Een bedrijf is als een auto: zonder motor (de strategie en missie) en brandstof (de discipline om te handelen) kom je nergens.
Maar ja, hoe krijg je die auto aan de praat? Tijdens mijn jarenlange studie van bedrijfscases ontdekte ik steeds opnieuw dat er drie belangrijke ingrediënten nodig zijn voor succes: enerzijds de strategie en de missie (de motor), anderzijds de discipline om te handelen (brandstof #1) en kort cyclisch denken (brandstof #2).
Geen verandermanagement…
Nee, wees maar niet bang, dit artikel gaat niet over verandermanagement. 'Verandermanagement' is een contraproductief begrip. Wie deze term gebruikt bij mensen bij wie je iets wilt bereiken staat over het algemeen al met 1-0 achter. Daarbij is ‘verandermanagement’ ook een onhandige term, omdat elke organisatie op zich al een organisch geheel is dat voortdurend in beweging is. Dus een term als ‘verandering’ is dan niet logisch. Maar wat dan wel?
… Maar 'mutatiemanagement'
Vanuit deze organische invalshoek is het gepaster om een knipoog te maken naar de biologie. Ontwikkelingen in een organisatie lijken namelijk wel wat op een evolutieproces. Daarom is het beter om te spreken over ‘mutatie’. Omdat alles wat er beweegt in een organisch geheel volstrekt normaal en logisch is, is mutatie een natuurlijk proces waar iedereen zich in kan vinden. En zeg nou zelf, als je onderdeel bent van zo'n organisatie klinkt dit toch een stuk hoopgevender dan 'verandermanagement'?
Kans op resultaat
Even terug naar de succesfactoren van je bedrijf: je motor en de brandstof. De sterk verankerde visie met de daarbij passende mensen vormen samen de motor van je bedrijf. De brandstof wordt gevormd door discipline en kort cyclisch plannen. Indien de auto (lees: de organisatie) ook nog kleinschalig wordt georganiseerd is de kans op beter resultaat nog groter.
Wat betekent dit in de praktijk?
Een duidelijke langetermijnvisie kan niet zonder goede mensen die die visie uitdragen. Andersom heb je ook niet veel aan uitstekende mensen zonder visie. Een effectieve langetermijnvisie geeft daarom maximaal inspiratie én richting. Zo kunnen je mensen deze visie ook daadwerkelijk volgen. Denk aan:
- Google: Organize the world's information and make it universally accessible and useful.
- Amazon: Every book, ever printed, in any language, all available in less than 60 seconds.
- Microsoft: A computer on every desk and in every home.
Dit soort visies maakt besturen eenvoudiger. Je hebt immers houvast, een richting, het enthousiasmeert. Vaak zie je dat de visie vooral ‘eigendom’ is van het management en dus niet van iedereen. En dat is nu juist wel de bedoeling. Zonder een breed gedragen en expliciet geïmplementeerde visie gaat de motor simpelweg niet draaien. Nu denk je misschien: ik heb zo'n visie, en ook de daarbij passende mensen. Waarom gaat het dan toch nog niet goed?
Succesfactor: discipline
Dan komt succesfactor 2 in beeld: discipline. Zelfs als de visie door iedereen herkend en erkend wordt moet het moeilijkste nog komen: handelen! Zoals Goethe al zei:
Het is niet genoeg te weten, men moet ook toepassen; het is niet genoeg te willen, men moet ook handelen'
Vorig jaar mocht ik langskomen bij een internationaal opererend ingenieursbureau. De directeur communicatie vroeg aan mij: wat kan er beter in onze communicatie? Ik heb de goede man verzocht eens naar links te kijken. Daar hing een groot schilderij met de 'waarden' van hun bedrijf. Geloof me of niet: het waren er liefst 24, uitgesponnen in ellenlange volzinnen.
Nutteloze missies en visies
Je begrijpt het al: zo'n visie is kansloos. Je voelt op je klompen aan dat al deze waarden nooit tot de hele organisatie kunnen doordringen, dat men ze niet kan begrijpen of onthouden, laat staan ernaar handelen. Wat denk je wat dit voor een effect heeft in termen van resultaat? Dit soort uitgebreide maar nutteloze bedrijfswaarden, values, missies en visies kom je helaas overal tegen.
De missie van een ander
Maar het kan nóg gekker: onlangs hoorde ik vanuit het netwerk een bijzonder verhaal. Een adviseur presenteerde en bediscussieerde voor de board van een bekende bank hun missie. Hij complimenteerde het team voor de prachtige missie en hoe deze tot stand was gekomen. De grap was echter dat het de missie betrof van hun grote concurrent……Oeps!
Andere valkuil: te ver vooruit kijken
Een andere valkuil bij het sturen op resultaat is dat er vaak veel te ver vooruit wordt gekeken. De maximale periode om je activiteiten te plannen is ongeveer 1 jaar. Zo'n jaarplanning vormt eigenlijk de rode draad die is gebaseerd op de langetermijnvisie die je al eerder hebt geformuleerd. Vervolgens kun je vanuit die langetermijnvisie en je rode draad terugwerken naar kwartaal- en maandniveau. Zo plan je al je activiteiten dus kortcyclisch in plaats van langdurig lineair. Waarom? Omdat je zo de consistentie behoudt, maar je tevens richt op haalbare doelen én je scherp kunt inspelen op muterende omstandigheden: de veranderingen in het evolutieproces van je organisatie. Je bent dus doelgericht op de lange termijn, maar ook flexibel op de korte termijn.
Schaalvergroting? Nee!
Hoe groter de organisatie, hoe groter een probleem kan groeien. Daarom is het onbegrijpelijk dat we van kleine scholen grote gemeenschappen hebben gemaakt met soms wel duizenden leerlingen. En dan vinden we het raar dat het 'eindproduct' van het onderwijs vaak tegenvalt. Het is nog vreemder dat de gedachte voor schaalvergroting vaak economisch gemotiveerd is: het doel is kostenvermindering en het toverwoord 'efficiency'. Maar het tegenovergestelde wordt vaak bereikt. Het effectief 'muteren' is namelijk veel te lastig zonder de juiste motor en bijbehorende brandstof.
Eenvoud creëren
De sleutel tot succes is dus: eenvoud creëren. Is dit makkelijk? Nee, helaas. Maar degene die het toch voor elkaar krijgen zijn wel extreem succesvol. En dat geldt niet alleen voor grote bedrijven. Sterker nog, kleine organisaties kunnen juist makkelijker muteren en excelleren. Stel jezelf dus altijd de vraag: kan het nog eenvoudiger? Dan volgt het succes daarna.
De auteur van dit artikel, André Breedvelt, is directeur en senior consultant bij marketingcommunicatiebureau Bureau Kicker.Foto via Flickr.com
