Direct de juiste studie kiezen, snel je papiertje halen en vervolgens die droompositie in de wacht slepen. Laten we eerlijk zijn, bij veel van ons verloopt het niet zo. Via allerlei omwegen komen we er vaak achter wat we leuk vinden en waar we goed in zijn. Bovendien bestaat er ook nog zoiets als toeval. Natuurlijk zijn er mensen die hun carrière van A tot Z uitgedacht hebben, maar vaak genoeg rollen we gewoon ergens in.
Toch hangen we liever niet te veel op aan toevalligheden. Het is immers een veel aantrekkelijker idee dat je je leven en het behalen van succes grotendeels in eigen hand hebt. En dat begint met weten wat je wilt. Immers, hoe beter je je weet je wilt, hoe eerder je de juiste stappen kunt zetten om dit bereiken en hoe groter de kans dat dit ook lukt. ‘Wie geen beeld heeft van zijn ideale ik, zal nooit door een magneet worden aangetrokken om die persoon ook echt te worden,’ vertelt coach Robbert Benninga in een interview aan Sprout. ‘Dat maakt het belangrijk om het antwoord op deze vraag goed te definiëren,’ aldus Benninga.
Coach en zelfhulpboeken
Hij is niet de enige die dit gelooft. Veel van ons zijn obsessief bezig uit te vogelen wat we willen. Gewoon een beetje leven en erop vertrouwen dat dingen wel op zijn plek vallen, is er niet bij. Wanneer we niet weten wat moeten doen, gaan we naar een coach, of gaan we te raden bij zelfhulpboeken. En geef ons eens ongelijk. Als we zelf geen last hebben van keuzestress, dan zorgen de maatschappij en onze omgeving er wel voor dat we die zo snel mogelijk krijgen. Zo wordt een gat op je cv door potentiële werkgever genadeloos afgestraft en kost een tweede, derde, laat staan vierde studie handenvol geld.
Onrealistische verwachtingen
Maar volgens de Amerikaanse psychologe Sonja Lyubomirsky en auteur van het boek de Mythes van Geluk hechten we hier veel te veel waarde aan. Lyubomirsky is universitair docent aan de Universiteit van Californië en schreef in 2008 de bestseller The How of Happiness. ‘Weten wat je wilt’ hoort volgens haar thuis in het rijtje: spullen, huis, geld. We denken dat we hier gelukkig van worden, maar dat is eigenlijk niet zo. Dit heeft er volgens haar mee te maken dat we hier hele onrealistische verwachtingen bij hebben. Zelfs in een goed huwelijk zijn er periodes dat het niet altijd spannend of fantastisch is. Maar omdat dit in druist tegen onze verwachtingen- namelijk dat getrouwd zijn ons juist volmaakt gelukkig maakt- raken we hierdoor juist gefrustreerd en ongelukkig.
Hetzelfde geldt voor weten wat we willen met ons leven. De reden dat we zo graag willen weten wat we willen, is namelijk vaak dat we zo denken onze droombaan te vinden. Hebben we eenmaal die droombaan? Dan zullen we een stuk gelukkiger zijn. Maar ook dat valt volgens Lyubomirsky vies tegen. Dit heeft te maken met wat zij de ‘hedonistische tredmolen noemt’, een mechanisme waardoor we heel snel gewend raken aan positieve dingen in ons leven. Wanneer je verwacht volmaakt gelukkig te worden als je eenmaal weet je wilt, kom je dus snel van een koude kermis thuis.
Loslaten
Daar komt bij dat je snel gefrustreerd kunt raken wanneer het je niet lukt om uit vogelen wat je nu precies wilt. ‘Hoe harder je probeert te weten wat je wilt, hoe minder je weet,’ stellen de schrijvers van het boek Loslaten, Jan Wolter Bijleveld en Ingeborg Deana. ‘Stop met willen weten wat je wilt’, luidt dan ook hun advies. Dit betekent niet dat je alles maar aan het toeval moet overlaten. ‘Willen weten wat je wilt,’ is volgens hen namelijk niet hetzelfde als ‘nadenken over wat je wilt’. Deze laatste optie is namelijk meer ontspannen, minder urgent en bovendien realistischer. Mensen die nadenken over wat ze willen, gunnen zichzelf namelijk de tijd om hier ook achter te komen, in plaats van het direct te willen weten. Bovendien erken je door hier over na te denken dat dit een blijvend proces is. Het is een illusie dat je van al je problemen verlost bent als je eenmaal weet je wat wilt. ‘Begin gewoon ergens’, raden de auteurs van Loslaten dan ook aan. ‘Scharrel wat rond, stoot je hoofd, reflecteer. Dan ontdek je vanzelf stap voor stap waar je gelukkig van wordt. Gaandeweg zie je iets van een rode draad in je leven en je loopbaan.’
