Waarom de kip-zonder-kop zo gevaarlijk is

De beste managers zorgen actief voor zichzelf. Degenen die zich onkwetsbaar voelen, slopen zichzelf, vindt Cees Schenk.

Managers die voortdurend zeggen dat zij het “te druk” hebben, zijn niet effectief in timemanagement. Deze mensen kunnen net zo goed ontslagen worden. Hun stresshormonen zorgen ervoor dat hun hersenen suboptimaal werken en zij geen productieve bijdrage kunnen leveren. Vaak hebben we het heel druk en als gevolg daarvan doen we veel op de automatische piloot. En draven we door als een kip zonder kop. We voeren uit omdat het zo hoort, omdat het gevraagd wordt of omdat we van ons werk houden. En dat moet. Houden van je werk.

Actief negeren

Functioneer je op de automatische piloot, dan heb je niet snel door dat het harde werken niet altijd goed voor ons is. We gaan voorbij aan de eerste signalen van vermoeidheid, allerlei pijntjes en een toenemend gebrek aan uitstraling. We zijn goed geworden in het totaal negeren van deze signalen. Signalen van stress zjin voor de meesten van ons wel herkenbaar, maar we negeren deze signalen actief. 'Het zal wel weer overgaan’, is vaak de gedachte. Voor de gelukkigen is dat ook zo, de symptomen  blijken van voorbijgaande aard.

Veel managers zijn goed in het negeren van vermoeidheidssignalen'

Kip-zonder-kop-aanpak loslaten

De meeste overbelastingssymptomen zijn écht van belang. Signalen zijn een wake-up call om aandacht te besteden aan hoe je je energie inzet. Is de energiebalans uit evenwicht, dan is het nuttig om passende maatregelen te nemen. Dat is niet simpel, omdat je routinematig gedrag moet veranderen. Doorgaans zijn de te nemen maatregelen eenvoudig. Eigenlijk weet je vaak precies wat goed en slecht voor je is. Maar ja, je moet de zo vertrouwde kip-zonder-kop-aanpak loslaten.

Prioriteiten herzien

Aan hard werken valt vaak niet te ontkomen. Maar is dat een goede reden om de zorg voor jezelf steeds voor je uit te schuiven? Je moet accepteren dat je niet altijd met louter verplichtingen bezig kunt zijn. Het vermoeit je en vermindert je vermogen nieuwe kennis op te nemen en creatief te zijn. Door je hersenen langdurig bloot te stellen aan stresshormonen, wordt een deel van je hersenen inactief. Soms moet je gewoon accepteren dat je niet altijd bezig kunt zijn.

Chronische ontkenning

Om je automatisch ontstane prioriteiten te herzien, moet je starten je eigen gezondheid belangrijk te vinden. Gezondheid en welzijn is belangrijker dan dan alle andere ‘belangrijke’ zaken in het leven. Helaas hebben veel mensen last van het zogenaamde ‘onkwetsbaarheidssyndroom’. Velen van deze onaantastbaren geven hun eigen gezondheid geen prioriteit. Zij geloven níet dat chronische overbelasting zoveel negatieve gevolgen kan hebben. De ‘onaantastbaren’ leven in ontkenning. Overbelasting geldt voor anderen, maar niet voor hen. Maar chronische spanning opbouwen is funest voor je functioneren.

De onaantastbaren geloven níet dat chronische overbelasting negatieve gevolgen kan hebben'

Tijd voor jezelf

De echte toppers, degenen die vaak als voorbeeld dienen, weten goed voor zichzelf te zorgen. Zij weten zich te omringen met mensen die berekend zijn op hun taak, zodat zij niet alles zélf hoeven te doen. Zij vertrouwen erop dat zaken goed uitgevoerd worden. Zo kunnen deze toppers tijdens echte stressvolle situaties ongestoord en vol concentratie blijven opereren. Tegelijkertijd zijn dit de mensen die tijd voor zichzelf inruimen. Dingen doen die goed voor henzelf zijn. Ze sporten, gaan naar concerten, musea, besteden tijd aan vrienden en hun gezin. Kortom, zij ruimen tijd in voor zaken waar ze energie van krijgen, zodat ze optimale prestaties kunnen leveren als dat noodzakelijk is.

Zelfzorg = bedrijfsbelang

Zelfzorg zou een doelstelling in elk bedrijf moeten zijn. Daarmee zullen de prestaties verbeteren en zullen medewerkers gelukkiger worden. Waar nu uit enquêtes blijkt dat tussen de 60% en 80% van de werkenden niet gelukkig is en bijgevolg slechte prestaties levert, zou een betere zelfzorg ook tot gevolg hebben dat werkers gelukkiger zijn en de kwaliteit van de prestaties vooruit gaat.

Actieve zelfzorg

Goede prestaties kunnen leveren vraagt hersteltijd en actief voor jezelf zorgen. Leidinggevenden zouden daar voortdurend aandacht aan moeten besteden, in plaats van continu te focussen op het behalen van targets. Medewerkers weten best dat ze prestaties móeten leveren. Zodra dat niet lukt, kun je ze beter helpen een andere geschikte plek te vinden. Zodra hun energie tijdelijk op is, moet een leidinggevende ervoor zorgen dat medewerkers structureel kúnnen herstellen. Veel medewerkers kunnen niet uit zichzelf voor zichzelf zorgen. Helaas kunnen leidinggevenden ze daar vaak slecht bij helpen, omdat die zelf ook niet goed voor zichzelf zorgen.

Meer brein in bedrijf?

• Mensen beter laten presteren? Spreek ze aan op hun kwaliteiten
• Jezelf continu uitknijpen is een slechte investering
  
• Waarom meer materialisme onvermijdelijk tot nog meer Volkswagen-taferelen leidt
• Radicaal stoppen is meestal beter dan doormodderen
  
• Alle columns van Cees Schenk

Foto boven: Flickr.com