Iemand met evenwichtige opvattingen. Zo zullen de meeste mensen die dit artikel lezen zichzelf omschrijven. Toch blijkt dat we online vaak worden aangetrokken door specifieke content, die grotendeels in lijn ligt met onze ideeën. Wetenschappers noemen dit de bevestigingsbias. Het is de natuurlijke menselijke neiging om nieuwe informatie te zoeken, te interpreteren en te onthouden op een manier die overeenkomt met al bestaande overtuigingen. Zie het als een soort standaardinstelling van ons brein. Het voelt simpelweg goed voor onze hersenen als wat we leren overeenkomt met wat we al hadden verwacht.
Bevestigingsbias uitgelegd
Op Wired vertellen deskundigen hoe deze bevestigingsbias zich op social media roert. Wetenschapsjournalist David McRaney, gastheer van de You Are Not So Smart-podcast, gelooft dat vooringenomenheid bij bevestiging de oorzaak is van waarom we ons aangetrokken voelen tot social media. “Het feit dat deze platforms bevestigen wat we al geloven, is de reden waarom veel mensen ze in de eerste plaats gebruiken. Als de platforms dat niet zouden doen, zouden ze geen succes hebben.”
Facebook als echokamer
Voor de grote platforms is het uiteraard essentieel dat wij – het publiek – zo lang mogelijk blijft kijken. Dat vergroot de kans op views en doorkliks en daarmee dollars. Facebook en Twitter vertrouwen daarom op adaptieve algoritmen om onze interesses te beoordelen en ons te overspoelen met informatie die ons aan het scrollen houdt. Dat wat onze vrienden posten is minder belangrijk, waar het om draait is content die ons een goed gevoel geeft. Dat wat we liken en retweeten dus. Daarmee creëren de bedrijven echokamers die jou als gebruiker in een bubbel brengt. De Amerikaanse Professor Kristina Lerman doet onderzoek naar de structuur van sociale netwerken. Volgens haar versterken deze echokamers de polarisatie en verdeeldheid in onze samenleving.
Wat eraan te doen?
Wetenschapsjournalist David McRaney moedigt ons aan om juist de tegenstrijdigheid op te zoeken. Informatie die actief in tegenspraak is met een mening die je eerder hebt gevormd. “Bouw aan een online omgeving die je luie brein aanmoedigt om de belevingsbubbel te laten barsten en alle beschikbare invalshoeken in overweging te nemen”, zegt hij. Makkelijk is dat overigens niet. McRaney beschrijft het zelfs als één van de moeilijkste dingen voor een menselijk brein om te doen.
Versla de algoritmes
Ben je door het lezen van dit artikel begeisterd geraakt en wil je toch een poging wagen? Deze 5 stappen kun je zetten om het op te nemen tegen de algoritmen van social media.
1. Alles leuk vinden
Algoritmen kunnen je niet categoriseren als ze niet kunnen bepalen wat je echt leuk vindt. Wees daarom genereus met al je duimpjes en hartjes. Je vrienden vinden dat leuk, de platformen iets minder. Hun algoritmes raken daardoor een beetje in de war en laten je als gevolg daarvan meer zien dan gebruikelijk.
2. Ga voor prestigemedia
Wees daarentegen minder scheutig met het geven van allerlei positieve meninkjes onder publicaties waar je het mee eens bent. Begin met het volgen van prestigieuze publicaties over het hele politieke spectrum. Zo houd je je nieuwsfeed vrij van polariserende verhalen en trollen van zowel links als rechts die erop uit zijn om invloed uit te oefenen.
3. De volgers van de mensen die je volgt
Er zijn mensen met veel volgers die zelf nauwelijks mensen volgen. Hun invloed op social media is relatief groot en het is goed je daarvan bewust te zijn. Veelal communiceren zij vooral met gelijkgestemde denkers en wordt iedereen met een andere mening geblokt. Overweeg het negeren van deze mensen, die vaak posten maar zelf dus weinig mensen volgen.
4. Ga voor recente feeds
De posts die op je timeline zijn te zien, worden geselecteerd op basis van personalisatie. Dat is de standaardinstelling van Facebook en Twitter. Kies bij voorkeur voor berichten op basis van recentheid. Let wel, deze instelling is moeilijk te vinden en keert vaak zonder waarschuwing terug naar de standaardweergave.
5. Ruimte voor nieuwe stemmen
Ga nog eens na welke opiniemakers je allemaal volgt. Overweeg om ze tijdelijk te dumpen. Voor de algoritmes is dat namelijk het teken om jouw positie opnieuw onder de loep te nemen. Dat maakt de weg vrij voor andere opvattingen op je timeline.
Kijktip
Wie meer wilt weten over de werking en impact van algoritmes op Facebook, Instagram, TikTok of Twitter, kijk dan The Social Dilemma op Netflix.
