Hoeveel meer crises kan Nederland nog incasseren? Met enige jaloezie kijk ik naar Italië. Waar Mario Monti met zijn zakenkabinet langslepende dossiers wel in beweging krijgt. Als democraat ben ik tegen. Maar we moeten nu snel vooruit.
Zaterdag verloor Nederland zijn tripple A-status. Zaterdag verdampte het licht stijgend consumentenvertrouwen en verbleekte de nabije toekomst in Nederland nog een beetje meer. Zou collega @plonk het hebben geweten toen hij afgelopen vrijdag zijn hagiografie van scheidend Akzonobel topman Wijers tikte? Wist hij met zekerheid dat Wilders het tapijt onder de voeten van Mark zou wegtrekken? Zou Wijers het premierschap er naast het voorzitterschap van natuurmonumenten bij kunnen doen?
Het falen van het Catshuisoverleg is catastrofaal. De politieke crisis komt bovenop een niet limitatieve maar wel lange lijst. Een eurocrisis, de bankencrisis, de economische crisis, de klimaatcrisis. Gelardeerd met crises op de woningmarkt, de kantorenmarkt, in het onderwijs, op de arbeidsmarkt, in de leveringszekerheid van grondstoffen en energie. Tegen deze achtergrond faalden de drie in het definiëren van een antwoord op de vraag, hoe vooruit? Zolang de gesprekken doorliepen koesterden we de illusie dat er een bruikbaar resultaat op tafel zou komen. Poef!
Persoonlijk verloor ik nog een illusie. Mijn – heilig – geloof dat democratie de minst slechte bestuursvorm is, staat onder druk. Zoals de commissie De Wit over het opkopen van ABN Amro bewijst, staat de democratie in de weg als snel handelen geboden is. Wouter Bos handelde snel en betaalde wellicht vier miljard teveel. Hij krijgt het nu voor de kiezen omdat hij te weinig overleg pleegde met de Kamer. Geen wonder dat hij zijn partijleiderschap in het oog van de storm neerlegde. Bos zag dit democratisch vingerwijzen en natrappen aankomen.
Politici zijn een optelsom van hun electorale belangen en de kansen die ze daar zien. Wilders illustreerde dit meteen al in zijn eerste spinning comment over het uit elkaar klappen van de coalitie. Hij buigt niet voor Europa – waarmee hij de oorzaak van het probleem makkelijk buiten zichzelf legt – en weigert de AOW’ers ‘de prijs te laten betalen’. Met de vergrijzing een rap groeiende groep kiezers. Die worden nu meteen al gepaaid. Maar daarmee komt de politieke crisis niet dichterbij een oplossing. Opnieuw wordt de verkiezingsstrijd op de flanken uitgevochten. Zoekend naar electoraal gewin doen alle partijen beloften die ze niet kunnen nakomen.
Met enige jaloezie kijk ik naar Italië. Daar slaagt Mario Monti er met een technocratisch zakenkabinet in om veel langslepende dossiers wel in beweging te krijgen en een aantal van de fundamentals van Italië op het voor de 21ste eeuw vereiste niveau te brengen. Super Mario rules onder dekking van het parlement . Juist omdat hij geen persoonlijke belangen heeft en zijn eigen lot niet afhangt van de volgende verkiezingen, kan hij hervormen en slaagt hij waar onze politici falen.
Een zakenkabinet dan maar. Als democraat ben ik tegen. Toch, een kort intermezzo van ongebonden experts met een tienpuntenplan is te prefereren boven chronische inertie. Ondertussen overdenken de (niet) gekozen politici in het strafbankje hun egocentrische zonden. Worden ze ook niet slechter van.
Een zakenkabinet dus. Wijers is een logische kandidaat. Wat dacht u van Paul Polman – want wie Unilever richting geeft kan dat toch zeker wel met de doelende natie? Of DSM’s Feike Sijbesma, die beter dan wie ook begrijpt dat de toekomst afhankelijk is van hoe we op de Aziatische uitdaging reageren. Of misschien Harry Noy die Arcadis uit de klauwen van de Europese crisis wist te houden. Een lijstje dat aangevuld mag worden. Carla Smits, sinds 1 april KPN-cfo af schijnt wel integer te zijn. Aanvullen met wat academici en de beste vrouwen die de Nederland heeft voortgebracht. Dubbel paspoort geen probleem. Het gaat om kwaliteit.
Tijd dus voor de hoofdzaak. Wie is onze Mario Monti?
