I. Naïviteit
“We volgen de voorwaarden van onze klanten en rechthebbenden en die lat ligt al vrij hoog. En ik wil ook in de spiegel kunnen blijven kijken. Mijn uitgangspunt bij veel beslissingen is: Kan ik dit mijn kinderen uitleggen?”
Hulsman startte The Cookie Company in 1996. Twee jaar later kocht ze haar eerste licentie: haar onderneming kocht de rechten voor de Nederlandse markt om sokken met Teletubbies te produceren. De kleurige figuurtjes bleken een extatische uitwerking op peuters te hebben en The Cookie Company groeide tot een bedrijf met 52 medewerkers dat voornamelijk bedrukte kinderkleding levert met afbeeldingen van onder andere Disney en Mattel. Bijna alle kleding komt uit Chinese fabrieken.
In 2004 stapte Hulsman in de mvo-werkgroep van het NIDO. “Wij leveren producten door de gratie van landen als China en ik vind dat ik moet nadenken over wat ik terug kan doen”, vertelt Hulsman. Ze was intussen al een expert op het gebied van mvo-maatregelen. Dat was niet zozeer een gevolg van eigen interesse: Hulsmans’ klanten en rechthebbenden stelden stevige social compliance voorwaarden. “Veel bedrijven nemen social compliance voorwaarden alleen maar op als een papieren standaard”, weet de ondernemer. “Zodat zij naar een contract kunnen wijzen als er iets mis is in een fabriek. Maar onze klanten en rechthebbenden controleren streng. Disney en C&A bijvoorbeeld, gaan vaak bij fabrieken langs.”
Hulsman bezocht -al voor zij met controles door klanten te maken kreeg- de fabrieken die voor haar produceerden. “Maar je hebt een bepaalde naïviteit. Je verwacht dat als er iets niet klopt, dat zichtbaar zal zijn.” Inmiddels weet Hulsman wel beter: “In de mooiste fabrieken doen zich soms de meest erbarmelijke omstandigheden voor.” China’s achterdeurtjes gingen voor haar open. Naar gerommel in de boekhouding of naar de oude fabriek achter het moderne exemplaar waarin zij een rondleiding kreeg. “Nu trekken we álles open als we langskomen: alle deuren, alle boeken.”
II. Controleren en begeleiden
Hulsman moet wel, want haar klanten doen hetzelfde. En als bijvoorbeeld Disney een fabriek afkeurt, krijgt The Cookie Company maximaal acht maanden de tijd om verbeteringen door te voeren. Klanten en rechthebbenden stellen allemaal hun eigen eisen en de Chinese fabrieken produceren soms voor meerdere partijen. “Het is een doolhof”, zucht de ondernemer. “En het kost veel tijd en geld om de fabrieken aan alle regels te laten voldoen.”
De eisen van haar klanten hebben grote gevolgen voor The Cookie Company. Eén medewerker is fulltime bezig met het controleren en begeleiden van de fabrieken. Daarnaast huurt het bedrijf geregeld een Chinese medewerker in om de fabrieken ter plekke voor te bereiden op een controle. Hulsman raakte contacten kwijt door de almaar veranderende regels. “Sommigen gooien de handdoek in de ring. Dat is ook niet verwonderlijk: pas kreeg één van onze fabrieken in twee maanden tijd vijf controles. Alle klanten willen namelijk zélf controles uitvoeren.”
Hulsman twijfelt ondertussen aan de doeltreffendheid van alle westerse eisen. “Men heeft vast nobele intenties hoor, maar de social compliances zijn vaak een papieren monster.” Als voorbeeld noemt Hulsman de eisen aan sanitair. Want wie wel eens een Chinees toilet bezocht heeft, weet dat hij op dit gebied weinig luxe hoeft te verwachten. Hulsman: “De Chinezen vinden het gestoord dat wij zoveel geld uittrekken om een toilet op te knappen. We zijn eigenlijk bezig ónze normen op te leggen. En waarom zou je sanitair aanpakken als de kinderen van werknemers niet naar school kunnen? Steek dat geld liever in opleiding.”
III. Te veel regels?
Waar houdt het op? Dat is de grote vraag voor bedrijven die maatschappelijk verantwoord willen ondernemen en met ketenverantwoordelijkheid te maken hebben. Want het textiel komt weer van een weverij, een spinnerij…
“Het houdt nooit op”, concludeert Hulsman. “Je moet keuzes maken en kleine stapjes nemen. Tegelijkertijd worden we alle kanten opgeduwd. Nu zijn er weer allerlei nieuwe milieunormen.” De ene hype wordt ingehaald door de volgende en omdat haar fabrieken al met zoveel regels van anderen te maken krijgen is het bijna niet werkbaar ook nog een eigen programma te ontwikkelen.
Het maatschappelijk verantwoord ondernemen van The Cookie Company betekent tot nu toe vooral investeren. Hulsman: “De overheid zou dit moeten stimuleren. Dat kan zo makkelijk: laat ons een testrapport aan de douane overhandigen en scheldt de invoerrechten kwijt, of geef er korting op. Nu wordt maatschappelijk verantwoord ondernemen eigenlijk ontmoedigd: we betalen extra voor onze fabrieken en producten maar worden door de overheid langs dezelfde lat gelegd als iemand die dat niet doet.” (HvdK)
