Als de alfa man niet de beoogd natuurlijk leider is, wie dan wel? Podiumauteur Kees van den Hombergh heeft het antwoord.
Het MT-artikel over leiderschap (Het alfamannetje is geen natuurlijke leider) trok meteen mijn aandacht. We waren het er toch met z’n allen over eens dat we behoefte hebben aan een sterke leider, een echt alfamannetje. Zo eentje zoals bij de gorilla’s, een alfamannetje die zorgt voor vrouw en kinderen. Die de groep uit alle macht beschermt tegen de boze buitenwereld en standvastig ingrijpt bij interne ruzies en twisten. Maar wat blijkt, de alfaman als hoop in bange dagen, is toch niet de beoogd natuurlijk leider. Wat nu?
Gelukkig biedt het artikel een oplossing. Volgens de auteurs, Max Widschut en Mark van Vugt, moeten we ons weer gaan organiseren zoals onze verre voorvaderen dat deden. Eeuwen geleden, toen we nog leefden als jagers, was de alfaman niet de leider, maar degene met het meeste gezag. Daarbij was gezag afhankelijk van de situatie en de context. Dit maakte dat leiderschap kon rouleren. Met andere woorden, niet degene met de meeste macht is de leider maar de persoon met het meeste gezag, afhankelijk van de situatie.
Verschil tussen macht en gezag
Dit betoog zette mij aan denken. Wat is het verschil tussen macht en gezag? In mijn vakgebied maken we onderscheid tussen een matriarche en een patriarche opvoeding. Matriarch staat synoniem voor de moeder, het vrouwelijke, en patriarch staat voor het vaderlijke. In dit systeem wordt gezag gekoppeld aan de matriarch en macht aan de patriarch. Hier valt voor mij de puzzel rondom leiderschap in elkaar. Laat ik dit verder toelichten.
Een gezin is een natuurlijke vorm van een organisatie. De meest traditionele gezinsvorm – ongeacht, ras, cultuur of geloofsovertuiging – bestaat uit een vader, moeder en een of meerdere kinderen. Kijkend naar een gezin valt op dat het leiderschap voortdurend wisselt. Soms ligt leiderschap zelfs bij de kinderen. Afhankelijk van de situatie is soms een patriarche aanpak vereist en in andere gevallen weer een matriarche insteek. In het bedrijfsleven is dit niet anders.
Vrouwelijk versus mannelijk leiderschap
Conclusie, leiderschap is niet voorbehouden aan één persoon of aan macht, zoals bij de alfaman, maar wisselt voortdurend tussen het patriarche en matriarche systeem, tussen vader en moeder. Dus tussen macht en gezag. Het een heeft het ander nodig, het houdt elkaar in balans, vergelijkbaar met Yin en Yang. Het herontdekken van de verbondenheid tussen vrouwelijk en mannelijk leiderschap als eenheid is de taak waar we voor nu staan. Gedwongen door de huidige tijdsgeest is dit de ultieme uitdaging.
Over de auteur:
Podiumauteur Kees van den Hombergh is directeur van adviesbureau Arc Mens & Organisatie
Over het podium:
Ook uw visie geven op ontwikkelingen binnen uw vakgebied? Plaats een artikel op MT Podium. Log in op mt.nl/profiel en voeg onder 'activiteiten' uw artikel toe. Interessante bijdragen worden meegenomen in de nieuwsbrief en op home geplaatst. MT Magazine publiceert bovendien periodiek 'Het beste van MT Podium'.
