WeHelpen is een Airbnb voor de Nederlandse zorgsector. De 4 lessen van Achmea, een van de bedrijven achter de coöperatie.
Zoals je bij Airbnb andermans huis kan huren en bij SnappCar de auto van je buren te leen staat, is WeHelpen een online marktplaats waar iedereen allerhande hulp kan vragen en aanbieden. Het gaat dan om vrijwilligerswerk, klusjes en zorgvragen waar geen arts bij aan te pas hoeft te komen. WeHelpen is een coöperatie die is opgericht door Achmea, BureauVijftig, CZ, Menzis, PGGM, Rabobank, The Caretakers en VitaValley. Wat zijn de lessen die zijn geleerd sinds de livegang in oktober 2012? Annick Wychgel, manager coöperatieve zaken bij Achmea, legt uit.
#1. Nederlanders zoeken cohesie
Mensen zijn steeds meer op zoek naar cohesie, zegt Wychgel. 'Ze willen elkaar leren kennen, ze willen weten wie er naast ze woont. Er is een enorme behoefte om elkaar te helpen en lokaal weer gemeenschappen te ontwikkelen. WeHelpen kan daar een mooie bijdrage aan leveren.'
Op het platform kunnen zorgbehoevenden hun vragen plaatsen, waarna iedereen – jij, je buurman, de slager op de hoek, een gemeente, een zorginstelling – zich vervolgens als vrijwilliger kan aanbieden. De vragen lopen uiteen van vervangende mantelzorg tot gezelschap geven aan ouderen en samen koken. Wychgel: 'Het primaire doel van WeHelpen is meer uren hulp organiseren, maar een bijvangst is dat er minder eenzaamheid ontstaat. Normaal gesproken komt iemand van een hulpinstelling op bezoek om een omaatje te helpen met stofzuigen, nu komt de buurvrouw langs en maken ze meteen even een praatje, drinken ze een kop koffie, of gaan ze samen wandelen. Mensen krijgen opeens door wie er naast hen wonen.'
Anderhalf jaar na de start hebben meer dan 10.000 mensen een profiel aangemaakt waarin ze aangeven op welke vlakken ze mensen vrijwillig willen helpen.
#2. Vragers zijn verlegen, aanbieders willen graag
WeHelpen kan gezien worden als onderdeel van de deeleconomie en mag dus tot op zekere hoogte worden vergeleken met de eerdergenoemde bedrijven als Airbnb en SnappCar. Maar in plaats van huizen of auto's worden hier klusjes (en dus tijd) onderling gedeeld. En terwijl Airbnb en SnappCar zich in hun marketing volledig richten op de aanbieders van deeldiensten, moet WeHelpen juist de meeste tijd en moeite steken in het overhalen van de vraagkant. 'De vraagverlegenheid is groot', vertelt Wychgel. 'Mensen vinden het moeilijk om een hulpvraag te stellen, want je maakt dan opeens publiek dat je iets nodig hebt.'
WeHelpen heeft verschillende benaderingen bedacht om mensen met een zorgvraag toch over te halen om mee te doen. Zo krijgt iedereen die zich aanmeldt 6 credits, die als betaalmiddel kunnen worden ingezet. 'We hebben onderzoek gedaan en daaruit bleek dat het heel moeilijk is voor mensen als je afhankelijk bent van iemand, maar er niets voor kunt terugdoen. De credits kunnen een stimulans zijn om toch de vraag te stellen.'
#3. Schaal komt via een lokale en open houding
WeHelpen probeert mensen die op zoek zijn naar hulp en helpers ook via gemeentes, zorginstellingen en hulpverleners te bereiken. Wychgel: 'Er zijn in Nederland veel organisaties die vrijwilligerswerk organiseren en die hebben soms een probleem met het aanbod. Ergens moeten we elkaar kunnen vinden.' WeHelpen is continu in gesprek met dit soort instanties, om te zorgen dat ze zich aansluiten bij de coöperatie of met de coöperatie gaan samenwerken.
Ook gemeentes kunnen lid worden, WeHelpen ziet hen als partijen die de vraag op lokaal niveau kunnen aanslingeren. Gemeentes en zorginstellingen kunnen een lokale versie van WeHelpen als widget op hun eigen website aanbieden. Zo hoopt het platform met hulp van lokale partners verder en sneller te kunnen groeien. 'Lokale instanties weten welke mensen echt hulp nodig hebben. Zij kunnen dus een rol spelen bij het op gang brengen van de vraag.'
Het is ook mogelijk om in een besloten omgeving een zorgvraag te organiseren op WeHelpen. Families kunnen dan bijvoorbeeld onderling de hulp voor opa of oma regelen, zegt Wychgel.
#4. Nu geen businessmodel, ooit misschien wel
WeHelpen heeft geen winstoogmerk en eventuele winst blijft binnen de organisatie, toch is het gewoon een bedrijf dat kosten maakt en geld in het laatje moet krijgen. Er werken drie mensen bij WeHelpen, onder andere om te helpen bij het vinden van matches. Alle leden van de coöperatie (bedrijven, instellingen, gemeentes) betalen een jaarlijkse bijdrage, die wordt vastgesteld op basis van de grootte van hun achterban. Achmea doet mee met het initiatief omdat het volgens Wychgel past bij het coöperatieve gedachtengoed van het bedrijf, om een maatschappelijke rol te vervullen, om sociaal kapitaal te ontsluiten en 'omdat je meer wil zijn dan alleen een zakelijke verzekeraar'.
Op dit moment zijn er geen zakelijke raakvlakken tussen WeHelpen en Achmea, maar het bedrijf onderzoekt wel of er kruisbestuivingen mogelijk zijn. 'We verwijzen mensen momenteel door naar het platform en wijzen zorgverleners op WeHelpen, maar we denken na hoe we het op termijn ook in onze eigen dienstverlening zouden kunnen meenemen. Het is een ingewikkelde zoektocht, want hulp bieden is iets wat mensen zelf moeten en willen doen. Het initiatief ligt bij mensen zelf.'
Uiteindelijk zou WeHelpen zelfs kunnen zorgen voor minder druk op het zorgstelsel, omdat vrijwilligers een deel van de zorgvraag oplossen. Daar is het platform nu nog te klein voor, maar wie weet wat er nog gaat gebeuren, zegt Wychgel: 'Als er meer sociale cohesie is, gaan mensen zich beter voelen en doen ze wellicht minder snel een beroep op de formele zorg. Maar dat is iets voor de heel lange termijn en niet de reden waarom Achmea is ingestapt', benadrukt ze.
De deeleconomie is een van de thema's tijdens het MT500-event op 24 april in Amsterdam. Meer informatie.
