Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Wat we kunnen leren van het leiderschap van Joe Biden

Joe Biden begint in de peilingen behoorlijk uit te lopen tegen zittend president Donald Trump. Met drie weken op de teller tot de Amerikaanse verkiezingen, bereikt de Democraat momentum. Welke lessen kunnen we trekken uit het leiderschap van Biden, misschien wel de volgende president van de Verenigde Staten?

Joe Biden

Je kan veel afdingen op onze politici in Nederland, maar in vergelijking met de Verenigde Staten zitten we er politiek gezien stabiel, dus warmpjes, bij. Terwijl het coronavirus in het land van Uncle Sam al ruim 216.000 doden veroorzaakte, wordt het land geleid door een president met een wel érg explosief karakter. Donald J. Trump slaat om zich heen en bagatelliseert het virus, dat in de VS dagelijks duizenden dodelijke slachtoffers vergt. Aangezien de Amerikaanse verkiezingen met rasse schreden naderen, versmelt het Amerikaanse crisismanagement – voor zover überhaupt aanwezig – dezer dagen ook nog eens met campagnevoeren. Trump laat daarbij geen mogelijkheid onbenut om de aandacht af te wenden van zijn grove missers in de coronabestrijding. De grote vijand, dat is opponent Joe Biden, spint de behendige marketeer Trump dagelijks via Twitter en de gretige massamedia.

Biden heeft de beste peilingen sinds Reagan

Toch is het écht opponent Biden die aan de leiding gaat in de Amerikaanse verkiezingspeilingen. De Democraat kreeg gisteravond van Opinium/The Guardian zijn beste peiling tot dusver, met maar liefst 17 procent voorsprong op de rechts-populistische president. Alle landelijke peilingen bij elkaar opgeteld, staat Biden nu 10 procent voor op Trump, aldus verzamelpunt voor peilingen RealClearPolitics. Ook gaat Biden aan kop in vrijwel alle zogenoemde swing states, de staten waar de uitslag niet bij voorbaat vaststaat en waar de verkiezingen dus uiteindelijk worden beslist. Nu verloor Hillary Clinton in 2016 ook de verkiezingen terwijl ze voor stond in de peilingen, maar een belangrijk verschil met toen is dat Bidens voorsprong in de peilingen stukken groter is. Sterker nog, zijn voorsprong is de grootste sinds die van Ronald Reagan in 1984. 

Biden overtreft tot dusver dus niet alleen Hillary Clinton, maar ook haar man Bill, Barack Obama en de familie Bush in de peilingen. Opvallend voor een presidentskandidaat die door links Amerika wordt gezien als te rechts en door rechts Amerika als een ‘socialist’. Wat zijn de verborgen krachten van het leiderschap van Biden? MT formuleert drie lessen uit de leiderschapsstijl van de voormalig Amerikaanse vicepresident, die steeds meer kans lijkt te maken op het presidentschap van de VS. Deze lessen zijn niet alleen relevant voor het politieke ambacht, maar ook voor managers, aangezien het op de bedrijfsvloer ook dikwijls aankomt op het bedrijven van straffe politiek.

1. Kies voor empathie

Terwijl Trump verbaal met scherp schiet op vrijwel iedereen, kiest Biden juist voor een tegengestelde benadering: die van de empathie. De 77-jarige Biden heeft aardig wat gruwelijke zaken meegemaakt in zijn leven. Zo kwamen zijn eerste vrouw en dochter in de jaren ’70 om in een auto-ongeluk en verloor Bidens zoon Beau in 2015 de strijd tegen kanker. De laatste wens van Beau was dat zijn vader nog één keer zou proberen president te worden van de VS (Biden had het al tweemaal eerder gepoogd: in 1988 en 2008). 

Biden heeft een boodschap van hoop

In 2018, drie jaar na de dood van Beau, besloot Biden de laatste wens van zijn zoon in vervulling te laten gaan en nog één keer zijn droom achterna te gaan. In publieke optredens vertelde de Democraat geregeld over zijn eigen familiedrama’s. Ook sprak hij meermaals met Amerikaanse burgers, die ook een dierbare hebben verloren. Biden probeert hiermee een boodschap van hoop te geven aan de Amerikaanse kiezer. Als ervaringsdeskundige in het verliezen van geliefden weet hij: makkelijk is het allerminst, maar uiteindelijk kun je er weer bovenop komen. Help elkaar door deze moeilijke tijden heen, want samen staan we sterker, is wat Biden ermee wil zeggen. Een mooie les voor leidinggevenden op de werkvloer: heb oog voor de individuele drama’s van werknemers en verkies empathisch leiderschap boven een aanvallende, autocratische stijl van leidinggeven.

Bidens boodschap van empathie lijkt bovendien aan te slaan in een land dat al jaren hevig verdeeld is, iets wat onder vechtersbaas Trump alleen nog maar verder is geëscaleerd. Biden gebruikt zijn empathie zelfs in verhitte discussies met Trump. Toen de president Biden tijdens het eerste verkiezingsdebat aanviel op het voormalige drugsprobleem van diens zoon Hunter, besloot Biden erboven te staan. Ja, zijn zoon heeft een drugsprobleem gehad, maar hij is er overheen gekomen en daar is hij trots op, zei Biden. Een mens kan zijn leven beteren, wil de Democraat maar zeggen. Trump zag zijn sneer als een boemerang terugkomen en kwam door zijn aanval plotseling bijzonder lomp over. Zoals Michelle Obama ooit zei: ‘When they go low, we go high‘.

2. Bouw een grote coalitie

Wie terugdenkt aan de Democratische voorverkiezingen, zal zich vooral de verdeeldheid binnen de partij herinneren. Aan de centrumkant van het Democratisch politiek spectrum had je, om te beginnen, talloze hemelbestormers: van Pete Buttigieg tot miljardair Michael Bloomberg en van midwest-exponent Amy Klobuchar tot de uiteindelijke winnaar Biden. Wie van hen het meest geschikt was als presidentskandidaat, daar kon het Democratische electoraat het aanvankelijk maar moeilijk over eens worden. Tijdens de eerste voorverkiezingen gingen de kandidaten redelijk gelijk op.

Sanders-aanhangers schreeuwden: Wall Street Pete!

Dan had je nog de linkerflank, aangevoerd door Bernie Sanders en Elizabeth Warren. De linkerflank moest niets hebben van het midden, dat voor hen de kant van het grote geld vertegenwoordigde. Zo schreeuwden Sanders-aanhangers tijdens een optreden van Buttigieg op sarcastische wijze: ‘Wall Street Pete!’. De linkerflank van de partij negeren was niet te doen, aangezien dit deel goed bleek te zijn voor bijna de helft van het Democratisch electoraat. In deze groep bevinden zich bovendien de meeste jongeren, toch de toekomst van de partij. Om het nóg gecompliceerder te maken, werd er tussen de aanhangers van Sanders en Warren ook nog eens een verhitte strijd gevoerd over wie het meest geschikt zou zijn als presidentskandidaat.

De Democratische Partij was als een vaas vol scheuren, die op ieder moment kon barsten. Doordat het midden, bang voor de opmars van Sanders, zich achter Biden schaarde en Sanders er onvoldoende in slaagde de Afro-Amerikaanse gemeenschap uit het kamp van Biden te houden, wist Biden uiteindelijk toch als winnaar uit de strijd te komen. Aan Biden was het nu de loodzware taak om de vele kampen in zijn partij te verenigen. Om de linkerflank te behouden, besloot Biden delen over te nemen van het gezondheidsplan van Sanders. Ook liet de Democraat progressief boegbeeld Alexandria Ocasio-Cortez meeschrijven aan een ambitieus klimaatakkoord. Sanders en Ocasio-Cortez spraken vervolgens hun steun uit voor Biden. Het gefaalde coronabeleid van Trump en diens aanval op de Black Lives Matter-beweging zorgden ervoor dat het gros van de nog twijfelende progressieven ook in het Biden-kamp belandde: geluk bij een maatschappelijk ongeluk dus, voor Biden.

Door een Afro-Aziatische vrouw, Kamala Harris, als running mate te benoemen, poogt Biden zich ook van de stem van een belangrijk deel van het vrouwelijke electoraat en de Black Lives Matter-beweging te verzekeren. Peilingen onder deze kiezersgroepen geven aan dat hij lijkt te slagen in deze opzet. Ook niet onbelangrijk: doordat Harris in tegenstelling tot de stokoude Biden een vijftiger is, verzekert Biden potentiële stemmers van het feit dat er een kerngezonde opvolger voor hem klaarstaat in het geval de Democraat tijdens zijn presidentschap zou komen te overlijden. Biden weet dus heel goed de juiste poppetjes op de juiste plaats te zetten.

Zelfs de hyperconservatieve John Kasich stemt op Biden

Maar goed, met alleen je eigen achterban red je het niet tijdens nationale verkiezingen, realiseerde het Biden-team zich maar al te best. Daarom hengelde Biden ook direct na zijn winst naar de groep Republikeinen die gedesillusioneerd is door vier jaar Trump. Die groep is klein maar significant, met oud-president George Bush als bekendste vertegenwoordiger. Zoals we bovendien in 2016 hebben geleerd, kunnen kleine groepen het verschil maken. Tijdens de Democratische Conventie in augustus gaf Bidens partij spreektijd aan bekende Republikeinen, zoals de hyperconservatieve ex-presidentskandidaat voor de Republikeinen John Kasich en Hewlett-Packard-CEO Meg Whitman. Doordat zij op de conventie hun steun uitspraken voor Democraat Biden, lieten zij aan hun achterban zien dat het voor bezorgde Republikeinen geaccepteerd is eenmalig op de beschaafd gebleven Democraten te stemmen. Biden hengelt naar de anti-Trump-stem van centrumrechts Amerika en lijkt die ook te krijgen: het alternatief, de Libertarische Partij, kan in de peilingen nog altijd op weinig steun onder de bevolking rekenen. Als Biden daadwerkelijk slaagt in zijn opzet is het een knappe prestatie, aangezien Biden campagne voert met het meest linkse verkiezingsprogramma in decennia.

Dan is er nog een kleine, maar allerminst onbelangrijke groep: voormalige Democraten uit de swing states. Velen van hen zijn wit, hebben nauwelijks een opleiding genoten en stemden vorige keer op Trump, omdat de zakenman beloofde de fabrieken waar zij voorheen werkten terug te brengen naar de VS – een belofte die Trump, eenmaal in functie, overigens nauwelijks is nagekomen.

‘Ik heb al mijn hele leven met mensen zoals Trump moeten dealen’, zei Biden

Bestempelde Hillary Clinton deze kiezers in 2016 nog, bijzonder onhandig, als ‘deplorables‘, Biden pakt het zichtbaar handiger aan. De Democratische presidentskandidaat komt zelf uit één van deze swing states, Pennsylvania, en gebruikt zijn achtergrond sinds kort om een deel van de gedesillusioneerde ex-Democraten terug te trekken naar het Democratische kamp. Door zichzelf te omschrijven als de – voormalige – ‘scrappy kid from Scranton‘, waar hij ter wereld kwam, probeert hij een working-class-/provinciaal imago te creëren, ook al loopt hij al decennia rond in Washington. Biden claimt – overigens onterecht – dat hij de eerste president kan worden zonder prestigieuze Ivy League-diploma op zak. In een toespraak voor zogenoemde ‘blue-collar workers‘ vertelde Biden dat hij al zijn hele leven met mensen zoals Trump heeft moeten dealen. Trump, dat is de raskapitalist, probeerde Biden zijn toehoorders te vertellen, terwijl híj opkomt voor de belangen van de kleine man. ‘Ik zie dit als een campagne tussen Scranton en Park Avenue’, zei Biden.

Of het de Democraat lukt om al deze kiezersgroepen in zijn richting te bewegen, zal nog moeten blijken. De lessen die leiders in ieder geval uit Bidens campagne kunnen trekken, is dat het zinvol is om verschillende groepen aan je te binden. Vertaald naar de werkvloer: misschien zijn verschillende afdelingen compleet verdeeld over bepaalde zaken uit je bedrijfsvoering, het is echter de kunst ze te verenigen in datgene waar ze het gezamenlijk over eens zijn. En ja, een gezamenlijke vijand, of dat nou Trump is of een concurrerend bedrijf, kan een katalysator zijn voor eenheidsvorming.

3. Wees integer (of doe je best zo over te komen)

Trump kan inmiddels kwartetten met schandalen rondom zijn aanpak van de coronacrisis. Zo werkte de president lokale – Democratische – gouverneurs tegen in het bestrijden van het virus, bleef Trump tegen alle medische adviezen in grote rally’s organiseren, begon hij een cultuurstrijd rondom mondkapjes en kreeg de president als klap op de vuurpijl een maand voor de verkiezingen zélf corona. Trumps coronabesmetting zou weleens de geschiedenis in kunnen gaan als de doodsteek voor zijn campagne. De Republikein zorgde ervoor dat corona weer bovenaan de agenda van het verkiezingsdebat kwam te staan. Erg onhandig, want het beleid van Trump inzake de coronacrisis wordt door de meeste Amerikanen als een blamage gezien.

Door zich aan de coronaregels te houden, straalt Biden uit integer te zijn

Biden heeft zich daarentegen altijd aan de corona-adviezen van de Amerikaanse variant van het RIVM gehouden: lange tijd voerde de Democraat vooral online campagne vanuit zijn kelder en nu hij veel op openbare plekken is houdt Biden zijn mondkapje keurig op. Dagelijks laat de Democraat zich testen op corona en keer op keer krijgt hij een negatieve uitslag.  Door zich keurig aan de regels te houden die ook gelden voor gewone Amerikanen probeert Biden te laten zien dat hij, in tegenstelling tot Trump, wél integer is. Eerdere beschuldigingen van nepotisme en zelfs seksueel misbruik, glijden, voor zover ze überhaupt wáár zijn, van Biden af. Biden besloot, heel slim, geen leedvermaak te hebben over de coronabesmetting van zijn rivaal. Toen Trump in het ziekenhuis belandde, zette Biden tijdelijk een streep door zijn anti-Trump-spotjes op televisie. De Democraat wenste Trump alle beterschap.

Wekelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Regels die je als leider voor het collectief verzint, gelden ook voor jou als leider, laat Biden zien met zijn roomse interpretatie van de coronaregels. Wees integer, het klinkt als een simpele les, maar hoe vaak komt het niet voor dat een bedrijfstop te maken krijgt met fraudeschandalen? En waren het niet onze eigen minister Grapperhaus en koning Willem-Alexander die het in privé-gelegenheden niet zo nauw bleken te nemen met de coronavoorschriften? Oftewel, de integriteitslessen van Biden zijn ook welbesteed zijn aan onze eigen politieke en koninklijke elite.

Of Biden er de verkiezingen uiteindelijk mee zal winnen, dat zal natuurlijk allemaal nog moeten blijken. De kaarten zijn in ieder geval goed geschud voor de Democraat, want zoals gezegd, wijzen de peilingen op een historisch forse verkiezingsoverwinning voor de ‘scrappy kid from Scranton‘. En ook al vist de 77-jarige politicus dit jaar naast het presidentschap, de manier waarop hij campagne voert tegen een president die niet alleen figuurlijk, maar zelfs letterlijk on steroids is, is zonder enige twijfel indrukwekkend.