Gezonder leven met een digitale tweeling: hoe Enej Kuščer en NU gezondheid een interface geven

Nederlanders leven langer dan ooit tevoren. Terwijl de geschatte levensverwachting in 1960 nog 73 jaar was, is dat getal in 2023 gegroeid naar zo’n 83 jaar. Maar we zijn nog lang niet klaar, volgens de Verenigde Naties.

Voor 2100 projecteert de VN een gemiddelde levensverwachting van meer dan 91. Maar langer leven betekent niet per definitie een gezonder leven, ziet Enej Kuščer, oprichter van NU. ‘Volgens de laatste gegevens beginnen ouderdomsziekten gemiddeld op 51-jarige leeftijd, wat betekent dat mensen decennia van hun leven chronische ziekten en pijn ervaren.’

Burn-outpandemie

Tegelijkertijd kampt Nederland met een andere kwestie: mentale gezondheid. In 2021 ondervond circa 1,3 miljoen Nederlandse werknemers symptomen van burn-out, zo’n 17% van de beroepsbevolking. Vooral jongeren kampen met burn-outklachten: in 2022 gaf één op de vier werknemers tussen 18 en 34 jaar aan te kampen met burn-outklachten, blijkt uit onderzoek van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van TNO en het CBS.

‘Je zou kunnen spreken van een soort burn-outpandemie’, zegt Kuščer. ‘Maar dat is slechts het zichtbare oppervlak. Als je naar alle onderliggende stressfactoren kijkt, leiden deze op de lange termijn tot veel ernstiger chronische aandoeningen. Dat is eigenlijk nog veel zorgwekkender.’

Lichaam beter begrijpen

Kuščer heeft een doctoraat in de biotechnologie en moleculaire biologie en is wat je kunt noemen een serial entrepreneur. In 2006 richtte hij Acies Bio op, een synthetisch biologiebedrijf dat bacteriën ontwikkelt om moleculen te produceren voor verschillende landbouw-, voedsel- en chemische industrieën. Hij is ook medeoprichter van Comet Therapeutics, dat medicijnen ontwikkelt voor de behandeling van zeldzame en ongeneeslijke genetische ziekten.

Met zijn nieuwste start-up, NU, richt Kuščer zich op het optimaliseren van de biologie én het verbeteren van de gezondheid en prestaties. ‘We streven ernaar mensen te helpen begrijpen waartoe hun lichaam in staat is, wat hun huidige gezondheid en functioneren drijft én hoe ze hun maximale potentieel eigenlijk kunnen benutten. We worden allemaal geboren met een set genen, maar hoe we voor die genen zorgen, bepaalt de gezondheid van ons lichaam.’

Een handleiding voor je lichaam

Terwijl steeds meer bedrijven pogingen doen om datagedreven te werken, zou voor het menselijk lichaam hetzelfde moeten gelden, zegt Kuščer. ‘We geven je eigenlijk de handleiding van je eigen lichaam. We kunnen niet alleen zien wat het op dit moment doet, maar ook wat het kan doen en de effecten van wat het in het verleden heeft gedaan. Je wil eigenlijk gewoon schade voorkomen, zodat de machine zo goed mogelijk blijft werken. Het draait eigenlijk om langer jonger zijn.’

Kuščer spreekt dan ook uit eigen ervaring. ‘Toen ik zelf de 40 passeerde, kreeg ik óók te maken met alle gevolgen van ouder worden. Ik was écht geen 25 meer: mijn energieniveau daalde en herstelde na het sporten ook niet zo makkelijk meer. Dan zou je normaal gesproken denken: dat hoort erbij.Maar als je in alle gegevens duikt, ontdek je dat er allerlei inefficiënte delen van de cel- en lichaamsfunctie bestaan. En als je ze ietwat aanpast en verfijnt, dat ze beter kunnen werken. Je hebt maar één voertuig dat er echt toe doet, en dat is je lichaam. Als je een nieuwe auto koopt, rijdt hij de eerste jaren altijd soepel. Na een paar jaar zul je toch echt onderhoud moeten doen, dan kan hij wel honderd jaar mee. Maar als je hem verwaarloost, wordt hij roestig en in een ergste scenario: onredbaar.’

Gut instinct

Terwijl de problemen van een auto vaak bij de motor beginnen, begint het bij een mens vaak bij de darmen. Vlinders in de buik? Misselijk van de zenuwen? Het zijn klachten met substantie, zegt Kuščer. ‘Een gut feeling wordt in veel sectoren tegenwoordig als iets negatiefs gezien, maar de hersenen staan altijd in direct contact met je darmen, via miljarden bacteriën die zich in onze darmen bevinden.’

‘Dat betekent dat een verstoorde darm signalen naar de hersenen kan sturen, net zoals verstoorde hersenen signalen naar de darmen kunnen sturen. In andere woorden: de hersenen en het maag-darmkanaal zijn verbonden. Met als resultaat: een maag- of darmstoornis, als oorzaak of gevolg van angst, stress of depressie. Daarnaast zijn de darmbacteriën belangrijk om je immuunsysteem gezond te houden, om voedingsstoffen uit voedsel te halen en het verminderen van chronische lasten en ontstekingen. Een onevenwichtige darm kan namelijk ook veel schade aanrichten.’

Geen Benjamin Button-verhaal

Kuščers missie wordt duidelijk wanneer hij zijn fascinatie voor de mogelijkheden van cellen deelt. ‘Cellen hebben verbazingwekkende mechanismen om zichzelf te repareren en te recyclen. Dat vermogen om te repareren neemt echter af naarmate we ouder worden. Die achteruitgang werd lang beschouwd als een normaal onderdeel van het verouderingsproces. We beginnen nu echter te beseffen dat deze processen veel complexer zijn en dat de meeste van deze reparatiemechanismen als het are opnieuw kunnen worden opgestart. Met de juiste aanpak kunnen we het weefselherstel beïnvloeden.’

Het is dus geen Benjamin Button-verhaal. ‘Dit is echte wetenschap. Het gaat erom cellen zo goed mogelijk te laten functioneren. Met de juiste voeding, lichaamsbeweging, veranderingen in levensstijl én supplementen stimuleer je cellen om hun werk op volle capaciteit te hervatten. Ook al blijft je chronologische leeftijd hetzelfde, je biologische leeftijd wordt jonger.”

Digitale tweeling

Dat gebeurt allemaal op basis van biologische gegevens, verwerkt in een app. ‘Je kunt kiezen voor een uitgebreide analyse of een gedeeltelijke analyse. Je ontvangt dan een aantal tests op basis van speeksel, ontlasting en bloedmonsters. Vervolgens worden die monsters geanalyseerd in ons laboratorium, waarna alle gegevens worden omgezet om een soort digitale tweeling te creëren, die beschikbaar is via de app. Vanuit daar ontvang je gepersonaliseerde inzichten en aanbevelingen om je gezondheid te optimaliseren. We geven met behulp van AI en machine learning jouw gezondheid eigenlijk een interface.’

Bedrijfsvloer als startpunt

Kuščer ziet de bedrijfsvloer als een mooi startpunt. ‘Mensen spenderen veel tijd op het werk. Het werk is dan ook een grote veroorzaker van angst, stress en soms zelfs een ongezond dieet. Mijn advies? Regel als organisatie regelmatig check-ups voor je medewerkers, het liefst minimaal één keer per jaar. Jij wil namelijk dat jouw medewerkers zo productief mogelijk zijn, met de juiste energie én focus — en zo blij mogelijk naar hun werk komen.’

‘Door ze te helpen met de juiste inzichten over hun gezondheid én hun stress, boek je een win-win. Het gaat er niet om dat we allemaal 120 worden, maar om een bewustzijn van de connectie tussen je biologische potentieel en je werkelijke gezondheid. Een goed dieet helpt je misschien voor 70% tot 80% op weg, maar de overige 20 tot 30% vereist data en gepersonaliseerde inzichten waarmee je daadwerkelijk iets kunt doen.’

Transparant en verifieerbaar

Toch is Kuščer zich bewust van misvattingen en gebrek aan bewustzijn. ‘Alles draait om educatie en transparantie, want er is veel misleidende informatie. Er zijn veel bedrijven die meeliften op sexy termen zoals ‘longevity’ of ‘health span’, maar helaas ontbreekt het vaak aan wetenschappelijke onderbouwing.’

Het platform verwijst dan ook naar wetenschappelijke artikelen en klinische gegevens, zodat alle informatie transparant en verifieerbaar is. ‘Voor ons geldt: alles is wetenschappelijk onderbouwd’, zegt Kuščer stellig. ‘Ons wetenschappelijk werk wordt uitgevoerd onder het leiderschap van onze Chief Medical Officer, Prof. Dr. Andrea Maier. Zij is één van ’s werelds voornaamste artsen op het gebied van Longevity. Alle verklaringen en aanbevelingen zijn dus gebaseerd op klinisch bewijs en wetenschappelijk onderzoek.’

‘De tijd is NU’

De oproep van Kuščer is dan ook duidelijk. ‘We stellen het werken aan onze gezondheid altijd uit vanwege werk, kinderen of iets anders. Maar de tijd is NU, vooral omdat de technologie, in combinatie met AI, ons nu voor het eerst in staat stelt om écht de diepte in te gaan. Ik zie het werkelijk als een geweldige tijd om in te leven.’