Wat doe je nadat je acht jaar lang de president van de Verenigde Staten bent geweest? Voor die vraag stond Barack Obama eind 2016. ‘Michelle stelde me de vraag: wat is de volgende stap? Waar kunnen we waarde toevoegen?’
Jonge leiders helpen om grote problemen op te lossen, blijkt uit de opgerichte van de Obama Foundation. Klimaatverandering, ongelijkheid in criminele veroordelingen: hoe kun je als jongere het verschil maken? ‘De eerste keer dat we de cursus startten, waren er 25.000 aanmeldingen voor 25 plaatsen.’
Hij merkt de standvastigheid van jongeren op, de wil om iets te veranderen. ‘Geïnspireerd door de civil right movement, durf ik te zeggen dat verandering onderaan begint en zich langzaam een weg omhoog werkt.’ Tegelijkertijd ziet hij ook veel onvrede. Niet gek: deze week toonden cijfers van Deutsche Bank aan dat de gemiddelde leeftijd van Amerikaanse huizenkopers 47 jaar is. In 1981 was de gemiddelde leeftijd 31 jaar. Sinds 2009, tijdens het begin van de financiële crisis, is de leeftijd zelfs 8 jaar gestegen. ‘De jeugd is niet zozeer cynisch, maar vooral gefrustreerd over instituties die niet voor hun werken’, aldus Obama tijdens Dreamforce, het evenement van softwareontwikkelaar Salesforce.
Het vraagt om jonge leiders met verantwoordelijkheid. ‘Het zijn van een leider gaat niet over het houden van goede speeches. Het gaat erom dat je anderen ziet en hen ondersteunt om samen problemen op te lossen.’
Realiteit
Maar samen is een woord dat zich steeds lastiger laat vangen, zegt Obama. ‘Vroeger keken we naar dezelfde televisieshows, tegenwoordig bestaat er een andere werkelijkheid als je de New York Times leest dan wanneer je Fox next kijkt.’ Het vinden van elkaar in een maatschappij die steeds sneller gaat, is een van de zaken waar Obama zich zorgen over maakt. ‘We sluiten ons meer af van anderen.’
De onzekerheid en angst, versterkt door een steeds groter wordende informatiestroom, is een katalysator van het verder van elkaar wegdrijven. ‘Het is bovendien gevaarlijk, omdat sommige mensen gewoon niet meer weten wat waar is en wat niet’, aldus Obama, refererend naar de grote stroom nepnieuws waar Amerikanen via social media mee in contact komen.
En hoewel het land veel grote techbedrijven voortbrengt, met slagkracht voor verandering, ziet Obama daar niet de oplossing in. ‘Technologie kan veel goed doen, maar momenteel wordt het niet omgezet naar dingen die goed zijn voor iedereen. Er is een extreme ongelijkheid door globalisering en tech. Juist die verandering brengt een enorme onzekerheid met zich mee, mede omdat de instituties daar niet op ingericht zijn.’
Klimaatverandering
Ten slotte zegt Obama zich zorgen te maken over klimaatverandering, iets wat loodrecht staat op het beleid dat de huidige president voorstaat. ‘Er bestaat wel degelijk iets zoals als te laat zijn.’ Hij geeft het voorbeeld van de vele reizen die hij maakte als president. ‘Standaard werd voor mij de presidentiële suite geboekt, maar eigenlijk hadden Michelle en ik dat zelden nodig. Je had vaak zoveel lichtknopjes dat je niet eens wist hoe je het lichtje boven je bed uit moest doen’, grapt hij.
Waar hij maar mee wil zeggen: denk na over wat je daadwerkelijk nodig hebt. ‘Waar geef je om, draagt je gedrag daaraan bij?’ Zouden we onszelf allemaal die vraag stellen, dan zou iedereen zijn steentje bijdragen aan een betere wereld, is de boodschap van Obama. ‘Die verandering begint vaak toch bij jezelf.’
