Vitens bedient 6 miljoen klanten, bestiert bijna 50.000 kilometer aan waterleiding en bezit 93 locaties waar drinkwater wordt geproduceerd. De komende jaren worden miljarden geïnvesteerd in de vernieuwing en uitbreiding van dat netwerk én in het ontsluiten van nieuwe waterwingebieden.
Als directeur ontwerp en aanleg is Jolanda Comino verantwoordelijk voor al deze projecten, zowel boven- als ondergronds. Ze stuurt zo’n 400 medewerkers aan. Daar zitten veel engineers bij, projectmedewerkers en -managers, maar ook de mensen die de processen, contracten en leveranciers managen.
In transitie
Vitens is naast al dat vernieuwen en uitbreiden volop in transitie: ‘van beheersmatig naar ontwikkelingsgericht’. Dat gaat niet alleen over het automatiseren van alle interne processen. Ook extern zijn de veranderingen groot. Het werk verschuift naar nieuwe marktpartijen, het vergunningentraject wordt steeds complexer, en terwijl de organisatie groeit wordt de arbeidsmarkt steeds krapper.
Cv Jolanda Comino
‘We stevenen af op schaarste: voor de bemensing bij onszelf, maar ook bij de aannemers waar we samen mee optrekken. We moeten het werk echt slimmer gaan doen. Dat betekent dat je iets achter je moet laten wat vertrouwd is. Nieuwe efficiëntere werkwijzen omarmen, meer innoveren.’
Samenwerken
Allemaal een kolfje naar de hand van Comino, want samenwerken met de aannemerij, met ingenieursbureaus en het projectenwerk zijn de rode draad in haar loopbaan. Ze houdt van die ‘can do-mentaliteit’, die past bij haar. ‘Ik ben gericht op resultaat, op oplossingen. Maar dan wel op een betekenisvolle manier.’
Comino vindt het belangrijk om maatschappelijk relevant werk te doen. Bij Vitens leeft dat thema ook enorm, heeft ze gemerkt. ‘Het gaat over drinkwater leveren, dat is een eerste levensbehoefte, over de toekomst, over duurzaamheid, over de volgende generaties klanten. De betrokkenheid is echt hoog. Er werken hier veel mensen met een passie voor water.’
Maar zelfs met zoveel betrokkenheid blijven de uitdagingen groot. Daar is nieuw leiderschap voor nodig. Openheid, toegankelijkheid en oprechte nieuwsgierigheid, somt ze op als kenmerken daarvan. Ze vindt het essentieel om goed in verbinding te zijn met de mensen op meerdere niveaus. Het luisterend oor bieden én het gesprek met elkaar voeren. Daarmee blijf je eerlijk, oprecht en dicht bij jezelf.
Rondetafelgesprekken
De directeur is dan ook regelmatig in het veld bij projecten te vinden, en op de werkvloer. Ze houdt daar de vinger aan de pols met rondetafelgesprekken. Alles mag dan op tafel komen, graag zelfs. Het helpt haar om goed te reflecteren op genomen besluiten en geeft haar input voor toekomstige besluiten.
‘Ik had laatst nog zo’n rondetafelgesprek met medewerkers en die zaten allemaal voorbereid aan tafel. Ze hadden goed nagedacht over welke vragen ze wilden stellen. Dat ging over werkinhoud, maar ook over het aantrekkelijk blijven als werkgever. Dat was dus echt fantastisch.’
Ze is altijd eerlijk in zo’n gesprek, benadrukt ze. ‘Ik heb niet meteen de oplossing, maar dat verwachten ze ook niet van me. Ze vinden het fijn om gehoord te worden. Om erkenning te krijgen wanneer het werk best wel pittig is. We hebben elkaar ook nodig om goede antwoorden te bedenken, om de goede dingen te doen. Daarin zijn zij veel belangrijker dan ik.’
Passie en vakmanschap
Van dat soort momenten krijgt Comino zelf ook een boost. ‘Ik zie de passie en het vakmanschap in het bedrijf en bij de mensen. Dat iedereen ervoor wil gaan, geeft mij weer energie. Het geeft veel voldoening als je ziet dat je inspanningen ook daaraan bijdragen. Dat de zaken goed gaan en de medewerkers tevreden zijn.’
Comino vindt het mooi als het moeilijke gesprek op tafel komt. Ze wil de mensen ook de ruimte geven, zodat ze hun verantwoordelijkheid kunnen pakken. Bij elke functie horen taken en verantwoordelijkheid, maar het verschil wordt gemaakt met authenticiteit. Dat is wat ze nieuwe leiders ook wil meegeven.
‘Wat breng jij mee als mens? Speel geen rol. Durf te vertrouwen op wie jij bent. Ook als je een moeilijk gesprek te voeren hebt. Voer dat dan zoals je het thuis aan de keukentafel doet. Als je dat frame in je hoofd houdt, dan blijf je bij jezelf. En voer je ook het eerlijke, oprechte gesprek.’
Teamdialogen
Naast de rondetafelgesprekken voert Vitens sinds begin dit jaar teamdialogen. Elke teammanager krijgt daar de begeleiding van een professional bij. ‘Het is zo belangrijk om met elkaar uit te stappen en het verdiepende gesprek te voeren.’
De lopende zaken worden in zo’n dialoog besproken, maar ook de toekomst, en de onderlinge verhoudingen. ‘Hoe kijken we naar elkaar? Zoeken we elkaar ook op? Durven we eerlijk te zijn? Ik ben er best wel trots op dat we dat het afgelopen jaar bij alle teams binnen mijn afdeling hebben uitgevoerd. Dat is wel echt wel een nieuwe aanpak.’
Besluitvaardigheid vindt ze ook belangrijk voor nieuw leiderschap, zeker in het huidige dynamische tijdperk. Als er tijdens de gesprekken sprake is van een besluit dat in de praktijk niet goed uit blijkt te pakken, dan moet je ‘erkennen dat je een ander besluit te nemen hebt’.
Ga maar op reis
Stoppen, of alleen maar praten en niets doen, dat past dan weer absoluut niet bij haar. ‘Je moet alles een kans geven, niet bang zijn om fouten te maken. Ga het maar doen, ga maar leren, ga maar op reis, anders kom je niet vooruit. Bijsturen kan altijd. Transities kosten gewoon tijd en energie.’
En vergeet ondertussen niet het verhaal te vertellen, raadt ze nieuwe leiders aan. Daar besteedt ze zelf ook veel tijd aan. ‘Wat is de transitie, waarnaartoe zijn we op weg?’ Zo neemt ze haar mensen mee op reis. Als leidraad voor denken en doen. Al durft ze onderweg wel degelijk even uit te stappen en te reflecteren of er wel de goede reis wordt gemaakt en of de route niet veranderd moet worden.
Water staat nog lang niet bovenaan de agenda in de maatschappelijke discussies, maar de klimaatverandering heeft ook voor drinkwaterbedrijven de nodige impact. Waterschaarste, zelfs in zo’n waterrijk land als het onze, is wel degelijk een optie. ‘Daardoor word ik alleen maar koersvaster. Ik heb zelf ook kinderen, ik vind het belangrijk dat voor hen ook een gezonde en hygiënische toekomst met drinkwater is weggelegd. We hebben dit dus gewoon met elkaar te doen.’
Performance
Comino stuurt daarom ook veel op de operatie, op de performance. Ze heeft daarvoor speciale performance mt’s ingevoerd. Om de paar weken zitten haar managementteams samen om de prestaties te bespreken. Natuurlijk zijn er doelen en key performance indicators, maar het gaat ook over het ziekteverzuim, het verloop van personeel of de voortgang met de aannemers.
Serie nieuw leiderschap
Die aanpak helpt ook bij het volgende doel van Comino: voorspelbaarder worden. Die voorspelbaarheid gaat over wat Vitens kan leveren en het managen van de verwachtingen die daarbij leven. Maar ook over de hoeveelheid werk die naar marktpartijen toekomt, over de benodigde inzet van werknemers met verschillende vakdisciplines.
‘Ik hou wel van duidelijkheid naar elkaar, dan kom je tot het goede gesprek. Zo leg je ook tijdig bloot wat misschien niet helemaal op koers loopt. Dan kunnen we ook bespreken wat we eraan kunnen doen. Ik heb wel gemerkt dat de mensen dat in het begin best spannend vonden, maar nu beleven we er echt plezier aan. Het is absoluut geen vingerwijzen, het is elkaar helpen, dingen inzichtelijk maken en ideeën uitwisselen.’
Dit artikel wordt u aangeboden door
Whyz Executive Search
Whyz Executive Search helpt organisaties toekomstbestendig te worden en te blijven door te zoeken binnen en buiten de bestaande kaders. En daagt haar klanten uit in de manier van denken, door naar usual en unusual suspects te kijken.
Meer info
