In het boekje Typisch Nederlands beschrijft een Turkse vrouw haar eerste kennismaking met (toen nog) Koninginnedag: “Ik liep met een vriendin door de stad en zag een kraampje met oranje flesjes. Ik pakte er een om een slok uit te nemen. Mijn vriendin waarschuwde me: ‘Je moet eerst betalen.’ Ik begreep dat niet. Ik dacht dat het gratis was, een cadeau van de koningin. Ze was toch jarig?”
Een cultureel misverstand dus, maar wel begrijpelijk. Alleen al vanwege het verschil in hiërarchie tussen Turkije en Nederland. Want laten we wel wezen…: ken jij een Nederlander die op Koningsdag blij wakker wordt, omdat de koning jarig is? Ik niet. Echte koningsverering kennen we hier niet.
Toch wordt in geen enkel land de verjaardag van een koning of koningin zo uitbundig gevierd als in Nederland – met als meest opmerkelijke kenmerk: de rommelmarkt. Wie gaat er nou in z’n vrije tijd oude troep verkopen op straat?
Nederlanders kunnen zichzelf goed verkopen
Koningsdag gaat niet over de verjaardag van de koning. Op Koningsdag vieren we onze vrije handel. “Nederlanders zijn echte verkopers,” vertelde de Engelsman John mij: “Nieuwe producten moet je door Engelsen laten bedenken, door Duitsers laten maken en door Nederlanders laten verkopen.”
“Nederlanders kunnen niet alleen hun producten goed verkopen, maar ook zichzelf,” beaamt ook de uit Letland afkomstige Dzidra. Nederlanders willen bij de eerste afspraak een deal sluiten en alles moet meteen op papier. De communicatie is dus heel verkoopgericht.
De reden van deze verkoopgerichte communicatie is heel simpel. Wij kunnen het ons veroorloven om bij de eerste afspraak meteen een deal te sluiten. Gaat het toch mis, dan doen we gewoon een beroep op onze rechtsbijstandverzekering.
Een langdurige relatie aangaan
In landen waar het juridische stelsel minder betrouwbaar is, moeten mensen eerst op persoonlijk niveau contact maken met elkaar. En dat kost tijd. Je kunt nog zo’n mooi product hebben: als je niet bereid bent om vriendschappen te sluiten, gaat het nooit wat worden.
Het aangaan van een langdurige relatie voordat je zaken doet, is daarom in landen in zowel Zuid-Europa en Zuid-Amerika als Azië en Afrika van essentieel belang. Wie ben jij? En kan ik je wel vertrouwen? Dat is steeds weer de grote vraag. Daarom word je uitgenodigd aan tafel. En moet er eerst gegeten en gedronken worden – gewoon gratis, zonder te betalen.
