Hoe word je een GameChanger in je eigen markt? Volg deze 7 stappen, en je komt een heel eind in de buurt.
Tijdens een recente bijeenkomst van MT's GameChangers vroeg Mirjam Bink van ONL, de nieuwe ondernemersvereniging van Hans Biesheuvel, aan de aanwezigen welke knelpunten de overheid voor ze zou moeten oplossen. Een voor een noemden de aanwezigen een drempel, een ergernis, een frustratie, een kostenpost. Maar toen Jan Veenendaal, de man achter de slimme Keykeg-biervaten, het woord kreeg, was zijn antwoord kort maar krachtig: 'Niets'. Zijn bedrijf, zo legde hij uit, laat zich niet gek maken door externe krachten en trekt zich niets aan van een al dan niet bemoeizuchtige overheid. Er is altijd ergens business, dus gaat Veenendaal achter de business aan, vertelde hij droogjes.
Hulp nodig voor de volgende stap
De man achter Keykeg is iemand die Arnoud Muizer 'een echte challenger' zou noemen. Muizer is senior consultant bij Panteia en in die rol schrijver van het rapport (Aankomende en opkomende) challengers in topsectoren. Hierin wordt beschreven wat de succes- en faalfactoren zijn van uitdagers in een bepaalde markt en op welke manier er nieuwe uitdagers kunnen worden ondersteund. Want ondersteuning, dat hebben de meeste ondernemers – in tegenstelling tot Veenendaal – nodig, vertelt Muizer tegen MT: 'Er zijn maar een handvol personen in Nederland die echt het verschil kunnen maken. Een andere groep heeft net zulke challenging producten en kenmerken, maar deze mensen zijn geen schapen met vijf poten. Ze hebben hulp nodig om een volgende stap te maken.'
Een stappenplan voor GameChangers
Uit het rapport van Panteia, dat is opgesteld via een vragenlijst die aan bedrijven uit de topsectoren is gestuurd, en uit een eerder rapport van het onderzoeksbureau, zijn enkele lessen te halen voor bedrijven die vinden/hopen/denken/willen dat ze een GameChanger zijn/worden. Spaar ze allemaal:
#1. Je hoeft geen nieuwe markt te zoeken
Eerst even voor de duidelijkheid: wie een GameChanger wil worden, hoeft geen nieuwe markt te zoeken. Meerdere genomineerden van MT's uitverkiezing in 2013 zijn actief in een al lang bestaande markt – ze doen het alleen beter of anders. Dit blijkt ook uit het nieuwe onderzoek van Panteia: 90 procent van de respondenten zegt dat hun product concurreert in een bestaande markt. Wel zegt 63 procent dat ze als uitdagers een nieuwe markt of nieuw segment creëren. De les: kijk naar bestaande markten en zoek de verbeterslag. Kijk naar de GameChangers en zie dat het klopt: Veenendaal zit met Keykeg in biervaten, Quooker zit in kranen en Knab is een bank. Niet bepaald nieuwe markten, maar wel een nieuwe propositie.
#2. Je moet het niet alleen doen
Een bedrijf dat de gevestigde orde uitdaagt, kan geen one man company zijn, zo stelt Panteia. 'Er moet een goede ondernemersmix zijn van talenten en vaardigheden.' Ook Veenendaal doet het natuurlijk niet alleen, zijn zonen en dochter zijn bijvoorbeeld ook nauw betrokken bij het bedrijf. Uit de onderzoeken van Panteia komt naar voren dat 93 procent van de succesvolle bedrijven interne en externe samenwerking als cruciale factor noemt voor het succes. Aan de andere kant blijkt juist dat een deel van de innovatieve bedrijven geen product op de markt krijgen, omdat ze geen launching customer kunnen vinden. De echte GameChangers werken zowel samen met universiteiten als met commerciële partijen. Voorbeeld? Koppert Cress werkt samen met groothandels in groente en fruit, maar ook met de universiteit van Málaga voor de zoektocht naar bio-middelen.
#3. Je moet willen groeien
Niet heel vreemd natuurlijk, maar je moet het wel willen, zegt Panteia op basis van de vele bedrijven die zijn onderzocht. Wie zou het nou niet willen? Heel simpel: de zzp'ers, om maar een groep te noemen. Of de bedrijven die het wel prima vinden, zoals het gaat. De ambitie om te groeien is een voorwaarde voor succes, concludeert Panteia. De bedrijven die worden aangemerkt als challenger, hebben allemaal (100% dus) een ambitieuze groeidoelstelling met een omzetgroei van 25 procent in de komende 3 jaar. De niet-Keykegs van deze wereld die wel innovatief zijn, maar toch nog wat hulp nodig hebben, leggen de lat stukken lager.
#4. Je moet kunnen managen
Ook handig: de boel kunnen aansturen. Niet voor niets ging Eric Schmidt in 2001 op de stoel van Google-oprichters Larry Page en Sergey Brin zitten. Hij had bestuurservaring, zij niet. Toch zegt Panteia dat succesvolle ondernemers vaak ook succesvolle managers blijken te zijn. 'Zij zijn in staat geweest om niet alleen kansen te herkennen, maar ook om deze te vertalen naar concrete verwachtingen ten aanzien van personeel.' Maar goed, niet iedere GameChanger weet zijn bedrijf door te laten groeien tot een Google-omvang, dus Brin en Page zijn wellicht niet helemaal het goede voorbeeld. En inmiddels is Larry Page trouwens ook alweer een tijdje ceo van Google.
#5. Je moet kennis hebben van de branche
De meeste succesvolle uitdagers, challengers en GameChangers kenden de branche waarin ze actief werden al goed, voordat ze van start gingen. Soms deden ze eerst een tijd ervaring op binnen de branche bij een bedrijf, waarna ze met de opgedane kennis zelf aan de slag gingen. Ga maar na: Peter Weijmarshausen was vanaf het begin betrokken bij Shapeways, René Frijters zat eerst kort bij DSB voordat hij Alex Beleggersbank oprichtte en die ervaring kan hij tegenwoordig weer gebruiken voor zijn Knab, Nalden leeft zo'n beetje op internet en Tom van Aken zat eerst jaren bij DSM voordat hij naar Avantium overstapte.
#6. Je moet snel (willen) zijn
Een paar jaar geleden had nog niemand van Instagram of Snapchat gehoord, inmiddels lopen jongeren ermee weg. Met andere woorden: de ontwikkelingen gaan snel, dus moet je zelf ook snel zijn. Panteia stelt dat succesvolle bedrijven soms al een markt betreden terwijl een product of dienst nog niet eens af is. In plaats van eeuwig prototypes te ontwikkelen in een fabriek, zoals James Dyson het heeft geleerd, lanceren de nieuwe ondernemers zo snel mogelijk, om daarna live te kunnen fine-tunen. Kijk bijvoorbeeld ook naar de verschillen tussen een keten als Blokker en vooroplopende internetbedrijven: Blokker werkt, zo zeggen insiders, volgens oude structuren, terwijl online bedrijven innovaties gewoon live testen.
#7. Je moet een goed product hebben (#duh)
Shit verkoopt nogal lastig, dus ligt het voor de hand dat je een goed product (of een goede dienst) moet hebben om door te breken. Panteia formuleert het als volgt: 'Het onderscheidende karakter van het product vormt samen met een goede bewijsvoering dat het product werkt (‘proof of concept’), de belangrijkste succesfactor. Daarnaast geeft 90 procent of meer van de challengers aan dat hun product inspeelt op een grote behoefte en grote effecten teweegbrengt.' Bewijsmateriaal nodig? Komt-ie: Max Barenburg maakte de kinderwagen cool en handig, Rob Baan trekt wereldkoks uit alle landen aan met zijn groente en iedereen die shopt bij Coolblue krijgt de ervaring van zijn leven. En ondertussen blijven ze bezig met innoveren. Zoals Coolblue-oprichter Pieter Zwart vorig jaar tegen MT vertelde: 'Het is nooit af. Alles kan elke dag een beetje beter.'
