Je CV, wat je aanhebt, je handdruk: een eerste indruk is snel gevormd. We hechten veel belang aan deze eerste impressie die iemand achterlaat. Maar volgens onderzoeker Peter Todd in FastCompany negeren we een heleboel aanwijzingen die iets over iemand kunnen zeggen, om alleen zaken die ons oordeel bevestigen in acht te nemen.
Snel oordelen
Ons brein is namelijk lui: het is ingesteld om snel te oordelen. De behoefte om alles om ons heen snel te kunnen evalueren was ooit een voorwaarde om in leven te blijven. Op professioneel gebied heeft dit nu nog grote gevolgen. Bij het versturen van je CV naar een HR-manager die je niet kent, word je op de kleinste aanwijzingen beoordeeld. Op welke grond moet de manager alle aanmeldingen immers onderscheiden? Hij of zij is al snel aangewezen op een lettertype, een LinkedIn profielfoto, of de aanhef van een sollicitatiemail.
Volgens Alex Todorov, hoogleraar aan Princeton University, zit onze eerste indruk er bijna altijd naast. In Face Value, The Irresistible of First Impressions beschrijft hij hoe sterk onze eigen ervaringen meewegen in een oordeel. ‘Gezichten worden negatiever beoordeeld naarmate ze meer afwijken van een aangeleerd idee van wat iemand als een typisch gezicht beschouwt.’ Baby’s van elf maanden vertonen in experimenten al voorkeur voor bepaalde gezichten. Daar kruipen ze naartoe.
In de digitale wereld zijn indrukken op basis van gezichten volgens Todorov bovendien belangrijker geworden. Omdat we zo snel en veel worden beoordeeld zijn er honderden artikelen geschreven over hoe een goede eerste indruk te maken. ‘Analyseer je garderobe.’ ‘Spreek helder en in een goed tempo.’ ‘Zorg voor een stevige handdruk.’
Self-fulfilling prophecy
Misschien wordt het tijd voor meer artikelen die ons wijzen op de kortzichtigheid die gepaard gaat met een eerste indruk. FastCompany beschrijft hoe een sollicitatiegesprek vol kan zitten met self-fulfilling prophecies, voorspellingen die zichzelf waarmaken. Zodra een interviewer bijvoorbeeld denkt dat iemand niet bij het bedrijf past, gedraagt hij of zij zich ongemakkelijk, waardoor de geïnterviewde zich vervolgens ook onprettig voelt.
En we corrigeren onszelf na dergelijke selectieprocedures bijna nooit. Hoe vaak probeer je actief om het tegendeel van een eerste indruk aan jezelf te bewijzen? ‘Als je op een feestje niet met iemand praat omdat diegene er onaardig uitziet, kom je er achteraf nooit meer achter of je gelijk had’, zegt Todorov. Hij raadt aan om te erkennen hoe ons brein oordeelt en vervolgens eerste indrukken met een korreltje zout te nemen. Hoe ‘onweerstaanbaar’ het beoordelen van anderen na één blik volgens hem ook is.
