Ben ik de enige die circulair ondernemen een lastig begrip vindt? Circulair klinkt elitair. Het suggereert dat alles acuut anders moet. Het riekt naar disruptive innovators, geleid door twintigers op witte gympen, die de gevestigde orde in de flank aanvallen en managers in hun hemd zetten. Hun innovatieve ideeën lijken in de media verheven boven alle economische wetmatigheden.
Op zoek naar de nuance raak ik in gesprek met twee circulair ondernemers, Bram en Shirley. Zij laten me zien dat juist gevestigde bedrijven baat hebben bij de overgang naar een gesloten kringloop. En benadrukken dat circulair ondernemen geen project is, maar een continu proces waarin je blijft sleutelen aan alle aspecten van je bedrijf.
Bram smelt plastic afval om tot nuttige producten voor buiten, van hippe designbankjes tot beschoeiing en lantaarnpalen. Hij kan veel met plastic dat normaal gesproken in de stookovens belandt. Niets gaat verloren: afval is een schaarse grondstof. En hoewel Bram een hip baardje heeft, runt hij bepaald geen gejaagde start-up. Hij heeft in meer dan 10 jaar tijd het familiebedrijf SavePlastics van klassieke afvalverwerker omgebouwd tot een circulaire onderneming.
Overal moest hij aan sleutelen: aan product development, de productielijn, marketing, sales. En vooral aan kennis en certificering: veel moest hij zelf ontdekken. En soms – hoe zeg ik dat netjes – nét even buiten de lijntjes kleuren. Innovatie past per definitie slecht in starre regelgeving. Het proces van continue vernieuwing blijft tijd kosten. Het bewaren van zijn geduld was voor de groene idealist dan ook de échte uitdaging.
Kont tegen de krib
Het verhaal van Shirley begint ruim 150 jaar geleden. Haar familie runt al sinds 1863 een succesvol familiebedrijf in bedrijfskleding, Schijvens Confectiefabriek. Een sector met een uiterst slechte reputatie: niet sociaal en bijzonder vervuilend. En door toenemende prijsdruk verslechtert die situatie nog verder. Welkom in de textielwereld! Wat doe je dan? Je gooit je kont tegen de krib en gaat aan het sleutelen.
Schijvens Confectiefabriek sluit partnerships met leveranciers in de productielanden en eist een leefbaar loon voor arbeiders. Ze verkort de productieketen en elimineert de marge-opslagen per schakel in de keten, zoals de grote ketens dat gewend zijn, en gaat van waterslurpend katoen via bio-katoen over tot gerecycled katoen, bijgemengd met polyester. Weggegooide kleding als basisgrondstof voor nieuwe. Het klinkt zo simpel, maar het is een jarenlang proces. Waarbij ze mensen continu moet meenemen in haar verhaal.
Bram en Shirley hebben me ervan overtuigd dat je geen fancy start-up hoeft te zijn om circulair te produceren. Juist als bestaande bedrijven door slim sleutelen de kringloop sluiten, maakt vergroening grote sprongen. En zo borg je bovendien je eigen toekomst: circulair en winstgevendheid zijn steeds sterker met elkaar verbonden.
Kijk naar alle aspecten van je onderneming en ontdek hoe het slimmer kan. Maar gooi vooral niet het kind met het badwater weg. Met een overhaast ‘alles moet nú anders’ help je niet het milieu, maar vooral je concurrent. Want oude economische wetmatigheden gelden ook in nieuwe tijden.
