Het liefst zouden we willen dat er steeds sprake is van groei. Almaar beter. Op landelijk of mondiaal niveau is dat misschien wel mogelijk. Ik kan me voorstellen dat voortdurende economische groei in principe, theoretisch kan. Maar naast voortdurende groei op grotere schaal willen we ook een dergelijke groei op persoonlijk niveau: een voortdurende persoonlijke groei. Almaar meer kunnen, meer hebben, meer weten, et cetera. En dát kan natuurlijk niet.
Ik wil niet somber klinken, maar iedereen begint op nul en eindigt op nul. Iedere persoonlijke groei gaat noodzakelijkerwijs gepaard met even grote persoonlijke krimp. De vraag is: hoe wil je dat het verloop van groei en krimp eruit ziet?
Waterskischans
De eerste vorm die in me opkomt, is die van de ramp – het Engelse woord, er is geen goed Nederlands voor. De schans bij waterskiën is een ramp: steeds omhoog en plots steil naar beneden. Zo zou het leven kunnen zijn: continue groei en rappe ineenstorting. Maar eerlijk gezegd denk ik dat een dergelijk leven alleen past bij iemand die op zijn dertigste sterft in een verkeersongeluk. Ik zou er niet voor kiezen.
De tweede vorm, het is jammer dat ik in deze column niet kan tekenen, is die van de omgekeerde V, of de hoofdletter A zonder tussenstreepje. Gestage groei, gevolgd door gestage krimp. Op de een of andere manier klinkt dit pessimistisch, temeer daar ik dan al zo’n tien jaar aan het krimpen ben. Maar misschien is dit, hoewel onplezierig, toch een reële levensloop.
Viaduct
De derde en laatste vorm die ik wil noemen, er zijn er allicht veel meer, is die van het viaduct of de lange brug. Een stukje omhoog, een stuk horizontaal en een stukje naar beneden. Of het stijgende stuk even lang en even steil is als het dalende stuk wil ik in het midden laten, als 
maar duidelijk is dat de brug per se even hoog eindigt als-ie begint. Ik denk dat je er verstandig aan doet je ideale vorm te tekenen. En houd er dan rekening mee dat de persoonlijke groei even groot
is als de persoonlijke krimp. Hoewel je over het eerste meer hoort dan over het laatste. Onterecht.
Deze column is gepubliceerd in een nieuwe editie van MT. Wil je meer columns en artikelen lezen? Bestel dan hier een gratis proefnummer.
