Geen producten in de winkelwagen.
Kent u hem ook, die manager die is gedreven door een behoefte om altijd maar te winnen? Hij gaat steeds grotere deals aan, wil meer werknemers in zijn team, ziet nieuwe kansen. Aantrekkelijke kandidaten om te benoemen voor een hogere plek in uw organisatie. Dat kan immers goed gaan: wanneer hij de juiste keuzes maakt en blijft overleggen met zijn team en anderen om hem heen. Maar soms gaat het ook verschrikkelijk verkeerd. Dan wordt de machtswellusteling overmoedig, schat hij zijn eigen kwaliteiten te hoog in en neemt onnodige risico’s.
Het gedrag van cichliden.
Ian Robertson schreef een boeiend boek ‘Het Winnaareffect’ over de impact van macht op ons brein. Vol met fascinerende voorbeelden, uiteenlopend van het gedrag van cichliden, de ruzie tussen Clinton en Blaire of de zoon van Picasso krijgt u inzicht in macht en hoe daarmee om te gaan.
5 tips om de streberige manager te prikkelen
Op basis van zijn werk: vijf tips hoe u de streber in toom kunt houden, beschermen tegen zijn eigen machtsdrift en de vruchten kunt blijven plukken van zijn gedrevenheid.
#1 Laat zien hoe u zelf aan de top bent gekomen
Sommige mensen geloven in de mogelijkheden om zichzelf te ontwikkelen, zij zijn leergericht en kijken vooral of ze het vandaag beter hebben gedaan dan gisteren.
Anderen zijn ervan overtuigd dat kwaliteiten onderdeel zijn van hun identiteit, dat het vaststaande dosis eigenschappen zijn waarmee je bent geboren. Deze mensen zijn competitief ingesteld. Het is of-of, nooit en-en. Zij zijn in de ban van wat Robertson ‘de vloek van het genetisch fatalisme’ noemt: ‘Ik ben niet goed in wiskunde, ik kan niet speechen’. Of in het geval van de streber: ‘Ik ben een geboren leider, ik kan ontzettend goed onderhandelen’.
Dit zijn echter overtuigingen: mensen kunnen leren om de ontwikkelingsgerichte overtuiging aan te nemen. Hier ligt voor u een kans: u kunt een voorbeeld zijn voor de streber. Laat zien dat u voor uw huidige positie heeft moeten werken, stapje voor stapje hoger op bent geklommen. Leg uit dat u geen wedstrijd met een ander aangaat maar u zichzelf verder wilt ontplooien. En ga met hem het gesprek aan hoe hij zichzelf wil ontwikkelen.
#2 Creëer de omstandigheden
Het ‘winnaarseffect’ ontstaat wanneer iemand een wedstrijd heeft gewonnen; dan is de kans dat je de volgende wedstrijd wint groter. Geef de ambitieuze manager (en zijn team) iedere keer een nieuwe uitdaging – maar net niet te groot. Zo krijgt hij vertrouwen en ervaren zijn teamleden de flow van succes.
#3 Herken de valkuilen van macht
Macht kan helaas het oordeel van succesvolle leiders vertroebelen. Door de toegenomen testosteron en dopamine gebeurt er namelijk van alles in je brein: je kunt je beter concentreren, bent ambitieuzer en meer doelgericht.
Maar je krijgt ook last van een tunnelvisie, de neiging om de visie van anderen minder serieus te nemen en zet oogkleppen op. Je wordt slachtoffer van de controle-illusie, aldus Robertson: je denkt dat je grote en ingewikkelde zaken kunt beheersen.
Aan u de uitdaging om te zorgen voor een balans. Stel de kritische vragen, zet de gedreven manager aan het denken. En wees u zich ervan bewust: hij heeft een roze bril op dus wees niet tevreden bij het eerste de beste antwoord. Organiseer ook een cultuur waarin mensen kritisch blijven en vragen stellen – benut de intelligentie van uw organisatie.
#4 Geef het signaal ‘veilig’
Oscar-winnaars leven gemiddeld 4 jaar langer dan acteurs die hem niet hebben gewonnen. Vreemd toch?
Dat zit als volgt. Ieder mens heeft de behoefte om bij de groep te horen. De ergste stress die je kunt hebben is die van sociaal-evaluatieve dreiging: het risico dat iemand je onder de maat vindt, Wanneer je de bevestiging krijgt dat je erbij hoort, dan krijg je het gevoel dat je veilig bent. Je cortisol-niveau daalt: daarmee is veiligheid het tegengif voor de schadelijke effecten van stress. Voor acteurs is de erkenning van de Oscar de ultieme bevestiging dat ze erbij horen.
Die ambitieuze manager – die is ook op zoek naar de sociale erkenning. Laat hem zien dat u blij bent dat hij bij uw organisatie hoort, dat hij onderdeel van de club is. Dat scheelt een boel stress!
#5 Bied geen hoge bonus
Tja, wellicht verrassend: een hoge bonus heeft geen zin. Want hoe liever je wilt winnen, hoe groter de kans dat je verliest. Denk maar aan die tenniswedstrijd waar je gespannen een punt probeert te maken.
In het dagelijks leven werkt dat ook zo. Doordat de dosis dopamine in iemands brein uit balans raakt door de potentiële exorbitant hoge bonus, is hij minder mentaal scherp, te doelgericht en neemt de bereidheid tot het nemen van risico onevenwichtig toe. Bovendien heeft het denken aan geld bovengemiddeld veel impact: je wordt er egocentrischer van. En dat is juist wat u niet wilt voor uw organisatie!
Yolanda van Heese, auteur van dit artikel, coacht leidinggevenden en hun teams naar een betere samenwerking. Tevens is zij een van de oprichters van Leaders Online en schrijfster van het boek Leaders Online, social media voor leiders die willen bijblijven.
Meer Yolanda van Heese?
- Haal het béste uit je team: de 5 tips van Liz Wiseman
- Waarom nieuw leiderschap feitelijk al eeuwenoud is
- Zo gaat jouw idee van mond tot mond: 6 tips
- 3 tips om (als leider) meer respect te krijgen
- 3 simpele tips om uw managersbrein te resetten
