Op het eerste gezicht slim, maar op termijn dom

In de drang naar efficiency maken bedrijven keuzes die negatief uitpakken voor het totale rendement. De lange termijn botst met de korte termijn.

Lege kantoorruimtes

Telkens als je als directeur door je kantoorgebouw loopt, stel je vast dat bijna de helft van de werkplekken regelmatig onbezet is. Als je dat bij herhaling ziet, hoef je geen financieel genie te zijn om tot de conclusie te komen dat er kosten te besparen zijn door het aantal vierkante meters kantoorruimte te reduceren. Zo is de revival van de kantoortuin, of het ‘open office plan’ op diverse plaatsen toenemend populair aan het worden.

Veronderstellingen

Aan de kantoortuin worden naast de financiële ook nog diverse andere voordelen toegeschreven. De veranderde huisvesting zou de communicatie vereenvoudigen, de interactie stimuleren, het zou de werknemers tevredenheid doen toenemen en de samenwerking in haar totaliteit versterken. Kosten besparen en dan ook nog van die prachtige sociaal-emotionele voordelen, daar kan niemand tegen zijn.

Introvert versus extravert

Topch wel. Ik schreef er al eens eerder over. Extraverte mensen kunnen zich misschien gestimuleerd voelen in de kantoortuin, omdat ze floreren in contact met anderen. Voor introverte medewerkers daarentegen is een kantoortuin louter een bron van verstoring. Voor hen zal het verminderde productiviteit betekenen.

Nou ja, die extreem introverte medewerkers zullen misschien eerder afgeleid worden en meer moeite hebben om zich te concentreren. Maar zovelen zullen dat er toch niet zijn. En ze kunnen een hoofdtelefoon opzetten om naar rustgevende muziek te luisteren, of ze gebruiken de hoofdtelefoon als geluidsdemper.

Verstrekkende gevolgen

Dat het verminderen van het aantal te huren vierkante meters direct invloed heeft op de kostenstructuur, valt niet te ontkennen, maar of een bedrijf ook werkelijk gebaat is bij de keuze voor de ‘open office’ valt wel zeker te betwijfelen. Op langere termijn kost de kantoortuin geld.

Kantoortuin is een kostenpost

Uit een Australisch onderzoek op basis van Amerikaanse gegevens bleek dat medewerkers het gebrek aan privacy en het verdwijnen van duidelijk afgebakende werkruimte als essentiële tekorten ervoeren, zodra ze in een kantoortuin moesten werken. Uit datzelfde onderzoek komt naar voren dat medewerkers 32 procent minder welzijn ervaren en dat hun productiviteit 15 procent lager ligt in vergelijking met de oude situatie, waarin muurtjes en deuren collega's nog gescheiden hielden. Andere onderzoeken melden dat de kantoortuin bij menigeen het stressniveau doet verhogen, er meer hoge bloeddruk wordt gemeten en er een veel hogere kans is dat mensen vroegtijdig vertrekken.

Thuiswerken

Nog zo’n aspect dat veel geroemd wordt en dat voorstanders graag met een wat roze gekleurde bril bekijken: thuiswerken. het wordt in ieder geval door velen omhelsd. En misschien wil je nog eerder thuiswerken als het alternatief bestaat uit een o zo stimulerende kantoortuin waarin je de hele dag afgeleid wordt. Veel werkgevers hebben het thuiswerken toegestaan. Lang niet allemaal hebben zij het omarmd als een geschenk uit de hemel, maar zich op vage gronden nog langer verzetten doen ze ook niet.

Lange werkdagen

In ruil voor het thuis mogen werken, zijn velen geneigd lange uren te maken. Tot ’s avonds laat nog een collega bellen over werk is geen unicum. Soms verstoren de thuiswerkers met hun arbeidsethos hun gezinsleven en niet zelden kost dat thuiswerken een deel van de nachtrust. En dat gebrek aan nachtrust zou op den duur wel eens een cruciaal probleem kunnen worden.

Slaaptekort

Onderzoeken met slaapdeprivatie tonen altijd slechte cognitieve vermogens bij de betrokkenen. In een tijd waar we voortdurend praten over de behoefte aan innovatie en creativiteit, is het gek dat werkgevers zich niet nadrukkelijker bezighouden met rust. Als het rendementdenken blijft hangen in zo min mogelijk vierkante meters gebruiken en werknemers bij voorkeur 24 uur tot je beschikking hebben, dan zal de scheppingskracht gering blijven. Dan zullen werknemers werk uitvoeren dat reproductief is en waarbij ze hun potentiele vindingrijkheid niet benutten.

Meer brein in bedrijf?

• Iedereen heeft de kwaliteiten om succesvol te veranderen
  
• Wat als alle zekerheden wegvallen? Dan ga je oefenen!
  
• Alle columns van Cees Schenk