Waarom je aan het begin van je presentatie nooit excuses moet maken

Onlangs attendeerde iemand mij op een mogelijk interessante startup. De initiatiefnemer zou binnenkort een presentatie en live-demonstratie geven van zijn nieuwe product. Ik besloot alvast een kijkje op zijn website te nemen.

In het filmpje dat op de site stond maakte hij direct aan het begin excuses voor zijn Engels. Jammer dacht ik en niet nodig. Er zijn genoeg mensen die bij Tedtalks geen perfect Engels spreken, maar wel een steengoed verhaal hebben. Het publiek luistert daar wel doorheen.

Afgehaakt

Helaas kon ik bij de presentatie niet aanwezig zijn, maar het was opgenomen en dus keek ik het terug. Aan zijn enthousiasme lag het niet, maar als iemand begint met ‘door omstandigheden heb ik niet zo kunnen voorbereiden zoals ik het graag zou willen… ‘, dan zakt je de moed als luisteraar toch wel in de schoenen. Ik heb nog wel even door de video heengeklikt, maar hij kon mij niet meer raken. Ik was al afgehaakt.

Navraag bij de spreker leerde mij dat er echt wel serieuze persoonlijke omstandigheden waren, zijn vader was namelijk onlangs overleden. Daarnaast liet de techniek hem in de steek, had hij een nacht voor werk doorgehaald en had hij door nog allerlei andere oorzaken geen tijd gehad om zich goed voor te bereiden. Best begrijpelijk dat je op zo’n moment niet op en top op een podium staat. Helaas heeft je publiek daar geen boodschap aan, ook al is het nóg zo begrijpelijk.

Wees je je er bewust van

Niets doet zo’n afbreuk aan een opening bij een presentatie als het maken van excuses. Excuses dat iets van de techniek niet naar behoren werkt, excuses dat je niet zo goed Engels spreekt, excuses dat je je niet zo goed hebt kunnen voorbereiden.

Sprekers gebruiken excuses om zichzelf in te dekken. Waarschijnlijk omdat ze onzeker zijn of de verantwoordelijkheid niet willen of durven nemen. De kans is ook groot dat ze zich er niet bewust van zijn.

Hetgeen waar je excuses voor maakt, gaat zeker gebeuren. Als je excuses maakt voor je kwaliteit van de Engelse taal, gaan mensen daar op letten en bevestigen ze waarvoor je zelf eerder excuses maakte. Ook al was je presentatie uiteindelijk top, dan nog zullen ze na afloop zeggen ‘prima presentatie, maar zijn Engels…’.

Door excuses te maken doe je dus per direct afbreuk aan jezelf. Je publiek hoeft jouw tekortkomingen dan alleen nog maar te beamen.

Zeg ja tegen het commitment

Presenteer jezelf als expert (daarom sta je immers op het podium) en laat het aan het publiek over wat ze van je vinden. Het is jouw rol je stinkende best te doen en te doen waarvoor je gevraagd bent.

Bedenk goed dat mensen naar jouw presentatie komen luisteren omdat ze ervan uitgaan dat jij iets te vertellen hebt. Ze gaan ervan uit dat het een heel goed verhaal is. Waarom zou je anders voor dat podium zijn uitgenodigd?

Daarom: ook al heb je nog zulke legitieme redenen, maak geen excuses. Nooit.

Op het moment dat jij ‘ja’ zegt tegen een optreden, zeg je dus ‘ja’ tegen het commitment dat hierbij hoort. Denk je dat je dat niet kunt waarmaken, zeg dan simpelweg ‘nee’ of ‘nog niet’. Ga vervolgens bedenken wat ervoor nodig is om het wel waar te maken.

Onder de indruk

In deze context was ik laatst was ik behoorlijk onder de indruk van een LinkedIn-post van Remco Claassen. Deze begon met “Wat doe je als je vader dinsdagochtend overlijdt en je hebt de hele week lezingen en trainingen staan? Je klanten hebben wekenlang gezwoegd om een mooi event te maken voor hun medewerkers. Breek je dan of bikkel je door? Breng je je publiek op de hoogte van het dilemma? Met het gevaar dat een vreselijk awkward situatie creëert wanneer je daarna olijk en vrolijk inspirerend staat te doen op de bühne.”

Er waren zo’n 600 mensen die op Remco Claassen zaten te wachten. Die hadden uitgekeken naar zijn optreden. Wat zou jij doen?

Hij besloot ervoor te gaan. Hij maakte ook de beslissing er tegen zijn publiek niets over te zeggen en vol goede moed het podium op te stappen. Hij deed waarvoor hij gevraagd was. Dat is moedig en getuigt van groot respect naar zijn publiek toe. Remco Claassen maakte geen excuses.

Elke keuze is goed

Of dat je bij een dergelijke impactvolle gebeurtenis het podium op moet gaan zoals Remco Claassen deed, dat weet ik niet. Elke keuze is goed op zo’n moment. De hele boel afblazen en tijd nemen voor je eigen gezin en familie zou een prima beslissing zijn geweest. Het belangrijkste is dat je een duidelijke keuze maakt en daarvoor gaat, welke keuze dat ook is.

Vanuit dat oogpunt probeerde ik de onvoorbereide startup-spreker een hart onder de riem te steken en gaf ik hem een drietal tips mee:

• Probeer niet alles tegelijk te doen. Maak keuzes.
• Doe wat je doet met 100% aandacht.
• Goed presenteren is hard werken, dat doe je niet zomaar tussendoor.