‘Jaaah, gelukkig kan ik waanzinnig goed delegeren’, hoor je kloeke baasjes op feesten en partijen zeggen. Zo’n uitspraak heeft iets ontzettend stoers over zich. Het betekent niet alleen dat je eigenlijk vreselijk belangrijk en druk bent, maar ook dat je over een lekkere dot competent personeel kunt beschikken aan wie je dat oh-zo-belangrijke werk kunt overlaten. Bingo, dus eigenlijk. Bewondering op alle vlakken.
Het is alleen wel interessant om diezelfde bestuurders te observeren als ze ’s avonds om acht uur uit hun kantoor komen, met zo’n loodzware tas met huiswerk, waarvan ze overigens alleen het dragen wellicht hebben uitbesteed aan hun chauffeur. Thuis, na het eten worden dan die dossiers in de studeerkamer lekker ‘doorgeakkerd’.
“Ssst, zachtjes kinderen, Pappa is aan het werk”. Pappa is even niet aan het delegeren.
En het treurige is waarschijnlijk dat diezelfde pappa ook nog eens de kinderen achter hun kont aanzit in zake hun huiswerk. Ook daar kan hij kennelijk niet de verantwoordelijkheid delegeren naar waar die hoort: namelijk bij de kinderen! Als je dat tegen hem zegt, zal hij dat ontkennen en beweren dat als hij er niet achteraan zat, de kids nooit hun werk zouden doen. Deze huiswerkparadox vind ik een prachtige metafoor.
Geen angst
Ouder checkt de schoolagenda’s, deelt wellicht het werk voor die middag in, overhoort en stampt woordjes in. Geen wonder dat die kinderen nooit één draad verantwoordelijkheidsbesef ontwikkelen. Immers, zij worden getraind om het systeem te ontduiken. Hun ontzag en focus zijn geheel gericht op het controlemechanisme, de ouders. En dus niet op de langere termijndoelstelling van gewoon dat lekkere gevoel hebben dat je je spulletjes voor elkaar hebt en waarschijnlijk wel over zult gaan. Met trots, want op eigen kracht. Zo’n kind met echte eigen verantwoordelijkheid kent geen angst.
Kredietcommissie?!
Zo heb ik bij de start van mijn bedrijf ook met stijgende verbazing de directeur van het lokale ABN-kantoor geobserveerd. Hij was zeer eager om ons als klant naar binnen te hengelen en wilde ons ook graag het gevraagde krediet verstrekken. Het ging om een paar ton en onze business begon goed door te breken. Het bedrijf was winstgevend en we waren al door alle verplichte rituelen gegaan: balans, resultatenrekening, businessplan en prognoses, kortom de hele rimram netjes uitgetikt en ingeleverd.
“Hoeft alleen nog maar even door de kredietcommissie”, zei hij toen.
Enfin, de ervaren lezer kan de uitslag al raden: het krediet werd afgewezen.
Afgewezen door mannen die niets van onze branche wisten, die 100 kilometer verderop werkten, die nog nooit bij ons op kantoor waren geweest, of met een klant of medewerker hadden gesproken. Mannen, die ‘door de wol geverfd’ waren (waarmee bedoeld wordt dat ze nu al 20 jaar op hetzelfde stoel zitten), hadden in al hun wijsheid besloten dat BSO niet goed was.
Merkwaardig: aan deze lokale bankdirecteur was dus niet gedelegeerd met welke klanten in zijn regio hij in zee mocht gaan. Zijn oordeel speelde dus kennelijk geen doorslaggevende rol.
Jemig man, noem zo iemand dan ook niet directeur, maar als titel ’Jodocus eerste klas’ of ‘Hoofd doorgeefluik naar duffe commissies’ op z’n kaartje.2
Door in je bedrijf op deze betuttelende ‘check-check-dubbelcheck’-methode te hanteren bereik je twee zeer ongewenste effecten.
Ten eerste, stagnatie in ontwikkeling. Immers de risicomijdende mannen die er baat bij hebben dat er geen ‘ongelukken’ gebeuren, die ’s avonds terwijl de kinderen op de gang stil
moeten zijn, die gigantische dossiers doorworstelen, die mannen, dus, die zullen hun bank nooit naar nieuwe business brengen.
Ten tweede, nodeloos werk en risico. Want die locale bankdirecteur op de hoek, die zo graag nieuwe business wil, zal niet schromen om óók met een kredietaanvraag aan te komen dragen, die hij zelf afgewezen zou hebben omdat hij er geen goed gevoel bij heeft. Zijn doel is immers het verhogen van zijn balanstotaal, maar het bijbehorende risico ligt bij de kredietcommissie.
Je bent het hoop ik met mij eens dat de hier beschreven algemeen aanvaarde methode èn waanzinnig omslachtig is èn niet bepaald een kweekschool voor bancair verantwoordelijkheidsgevoel. “Maar zou zo’n locale bankier, als hij zelf de kredieten beoordeelt dan niet toch een keer fors de fout ingaan?” vraagt de lezer zich af.
Delegeren is isoleren
Ja, natuurlijk! Maar dat doet die verdomde kredietcommissie ook, toch? En dan heb ik het nog niet eens over de enorme hoeveelheid potentiële business, die door de schijtlazerij van zo’n commissie de mist in gaat.
Nee echt delegeren is iets anders. Letterlijk betekent delegeren afstand doen van je rechten. Delegeren is loslaten, dus. Niet alleen loslaten van de verantwoordelijkheid maar ook van je recht op invloed op het proces. Zodoende is de meest gemaakte fout bij ‘pseudo-delegeren’ het over de schouder meekijken en meesturen. En als een mens ergens gek van wordt, is het wel van ‘meesturen’. Of vind jij het soms leuk als je achter het stuur zit en de persoon naast je zich er voortdurend mee bemoeit?
Wat je dus zeker niet moet doen als je echt delegeert:
- procedures (zie aldaar) maken, die een soort van fantasieloos keurslijf vormen waarbinnen de taak moet worden uitgevoerd.
- Je met het proces bemoeien in plaats van alleen te kijken naar het resultaat.
- Denken dat alleen de manier waarop jìj het gedaan zou hebben, de goede is.
- Er niet op vertrouwen dat het wel goed komt. Je hebt tenslotte gedelegeerd aan iemand die je vertrouwt, toch? Anders had je hem niet moeten nemen.
Ja, dat helemaal loslaten is wel supermoeilijk en ik heb er zelf soms ook enorme moeite mee (en dat kan menig medewerker beamen), maar het blijft verreweg de snelste en waarschijnlijk ook de goedkoopste methode om tot het beoogde resultaat te komen. Verder is het de beste methode om ware creativiteit te stimuleren.
En trouwens, het is al eerder gezegd, iedereen heeft het recht om zijn eigen fouten te maken. Dat heeft die kredietcommissie ook, die heeft er zelfs een speciaal fonds voor, meestal van honderden miljoenen!
Exlusief
Dit is een exclusieve voorpublicatie uit het boek Eckart’s Notes van ondernemer en investeerder Eckart Wintzen, dat eind deze maand verschijnt. In het boek beschrijft Wintzen de succesformule waarmee hij softwarebedrijf BSO liet groeien van eenmanszaak tot multinational met 10.000 medewerkers. Het boek is een aanrader voor iedere ambitieuze entrepreneur. Het leest heerlijk weg en is uit het (ondernemers)leven gegrepen. Wintzen schrijft zoals hij is: creatief, wars van clichés en altijd met zijn eigen geluid.
Eckart Wintzen, Eckart’s Notes, Lemniscaat Uitgeverij
www.extent.nl
