwoorden, wordt techmanager Ivo Jonkers van de Amsterdamse techhub TQ opgetrommeld. Jonkers ziet zichzelf als blockchain-expert. “Niemand weet precies wie blockchain heeft bedacht”, zegt Jonkers. Het schijnt in ieder geval iemand te zijn die zichzelf Satoshi Nakomoto noemt, maar wie dat zeker weet? Tsja. Stond het maar vastgelegd in, o ironie, de blockchain. Gieling wil weten of zo’n systeem wel te vertrouwen is als je niet eens zeker weet wie erachter zit. Jawel, meent Jonkers. Het systeem is immers transparant; het kent geen geheimen – behalve wie de maker is dan.
Jonkers is eerder kritisch over het veelvoud aan ICO’s dat tegenwoordig over de wereld wordt uitgestrooid. ICO’s zijn de cryptovariant van initial public offerings, oftewel beursgangen. Opzich een mooi middel om kapitaal op te halen, vindt Jonkers, maar “veel bedrijven doen een ICO alleen voor marketingdoeleinden”. Ze gebruiken de blockchain niet uit liefde voor de techniek, maar “omdat het een hype is”.
Waarom moet je als bedrijf eigenlijk blockchain gebruiken? Omdat je kunt zien wat er gebeurt in het proces, meent Jonkers. Van het begin tot het einde in de keten, bijvoorbeeld bij het verschepen van producten. Stel dat je medicijnen verscheept, dan kun je gemakkelijk zien wat de temperatuur tijdens zo’n reis was. Handig voor medicijnen, die strikte temperatuurvoorwaarden hebben.
Blockchain-koffie
Guido van Staveren van Dijk van Moyee Coffee zet blockchain in om de in zijn ogen oneerlijke gang van zaken in de koffie-industrie een halt toe te roepen. Dit is zijn verhaal.
Guido van Staveren van Dijk is zo’n ondernemer die blockchain gebruikt om zijn keten inzichtelijker te maken. Met zijn duurzame koffiemerk Moyee Coffee stelt hij zich kortgezegd ten doel om koffieboeren in derdewereldlanden meer te laten verdienen en een groter deel van het productieproces van de koffiesector naar zich toe te trekken. Om ervoor te zorgen dat hij open boek speelt, gebruikt hij sinds november blockchain. Hierdoor moet op den duur zijn hele financiële keten transparant worden. Dus per kopje koffie zie je straks precies wie wat ontvangt.
Hij wil boeren betalen in tokens, die ze kunnen uitgeven aan zowel educatieprogramma’s als levensmiddelen. Toch wil Van Staveren van Dijk liever geen eigen munt uitgeven, om geen speelbal van speculaties te worden.
