Het is een van de meest gelauwerde, maar ook meest omstreden reclames ooit: het spotje van Apple uit 1984. Het spotje is een duidelijke verwijzing naar het boek 1984 van George Orwell, waarin de staat de ziel van mensen beheerst. In het Apple-spotje zien we mensen die zijn verworden tot willoze zombies. Het kwaad wordt niet bij naam genoemd, maar voor iedere goede verstaander in 1984 is duidelijk dat Apple doelt op International Business Machines, toen nog een grootmacht in computers.
De ironie wil dat juist Steve Jobs ons in zombies heeft veranderd. Of liever: smombies: smartphone-zombies. Hij ontwikkelde met de iPhone een apparaat dat ons leven meer en meer beheerst. We zijn er totaal afhankelijk van. Sterker nog, we zijn letterlijk verslaafd. Elke keer dat we naar ons schermpje kijken om Facebook te checken, krijgen we een dopaminekick.
Nooit meer alleen met ons brein
Onze smartphone maakt ook dat we eigenlijk nooit meer alleen zijn met ons brein, zo stelde de Britse publicist Tony Crabbe op het symposium ‘The Future of Work’ afgelopen vrijdag in Amsterdam. En dat is een probleem. Ons brein heeft tijd nodig om alle informatie die binnenkomt te verwerken, maar krijgt die tijd niet. Als we bij de bushalte staan? We pakken onze smartphone. Het gesprek valt stil tijdens het ontbijt? We pakken onze smartphone. Het enige moment dat we ons brein even rust gunnen, is ‘s nachts. Helaas blijkt dat we ook nog eens één tot twee uur minder slapen dan 50 jaar geleden.
Afgelopen jaar waren er opnieuw meer meldingen van mensen met een burn-out, meldde het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten. Het zou mij verbazen als onze technologieverslaving hiervan niet deels de oorzaak is.
AI als mogelijke oplossing
Het goede nieuws: er komt hulp. Uit een hoek van waaruit je het niet zou verwachten, namelijk de ontwikkeling van artificiële intelligentie. Het probleem nu is dat we zoveel ‘big data’ over ons heen krijgen gegoten dat ons brein op tilt slaat. Onze processor loopt warm. We zijn helaas geen computers en Moore’s law gaat niet voor ons op. Onze breincapaciteit verdubbelt niet elke twee jaar.
Maar computers kunnen straks een deel van de analyse van al die gegevens voor ons doen. Ze zullen leren welke informatie ze wel met ons moeten delen, en welke informatie niet. De kunstmatig intelligente computer of robot wordt onze filter. De bot is straks een verlengstuk van ons eigen brein, die tijdig kan ingrijpen als onze processor oververhit dreigt te raken. Het slechte nieuws: het kan nog even duren. In de tussentijd is er maar één remedie: even uitzetten die smartphone.
