Er is een simpele reden waarom we ten prooi vallen aan afleidingen. Hoewel we weten dat ze improductief zijn, zijn ze als ze zich voordoen aantrekkelijker dan ons werk. Als ons brein ook maar de geringste weerstand voelt tegen een taak, gaat het op zoek naar leuke dingen waarmee het zich ook zou kunnen bezighouden. Geef je brein een paar seconden de vrije loop en je zult zien dat het zich beweegt in de richting van zaken die verleidelijker (en minder belangrijk) zijn dan de zaken waarop je zou moeten focussen. We kunnen niet eens meer even naar de wc lopen zonder dat we onszelf gedachteloos afleiden. Ik zou graag willen weten of en hoe de lengte van onze wc-pauzes in de loop van de tijd is veranderd. Ik gok dat ze minimaal dubbel zo lang zijn geworden nu we voortdurend een telefoon bij ons hebben.
Hoogleraar informatie Gloria Mark, gespecialiseerd in de sociale gevolgen van digitale media, zegt hierover: ‘Manieren om een einde te maken aan externe onderbrekingen lossen slechts de helft van het probleem op.’ Onderbrekingen door anderen zijn minder schadelijk dan al die keren dat we onszelf onderbreken. We hebben gemiddeld 29 minuten nodig om weer aan het werk te gaan als we zelf ons werk hebben onderbroken; als we door anderen worden gestoord, gaat het gemiddeld zes minuten sneller.
Beheersbare afleiding
Maar of het nu 29 of 23 minuten zijn, we lopen veel productiviteit mis. Dat is weer een van de talloze redenen waarom het loont om regelmatig na te gaan wat er in je aandachtsruimte zit. Als we merken dat afleidingen ons van het rechte pad hebben gevoerd, verspillen we minder tijd aan afleidende bezigheden en komen we sneller weer op koers. We kunnen niet voorkomen dat onderbrekingen zich aandienen, maar onze reactie daarop hebben we zelf in de hand.
De beste manier om om te gaan met irritante zaken die, zonder dat we er ook maar iets aan kunnen doen, onze aandachtsruimte kapen – bezoekers, luidruchtige collega’s, overbodige besprekingen – is om je oorspronkelijke voornemens voor ogen te houden en zo snel mogelijk weer aan het werk te gaan. We moeten ook bewuster omgaan met afleidingen die we niet kunnen beheersen maar wel leuk vinden. Persoonlijk heb ik hier zeer veel moeite mee gehad. Ik ben vaak zo monomaan gericht op het vervullen van mijn voornemens dat ik rigide en humeurig word als ik word gestoord, ook als het om plezierige onderbrekingen gaat. Maar ik heb gemerkt dat de beste manier om te reageren op leuke, beheersbare afleidingen – lunches met het team, telefoontjes van dierbaren als we net ergens middenin zitten – is om doelbewust je best te doen om jezelf toe te staan ervan te genieten, maar weer aan het werk te gaan zodra dat mogelijk is.
Afleiding
Hier volgen nog enkele suggesties om je voor te bereiden op je modus zonder afleidingen:
- Er zijn talloze apps beschikbaar die afleidingen wegnemen. Een paar van mijn favorieten voor de computer zijn Freedom, Cold Turkey en RescueTime. De professionele versies van deze apps kosten meestal een paar euro per maand, maar dat geld verdien je ruimschoots terug in verhoogde productiviteit. Dat wordt bevestigd door onderzoeken: mensen die gebruikmaken van afleidingsblockers zijn productiever en focussen langer.
- Als je werkplek beperkingen oplegt aan welke apps of plugins je kunt installeren op je computer, moet je overwegen om of de ethernetkabel eruit te trekken of de wifi van je computer helemaal uit te zetten. Dat klinkt extreem, maar vergeet niet dat we enorm veel tijd verdoen op internet.
- Wees attent en onderschat (of overschat) de sociale kosten van je modus zonder afleidingen niet. Houd er rekening mee wat de sociale gevolgen zijn als je je afsluit voor je collega’s, vooral als je werkplek een sociale omgeving is. Maar die sociale kosten moet je ook niet overschatten. Krijg je schuldgevoelens als je mailprogramma dertig minuten is uitgeschakeld? Bedenk dan dat je klanten en collega’s vaak wel twee uur op een antwoord van je moeten wachten als je vastzit in besprekingen. Je collega’s hebben je vaak minder hard nodig dan je denkt.
- Verwen jezelf. Als ik een sessie heb gehyperfocust en mijn werkmodus zonder afleidingen verlaat, trakteer ik mezelf weleens op een grenzeloze uitspatting van afleidingen. Onderzoek heeft aangetoond dat je naarmate je impulsiever bent meer stress ervaart als je al je afleidingen blokkeert. Als je weinig zelfbeheersing hebt of impulsief bent, kun je veel baat hebben bij zo nu en dan een pauze voor afleidingen. (Kanttekening: impulsiviteit is ook een karaktertrek die bij uitstek gecorreleerd is aan uitstelgedrag.)
Telefoon
Hier zijn nog een paar strategieën om te voorkomen dat je telefoon en andere apparaten je leven overnemen:
- Kijk uit voor loze momenten. Verzet je tegen de aandrang om je smartphone te pakken als je in de supermarkt in de rij staat, als je naar de koffietent wandelt of op de wc zit. Gebruik die korte pauzes in je drukke dag liever om je te realiseren waar je mee bezig bent, je batterij opnieuw op te laden en na te denken over alternatieve benaderingen van je werk en je leven. Het loont niet de moeite om op zulke momenten gedachteloos tijd te verspillen aan je telefoon; je verkwanselt dan waardevolle ruimte in je agenda.
- Ruil telefoons. Ruil als je in een restaurant eet of wilt ontspannen je telefoon met een vriend of je levenspartner. Als je dan iets wilt opzoeken, even moet bellen of een foto wilt nemen, heb je weliswaar een apparaat om die activiteit uit te voeren, maar dat apparaat zuigt je niet mee in je eigen, op maat gemaakte wereld van afleidingen.
- De strategische vliegtuigstand. Zet je telefoon op de vliegtuigstand als je aan een belangrijke opdracht werkt of met iemand koffie zit te drinken. Het is onmogelijk om met iemand ontspannen tijd door te brengen als je hem of haar niet je volledige aandacht gunt.
- Beknot je lijst met apps. Scrol door je telefoon en verwijder de apps waaraan je te veel tijd en aandacht verspilt, met inbegrip van socialemedia-apps en nieuwssites. Bedenk welke apps qua functionaliteit overlappen met apps die je ook op andere apparaten hebt. Het zou kunnen dat het niet loont om je e-mailapp te behouden als je altijd mail beantwoordt op je tablet. En als je op je laptop toegang kunt krijgen tot dezelfde informatie, is het misschien nuttig om een investeringsapp te verwijderen die je obsessief checkt.
Dit is een voorpublicatie uit Hyperfocus van Chris Bailey. Het boek verschijnt op 30 augustus, reserveren kan via Managementboek.
