SusPhos

Marissa de Boer heeft met SusPhos een techniek ontwikkeld om fosfaat terug te winnen uit verschillende reststromen.

Wat: Fosfaat terugwinnen uit reststromen
Wie: Marissa de Boer (33)
Daagt uit: ‘We kietelen de afvalbranche door een alternatief te bieden om een circulaire producent te worden in plaats van afvalverwerker.’
Sinds: 2019
Werknemers: 15
Website: susphos.com

Afvalwater zit vol fosfaat. SusPhos wil die nuttige en schaarse grondstof terugwinnen en benutten om nieuwe producten zoals kunstmest en vlamvertragers te maken. Marissa de Boer heeft daarvoor met haar bedrijf een gepatenteerde chemische technologie ontwikkeld.

Sinds 2020 oogst SusPhos daarmee fosfaat in een pilotfabriek bij een rioolwaterzuivering in Leeuwarden. Zo moet er een circulaire fosfaatproductie op gang komen die de afhankelijkheid verkleint van (fosfaat)mijnen in landen als China, Marokko en Rusland.

Friese startup van het jaar

SusPhos ontstond tijdens promotieonderzoek aan de Universiteit van Amsterdam door De Boer en twee collega’s, naar een techniek om fosfaat terug te winnen. ‘Ik besefte toen: ik kan hierover wel wetenschappelijke artikelen blijven schrijven, maar ik kan er ook wat aan doen’, zei De Boer eerder tegen De Ingenieur.

Twee maanden na het afronden van haar promotie startte De Boer met SusPhos. In 2020 won het bedrijf de Rabo Duurzame Innovatieprijs en een jaar later werd SusPhos verkozen tot ‘Friese startup van het jaar’.

‘Onze technologie heeft de afgelopen jaren erkenning gekregen van zowel experts als ketenpartijen uit de fosfaatindustrie. Vergeleken met de traditionele, lineaire producenten zijn wij lean en mean en kunnen wij snel schakelen’, zegt De Boer. ‘Zowel de slibverbranders als de fosfaatmarkt weten dat we bestaan. We worden actief benaderd om mogelijke samenwerkingen te onderzoeken door verschillende (internationale) overheden en slibverwerkers.’

Fabriek voor 35 kiloton slibas

Sinds Rusland is gestopt met zijn kunstmestexport krijgt de Nederlandse startup uit de hele wereld vragen om zijn gerecyclede fosfaat te leveren.

De volgende grote stap is opschalen. In de pilotfabriek blijft de productie van fosfaat beperkt tot enkele kilo’s per dag. Een nieuw te bouwen fabriek moet op jaarbasis maar liefst de helft van al het slibas (verbrand rioolslib) in Nederland kunnen verwerken – zo’n 35 kiloton.

Dat is technisch nog wel een uitdaging, zegt De Boer. Maar ook de financiering is een drempel, zeker omdat het een nieuwe technologie betreft.

Duitsland moet verplicht fosfaat terugwinnen

SusPhos heeft financiering opgehaald bij verschillende partijen, waaronder duurzame investeerder Shift Invest, regionaal fonds NOM en Rabobank. Ook ontving het bedrijf enkele miljoenen aan subsidie en investering via het acceleratorprogramma van de European Innovation Council.

Daarmee kan De Boer verder bouwen aan haar bedrijf. Ook over de grens, want bijvoorbeeld Duitsland heeft een fosfaatprobleem. Dat land is vanaf 2029 verplicht om al het fosfaat uit rioolslib te halen. ‘Over drie jaar staat de eerste SusPhos-fabriek in Nederland en werken we aan verschillende fabrieken in het buitenland.’

De Challenger50 van 2023 wordt mede mogelijk gemaakt door: