Om maar meteen met de deur in huis te vallen: het wordt tijd om mijn bankiersverleden in de strijd te gooien. Van 1995 tot en met 2001 werkte ik voor ABNAMRO. Ik participeerde in het buitenlandprogramma en werkte een jaar of vijf in Londen in de projectfinanciering en aandelenanalyse. Nooit had ik kunnen vermoeden dat mijn kennis van de aandelenmarkt nog eens van pas zou komen in mijn huidige werk: organisaties én medewerkers vitaliseren. Dat vraagt om een toelichting.
De vitaliteit van medewerkers staat gigantisch onder druk. Ondanks allerlei technologische veranderingen hebben we het drukker dan ooit. Niet zo verrassend, want we barsten van de welvaart en vrijwel iedereen heeft een baan. Bijna 8.7 miljoen mensen zijn aan het werk, tegen 368 duizend werklozen en 235 duizend vacatures. Mooi nieuws, maar helaas vinden we het moeilijk om aan de toenemende prestatiedruk te voldoen. Recent onderzoek (Nyenrode) onder 8700 jonge accountants laat bijvoorbeeld zien dat zij de werkdruk te hoog vinden en massaal overwegen het beroep te verlaten.
Peter van Mierlo, bestuursvoorzitter van PWC, geeft in een commentaar de schuld aan de “flinke” druk van politici en toezichthouder AFM op de sector. Het onderzoek wijst verder op oorzaken als personeelstekorten en een te krappe planning. Paradoxaal genoeg leidt de toegenomen werkdruk tot meer regelgeving. Met minder mensen hetzelfde werk doen, zet immers de kwaliteit van werk onder druk. In een sector die toch al onder een vergrootglas ligt, betekent dit waarschijnlijk nóg meer controle en nóg meer werkdruk. Zodoende belandt de sector in een negatieve spiraal.
Vanzelfsprekend nemen de kantoren maatregelen, ook kunnen we een volwassen dialoog met politici en regelmakers voeren en met allerlei programma’s de veerkracht van medewerkers vergroten. Maar er is nog iets wat we kunnen doen. Híer komt mijn oude beroep om de hoek kijken.
Als aandelenanalist kwam ik regelmatig op bijeenkomsten waar kwartaalcijfers werden gepubliceerd. Leuk, we hadden weer wat te schrijven en het zorgde voor wat volatiliteit in de markt. Maar de werkdruk die het publiceren van kwartaalcijfers met zich meebrengt voor desbetreffende bedrijven is gigantisch. De ene kwartaalcijfers zijn nog niet gepubliceerd of je begint al met de voorbereiding van de volgende. Er ligt zo’n overdreven nadruk op rapporteren dat veel mensen wel aan het werk zijn, maar niet meer toekomen aan hun eigen core business.
Unilever publiceert sinds 2012 geen kwartaalcijfers meer. De focus op korte termijndoelen is niet congruent met diens lange termijn duurzaamheidsbeleid. Ik hoop dat vele bedrijven zullen volgen, omdat kortetermijndenken niet congruent is met duurzaam personeelsbeleid. Het publiceren van en sturen op kwartaalcijfers leidt tot hijgerig gedrag, enorme werkdruk en ondermijnt de gezondheid van je medewerkers en je adviseurs. Het wordt tijd dat aandeelhouders dat ook eens gaan meenemen in hun duurzaamheidsscores.