In deze zaak ging het om het CAD-pakket Solid Edge van Siemens. Het aangeklaagde bedrijf had keurig zeven licenties daarop aangekocht, maar op zeker moment nam een werknemer nog een achtste kopie in gebruik. (Waarom? Tussen de regels door lezend vermoed ik dat de gekochte versies beperkt waren in functionaliteit en de achtste kopie een gekraakte full versie.)
De software had ‘bel-naar-huis’ functionaliteit, zodat Siemens op de hoogte kwam van de licentieschending en besloot beslag te leggen op de laptop waar die kopie op stond. Iets dat in het Nederlands recht gewoon kan als opmaat naar een rechtszaak, en die kwam er dan ook.
Aansprakelijkheid
Maar hoe kun je als werkgever aansprakelijk zijn voor zo’n illegale stunt van je werknemer? Nou simpel, dat staat in de wet en wel als risico-aansprakelijkheid (art. 6:170 BW): als het gebeurt, dan ben je aansprakelijk. Dat is je risico als je werkgever bent.
Het doet er niet toe of je de werknemer hiertoe had aangezet of het hem juist had verboden. De wet legt de lat heel laag. Het gaat erom of de kans op de fout door de opdracht tot het verrichten van de opgedragen werkzaamheden is vergroot. En daarvan is hier sprake zegt de rechter:
‘Daarvan is sprake omdat aan de werknemer ‘administrator’-rechten zijn verleend. Weliswaar had dit tot doel dat hij gratis applicaties kon downloaden voor het programmeren van complexe machines, maar hierdoor kreeg hij tevens de mogelijkheid het softwareprogramma op zijn laptop te plaatsen. Dat Maverick Manufacturing zich daarvan bewust was, volgt uit de omstandigheid dat zij op 15 oktober 2015 onmiddellijk heeft geprobeerd het softwareprogramma van de laptop te verwijderen toen zij ermee bekend raakte dat beslag tot afgifte werd gelegd.’
Risico
Die laatste zin is natuurlijk redelijk dodelijk, maar de eerste vind ik intrigerender. Als je je werknemers toestaat legale software te installeren, dan neem je dus het risico (en de aansprakelijkheid) op je dat ze illegale software erbij zetten. En daar draai jij dan voor op, ook als je expliciet erbij had gezegd dat dit écht niet mag:
‘Voor het aannemen van aansprakelijkheid in de zin van art. 6:170 BW is niet relevant of werknemers gevolg geven aan een dergelijk verbod. Evenmin is voor het aannemen van aansprakelijkheid relevant dat software gemakkelijk van internet is te downloaden en dat dit buiten het zicht van Maverick Manufacturing heeft plaatsgevonden (…).’
Het bedrijf moet dus de schade van Siemens (13.000 euro licentie- en onderhoudskosten en 5.000 opsporingskosten) plus advocaatkosten (een kleine 10.000 euro) vergoeden door deze fout.
Strop
Een grote strop die ze onmiddellijk gaan verhalen op die werknemer? Vergeet het maar. Allereerst moet er sprake zijn van opzet of bewuste roekeloosheid (art. 7:661 BW), en dat is een hoge lat. Iets doen dat je expliciet verboden is, voldoet nog niet aan deze eis. Je zult echt moeten bewijzen dat de werknemer dit deed met het oogmerk de werkgever schade te berokkenen.
Ze vanaf nu laten tekenen voor persoonlijke aansprakelijkheid? Ja, leuk geprobeerd maar die kennen we ook al: lid 2 van datzelfde artikel zegt dat dat alleen kan bij schriftelijke afspraak – dus in de arbeidsovereenkomst, niet in een later voorgelegd papiertje of reglement – en alleen voor zaken waar de werknemer voor verzekerd is. En dat is geen mens als het gaat om auteursrechtinbreuk.
Desondanks zie ik het wel gebeuren dat de nodige werkgevers nu aansprakelijkheidsbriefjes opstellen voor mensen die administrator-rechten willen, maar die zijn dus volkomen waardeloos.
Dit artikel verscheen eerder op het weblog van Arnoud Engelfriet, waar hij regelmatig blogt over ICT-recht
