Komen we in een dubbele dip? Breidt de schuldencrisis zich verder uit? Zorgen de problemen rond Griekenland voor een nieuw Lehman-moment? Een greep uit de zorgen rond de economie die dit weekend werden geuit.
Eén ding is helder. De mondiale economie staat er momenteel minder goed voor dan een aantal maanden geleden. In landen als Japan en de Verenigde Staten vertraagt de groei en ook de risico’s voor stagnatie van toekomstige groei nemen toe. Met name als gevolg van de schuldencrisis in Europese landen. Maar hoewel we een tandje lager zitten, is van krimp geen sprake. Wel van een groeivertraging.
Problemen van tijdelijke aard
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) toonde zich vrijdag desondanks niet heel pessimistisch in de update van de World Economic Outlook. Zowel voor 2011 als 2012 verwacht het instituut een groei van de internationale economie met ruim 4 procent. Het IMF hanteert ondanks de huidige zorgen een lichte toon omdat de meeste problemen in de grote economieën van tijdelijke aard zouden zijn. Zoals de nasleep van de aardbeving in Japan. De negatieve gevolgen voor de economie die daaruit voortvloeiden zijn naar verwachting van het IMF in een paar maanden tijd te overwinnen.
Toch ontkomt ook het IMF er niet aan om de dreigende kinken in de kabel te benoemen. Een terugval van de Amerikaanse economie en de schuldenproblemen van veel overheden blijven problemen die niet één, twee, drie van tafel zijn. Ook al bereikten de minsiters van financiën vanmorgen vroeg een akkoord over een tweede noodlening van de Eurolanden en het IMF aan Griekenland.
Uitbreiding schuldencrisis?
De Luxemburgse premier Jean-Claude Juncker – voorzitter van de eurozone – uitte zaterdag zijn zorgen over de Griekse ontwikkelingen. Hij vreest voor uitbreiding van de schuldencrisis van Griekenland naar België en Italië. Als banken meer risico’s gaan lopen in verband met de Griekse schuldenlast kan dat leiden tot een lagere beoordeling door kredietbeoordelaars, waardoor de crisis zich kan uitbreiden, aldus Juncker.
Vanmorgen werd bekend dat banken, verzekeraars en pensioenfondsen inderdaad meebetalen aan de noodregeling. Hetzij vrijwillig. Het krediet bedraagt naar verwachting ruim 100 miljard euro.
Vrees voor 'Lehman-moment'
Een faillissement van het land is voor nu afgewend. De financiële markten maakten zich daar steeds meer zorgen om. Maar de vrees voor een ‘Lehman-moment’ in Europa, zoals het in de media wordt genoemd, is daarmee niet van tafel. Ondanks de tweede lening, blijft het wachten op een definitieve oplossing voor de Griekse situatie. Doordat de onzekerheid maar duurt, wordt het risico op besmetting naar andere landen volgens economen groter.
Volgens IMF-hoofdeconoom Olivier Blanchard zal het sowieso heel lang duren voor landen als Griekenand, Portugal en Ierland weer gezond zijn. Maar ook de kredietlasten van de VS en Japan zijn zorgelijk en kunnen een probleem worden, zo waarschuwt het IMF.
'Vastberadenheid in probleemlanden ontbreekt'
Directeur van het Internationaal Monetair Fonds José Viñals noemt met name een gebrek aan goede plannen voor het aanpakken van de financiële problemen in de betreffende landen een groot probleem. “Het is een bedreiging voor de stabiliteit van de internationale financiële sector”, stelt Viñals. De topman vindt dat bij overheden in diverse landen vastberadenheid ontbreekt om belangrijke maatregelen te nemen die nodig zijn om de crisis op te lossen.
De vraag is nu of Griekenland het redt of toch nog failliet gaat en wat dat laatste betekent. Minister Jan Kees de Jager van Financiën noemde een bankroet van Griekenland een maand geleden nog ‘in potentie vele malen erger dan het failliet van Lehman’. Economen en bankiers waren het daar niet mee eens. Cfo Ference Lamp van SNS stelde bijvoorbeeld dat de situatie bij een faillissement eerder vergelijkbaar zal zijn met de situatie rond Bear Stearns. De Amerikaanse zakenbank raakte tijdens de kredietcrisis in de problemen, dreigde om te vallen, maar werd uiteindelijk voor een schijntje door branchegenoot JP Morgan ingelijfd en gered. Minder heftig dus.
Zo denkt ook hoogleraar René Smits erover. Volgens hem is het perspectief in de hele kwestie een beetje zoek. “Bij Griekenland praten we over 2 procent van het bruto nationaal product van de Europese Unie”, zei hij dit weekend in de Telegraaf. Voor de schaal van Nederland is dat volgens hem vergelijkbaar met de redding van een stad als Den Haag.
En Nederland?
En Nederland? Onze economie groeide de eerste drie maanden van dit jaar onverwacht en dusdanig sterk, dat DNB de groeiverwachtingen voor de Nederlandse economie voor dit jaar onlangs heeft verhoogd. Dat is goed nieuws, maar werd gebracht met de kanttekening dat de opleving van tijdelijke aard is. Het zijn de internationale ontwikkelingen die nog roet in het eten kunnen gooien.
Lees verder:
- Economie groeit nu sneller, straks trager
- Eind 2011 BBP op precrisis-niveau
- Economische groei vlakt af
- Nederlandse inflatie bijna laagste van de EU
- Euro-economie koelt af
- Oeso: Herstel wereldeconomie op koers, maar delicate fase
